Қазақ философиясы пәні бойынша сабақ кестесі

404 
Аралық бақылау 
+
+ 
СӨЖ 
б
т б
т б
т 3х15 
б–тапсырма беру, т - тексеру 
Курстың тақырыптық жоспары 
 
№ 
Тақырып аты 
Дәріс
Семинар 
ОТҚ және 
танымды 
белсендендіру 
әдістері 
1 
2 
3 
4 
5 
1. Қазақ философиясы 
тарихының бастаулары.
2 
1 
2. Қазақ 
философиясы 
тарихының 
әлемдік 
философияда 
алатын 
орны.
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
3.
Қазақ философиясы 
тарихының басты 
кезеңдері. 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен
4.
Қазақ философиясы 
тарихының 
прототүріктік кезеңі. 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
5. Ортағасырлық 
түркі 
философиясы 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
6. Қазақ 
философиясы 
тарихындағы 
Қорқыт 
Ата орны. 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
7. Номадалық дүниетаным 
әлемі. 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
8. Қазақстан 
жеріндегі 
Ислам 
Ренессансы 
философиясы 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
9. Әл-Фараби 
философиясы 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
10. Ұлы түркі даналары: 
2 
1 
Мультимедиял

405 
Баласағұн, 
Қашқари, 
Иасауи 
ық 
сүйемелдеумен 
11. Ақын-жыраулардың
философиялық 
ізденістері. 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
12. Қазақ Ағартушылығы 
философиясы 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
13. Абай философиясы 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
14. Тоталитарлық 
кеңес 
философиясы 
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
15. Қазақстан 
Республикасындағы 
рухани жаңғыру 
мәселелері мен 
философия
2 
1 
Мультимедиял
ық 
сүйемелдеумен 
30 
15 
 
Пән бойынша берілетін студенттің оқытушымен өзіндік жұмыстары
мен орындалуы туралы кесте 
 
№ 
те- 
мы 
Жұмыс 
түрі 
Тақырыптар 
Орындалу 
мерзімі 
Бақылау түрі Өткізу 
Мерзімі Балдар 
1 
СОӨЖ
Қазақ философиясын зерттеу 
объектісі мен бастаулары.
1 апта 
1.Жазбаша 
жұмыс; 
2.кесте-схема 
сызу; 
3.глоссарий. 
2 апта 2 
2 
СОӨЖ
Қазақ 
философиясының 
әлемдік өркениетте алатын 
орны.
1 апта 
Жазбаша 
жұмыс: 
1.Эссе 
2. Реферат 
қорғау. 
3. Топта 
талқылау. 
3 апта 2 

406 
3 
СОӨЖ 
Қазақ философиясы
тарихының басты 
кезеңдері. 
1 апта 
Ауызша; 
Жазбаша 
жұмыс; 
қысқаша 
баяндама 
жазу. 
4 апта 2 
4 
СОӨЖ 
Қазақ философиясының 
автохтондығы мен 
гомогендігі. 
1 апта 
Ауызша 
және жазбаша 
жұмыс; 
қысқаша 
баяндамалар 
жасау; 
топта 
талқылау. 
5 апта 2 
5 
СОӨЖ 
Тест 
жүргізу 
О. Сүлейменовтың "Аз и Я" 
кітабын 
философиялық 
талдау. 
1 сағат 
1.Эссе 
2. Реферат 
қорғау. 
3. Топта 
талқылау 
6 апта 2 
6 
СОӨЖ 
Қазақ 
философиясының 
архетиптері, хронотоптары 
мен сұхбат аймағы. 
1 апта 
Жазбаша 
жұмыс; 
Газет 
құрастыру; 
топта 
талқылау. 
7 апта 2 
7 
СОӨЖ 
Протүріктер философиясы. 
1 апта 
Жазбаша 
жұмыс; 
ауызша 
баяндама 
жасау; 
Топта 
талқылау, 
пікір алысу. 
8 апта 2 
8 
СОӨЖ 
Көк Тәңірі. Жер-су. Ұмай. 
Аралық бақылау 
1 апта 
Баяндамалар 
әзірлеу, 
реферат 
қорғау. 
Тест 
9 апта 2 
10 

407 
9 
СОӨЖ 
Номадалық 
философия 
әлемі. 
1 апта 
Жазбаша 
жұмыс; 
Дискуссия 
клубын 
ұйымдастыру; 
істелген 
жазбаша 
жұмысты 
қорғау. 
10 апта 2 
10 СОӨЖ
Қазақстан жеріндегі Ислам 
Ренессансы. 
1 апта 
Жазбаша 
жұмыс. 
Глоссарий; 
Эссе; 
Кроссворд 
құрастыру; 
Топта 
талқылау. 
11 апта 2 
11 СОӨЖ 
Шығыстағы философиялық 
ізденістер
1 апта 
Жазбаша 
жұмыс. 
Глоссарий; 
12 апта 2 
12 СОӨЖ
Дәстүр мен жаңашылдық. 
Қазақ Ағартушылығы 
1 сағат 
Эссе; 
Кроссворд 
құрастыру; 
Топта 
талқылау 
12 апта 2 
13 СОӨЖ 
Тоталитарлық философия 
парадигмалары 
1 апта 
Жазбаша 
жұмыс:рефера
т қорғау; 
Қысқаша 
баяндамалар 
жасау, топта 
талқылау. 
13 апта 2 
14 СОӨЖ 
Қазақстан Республикасының 
философиялық 
даму 
бағдарлары. 
1 апта 
Жазбаша 
жұмыс: 
реферат 
қорғау, топта 
пікір алмасу 
14апта 2 

408 
15 СОӨЖ 
Қазақстан 
Республикасындағы рухани 
жаңғыру мәселелері мен 
философия 
Аралық бақылау
1 апта 
Газет 
құрастыру, 
топта 
талқылап, 
пікір алысу. 
Тест 
15 апта 2 
10 
 
 

 Студенттердің өздік жұмыс жоспары
СӨЖ (студенттердің өздік жұмысын) бақылау формалары: 
- Реферат, баяндаманы қорғау. 
- Студенттер өздік жұмысын берілген тақырыптар бойынша ауызша сұрау. 
- Сұхбат, әңгімелесу, пікір алысу. 
- Кестелер толтыру. 
 
Тапсырма 1. Қазақ философиясы ерекшеліктері. Б. - 1 апта. Т. – 5 
апта 
А) Тапсырма: қазақ философиясында кім бұл ойды айтқан: «Бірінші 
ақиқатты сенім ақиқаты құрайды, ол Жаратқан құдай мен жан мәңгілігін ғана 
мойындайды. Бірақ ол ақиқат тек сенім ретінде қалды». (А. Байтұрсынов, А. 
Құнанбаев, Ы. Алтынсарин, Ш. Құдайбердиев, Ш. Уәлиханов). Қазақ 
философиясының қалыптасу ерекшелігі мен дамуындағы динамикалық мәнді 
ашыңыз. 
Тапсырма 2: Орта ғасырлық мұсылман философиясы. Б. - 6 апта. Т. – 
10 апта 
1.Ислам діні және оның философиялық ойлардың дамуына тигізген ықпалы. 
2.Әл-Фараби философиясы. Космология. Ғылымдарды классификациялау.
Этикалық-әлеуметтік ілімдер. 
3.Ибн–Сина философиясы. Әлем мен Құдай мәселесі. Таным теориясы. 
4.Ибн–Рушдтың шығармасындағы сенім мен ақыл, жан мен дененің 
арасындағы мәселелер. 
Тапсырма 3: Отандық философия. Б.- 11 апта. Т. – 15 апта 
1. Көшпенділік менталдықтың (өзіндік ой-сананың) өзгешелігі және оның 
ерекшеліктерінің философияда көрініс табуы. 
2. ХV-ХVІІІ ғ.ғ. ақын-жыраулардың философиясы 
3. Қазіргі Отандық философия. 
 
Негізгі әдебиеттер: 
Қосымша әдебиеттер: 
 

409 
 
Өзiндiк дайындыққа арналған сұрақтар:
 
1. Қазақ дүниетанымының қандай ерекшелiктерiн көрсетуге болады? 
2. Көне түркi мифологиясындағы әйел құдайдың аты қандай? 
3. Көне түркi мифологиясындағы өлiмнен қашып өлместiктi iздеген кiм болды? 
4. Гректердiң «Жетi даналарының» бiрi болып саналатын түркi бабамыздың 
есiмi кiм болды? 
5. «Ақыл, әдiлет, дәулет, қанағат» құндылықтары елдi бақытқа әкеледi,- деген 
ойшыл кiм? 
6. «Ақиқат сыйын» жазған ойшылды атаңыз. 
7. Сопылық философиядағы “фана» деген ұғымның мағынасы неде ? 
8. Сопылықтың қай сатысында адам Алла-тағаламен қауышады? 
9. Өмiрде алудан гөрi болуды арман еткен жырауларды есiңiзге тұсiрiңiз. 
10. Қазақ даласындағы алғашқы утопист-жырау кiм болды? 
11. Абылай ханның кеңесшiсi болған ұлы жырау кiм едi? 
12. Қазақтың дана билерiн есiңiзге тұсiрiңiз. 
13. Қазақ болмысындағы шамандықтың қалдықтарын терең зерттеген ағартушы 
кiм болды? 
14. «Адам бол!» ұранын тастаған ойшыл кiм едi? 
15. Жаңа мектептер ашып, қазақша оқулықтарды алғаш жазған ағартушы кiм 
болды? 
16. Абай қандай «бес нәрседен қашық, бес нәрсеге асық бол» дейдi, соны 
есiңiзге түсiрiңiз. 
17. Сот билiгiне жыл кесiлмей сайлауды қалаған кiм болды? 
18. Шәкәрiмнiң танымдық көзқарасын қандай бағытқа жатқызуға болады? 
19. «Оян, қазақ!» өлеңдер жинағын жазған ағартушы-демократты есiңiзге 
тұсiрiңiз. 
20. «Үш анықты» жазған кiм? 
21. «Маса» жинағын жазған ағартушы. 
22. Кеңес дәуiрiнде диалектикалық логика саласын дамытқан философтарды 
есiңiзге тұсiрiңiз. 
24. Ұлтаралық қатынастарды зерттеген ғалымдарды есiңiзге түсiрiңiз. 
25. Өтпелi кезең теориясын терең зерттеген ғалым. 
26. Отандық философиядағы «батысшылардың» көзқарасын сипаттаңыз. 
27. «Дiни iргетастық» деп қандай көзқарасты айтамыз? 
Тесті сұрақтары 
 
 

410 
1. Қазақы ұлттық мұраның байлығы: 
1. аңыз әгімелерде 
2. шешендік сөздерде 
3. батырлар жырында 
4. эпостарда 
5. сюрреализмде 
2. әл-Фараби мен Абай көзқарастарындағы ұқсастық: 
А) шындық іздеу 
В) құдіретке табыну 
С) мифологиялық ұстаным 
Д) беделге бағыну 
Е) натурфилософиялық дәстүр 
3. Қазақтың халықтық ұғымын білдірмейтін ой-тұжырым: 
А) бір елде қоныс тепкен қауымдастық 
В) этникалық қауымдастық 
С) көпұлтты мемлекеттегі аз халық 
Д) ұқсас шаруашылықпен шұғылданатын этникалық топ 
Е) қаны таза, таңдамалы топ 
4. Қазақ тарихына қандай ерекшелік тән? 
А) жанжал 
В) ассимиляцияға ұрыну 
С) еркіндікке ұмтылыс 
Д) билікке талпыныс 
Е) ұлттық қатынасты басқару 
5. Қазақ халқының этникалық сәйкестілігі: 
А) ұлттық діни-мәдени мұрада 
В) тегі бір түркілік дәстүрде 
С) ұлттық мемлекеттік тәжірибеде 
Д) ұлттық кәсіпкерлік үлгілерде 
Е) қазақы төл қазынада 
6. әл-Фараби адамның рухани мәдениетіне бұрынырақ ықпал еткен фактор 
туралы: 
А) дін 
В) білім өнері 
С) құқық 
Д) философия 
Е) саясат 
7. ХІІІ ғ. «Кодекс Куманикустегі» басты мәселелер: 
А) парсы, латын, кумән тіл ерекшеліктері 

411 
В) құдай мен Інжіл Ионна әулиенің даңқы 
С) Христиан діни уағыздар 
Д) көшпелі мен орнықты мәдениеттердің бір-біріне ықпалы 
Е) қыпшақ мемлекеттік бірлестік туралы 
8. Қазақ тегінің шежіресіне жататын тарихи еңбектер: 
А) Кодек Куманикус 
В) «Ханиьнама» 
С) Бабыр. Бабырнама 
Д) М.Х.Дулати. Тарих-и Рашиди 
Е) Қазыбек бек Тауасарұлы. Түп-тұқияннан өзіме шейін 
9. Қазақ тілі қалыптасуының негізгі әлеуметтік факторы: 
A) халықтың кең өлкеде қоныс аударуы 
B) тілге жетектік жасайтын топтардың ауқымдануы және жіктелуі 
C) жаңа мемлекеттікті құру 
D) қоғамдық сананың өзгеруі 
E) тілдердің байланысы 
10. Қазақ мәдениеті қалыптасуының тарихи кезеңі қашан басталады? 
A) ҮІІ ғасырға дейін 
B) Қорқыт Ата дәуірі 
C) ІХ-ХІ ғғ. кезі 
D) Шыңғыс хан үстемдігі тұсында 
E) Қазақ хандығы 
11. Қазақ атауының үлгісі мен өлшемдері: 
A) мағыналы болуы 
B) объект қызметінің түрін, ауқымын білдіреді 
C) адам қызметінің рәсімді белгісін бейнелейді 
D) есімнің құлаққа жағымды болуы 
E) ұлттық өмір-салт ерекшелігінен туындамады. 
12. Көшпенділер қауымының мақсаты: 
A) мал өнімін арттыру 
B) мал тұқымын жақсарту 
C) мал санын көбейту 
D) көлікті көбейту 
E) жайлауды сақтау 
13. Әр рудың несі болды? 
A) өз жайлауы 
B) өз күзеуі 
C) өз қыстауы 
D) өз көктеуі 

412 
E) суға меншігі 
14. Халықтық болмысқа не жатады? 
A) азық-түлк 
B) киім-кешек 
C) әдет-ғұрып 
D) ән-күй 
E) табиғи орта 
15. Халықтың менталитетін құрайтын: 
A) тіл 
B) әдет-ғұрпы 
C) музыкасы 
D) тұрмысы 
E) аспан аңыздары 
16. Ұлттық ойлау жүйесінің рухани көздері: 
A) тәңірге табынуда 
B) жырларда 
C) шешендік өнерде 
D) салт-дәстүрде 
E) тәуелдікте 
17. Ұлттық ойлауда дүниетанымды құрайтын ұғымдар: 
A) аспан мен жер 
B) адам мен табиғат 
C) шексіздік пен шектілік 
D) өмір мен өлім 
E) Мен 
18. Ұлттық ойлауды ұрпақтан-ұрпаққа жеткізетін қасиеттер: 
A) қайрат жігері 
B) ойы 
C) рухани еркіндігі 
D) бейнелік сипат 
E) Тәңір туралы аңыздар 
19. Ұлттық ойлаудың рухани кезеңдерін құрайтын тарихи оқиғалар: 
A) қазақ хандығының құрылуы 
B) ХҮІІІ ғ.жоңғар-қалмақ шапқыншылығы 
C) орыс отаршылдығы 
D) зар заман 
E) Шыңғысхан шапқыншылығы 
20. Тәуелсіздік идеясы неден басталады? 

413 
A) намыстан 
B) бірліктен 
C) татулықтан 
D) патриоттық сезімнен 
E) экономикалық белсенділіктен 
45. Ұлт болмысының өміршеңдігі: 
A) тілде 
B) әлеуметтік ортада 
C) мәдени сабақтастықта 
D) қол өнерінде 
E) жаугершілікте 
44. Ұлттық ойлаудың жетілу ерекшелігі: 
A) сөз қорында 
B) астарлап сөйлеуде 
C) ауыз әдебиеті үлгілерінде 
D) жазба шығармашылықта 
E) тұспалдайтын жұтаң тілде 
45. Байырғы қазақ санасында «халық» сөзі қай ұғымда қолданылды? 
A) көпшілік 
B) бытыраңқы әлеумет 
C) жұрағат 
D) ел 
E) қауым 
46. Қазақтарда уақыт өлшемі қандай болды? 
A) қас-қағымда 
B) көз шырымын алғанша 
C) күн құрық бойы көтерілді 
D) таң сәрі 
E) елең-алаңда сасып қалу 
47. Ел туралы халықтық түсінік: 
A) туған жер 
B) кіндік қаны тамған жер 
C) ата-мекен 
D) ата-жұрт 
E) бөтен жер 
48. Қазақтың руханияты: 
A) мейірімде, 
B) қанағатта 
C) рахымда 

414 
D) махаббатта 
E) салқындықта 
49. Ұлттық ойлаудың сара жолы: 
A) ақиқатты айту 
B) әділдікті мойындату 
C) еліне қызмет ету 
D) жұмсақтықта 
E) жұбату 
50. Ұлттық ойлауға тән қасиет: 
A) тұтастық 
B) түсінік 
C) бірлік 
D) қабілеттілік 
E) көз байлау 
53. Қазақ болмысына лайықты дәстүрлі биліктер: 
A) ақсақалдар билігі 
B) билер институты 
C) моральдік билік 
D) адами қасиетті құрметтеу 
E) үстемдік әкімшілік 
54. Көшпенділердің рухани кемелділігі неден құралды? 
A) жауыздыққа қарсы күрестен 
B) надандыққа қарсы әдеттен 
C) адалдықтан 
D) іштей алауыздықтан 
E) келісімнен 
55. Түркі қағанатының (Ү-Х ғғ.) ұлы мұраларына жататындар: 
A) Орхон-Енисей жазбалары 
B) Құлтегін 
C) Тоныкөк 
D) Библия 
E) Қорқыт ата кітабы 
56. Кер заманның нышандарына жататын қылықтар: 
A) құрамалы киіз үй 
B) құбылмалы би 
C) ежірейген ұл 
D) кекірейген келін 
E) ағайыннан мықты жау 

415 
57. Қазақ жерінде б.д.д. ҮІІІ ғ. шамасында кең таралған зергерлік, ісмерлік 
өнерлер: 
A) қыстырма 
B) бой тұмар 
C) әулие-әнби бейнесі 
D) даналар бейнесі 
E) адам пішіндес құдайға бойұсыну 
65. 
Сақтар әулеті (б.д.д. ҮІІ ғ. б.д.ІІ ғ.) өмір сүрген өңірлер: 
A) Орта Азия 
B) Иран 
C) Тянь-Шань 
D) Алтай 
E) Жетісу 
66. Сақтарға тән қасиеттер: 
A) батылдық 
B) бейтараптық 
C) жауынгерлік 
D) ұйымшылдық 
E) жауға қатегездік 
67. Алтын адам тымағындағы қандай бейнелер өрнектелінген?: 
A) барыстың 
B) жыланның 
C) арқардың 
D) аттың
E) құстың 
68. Алтын адам безендірілген әшекейлер: 
A)үш мыңға жуық алтын әшекеймен безендірілген былғары бешпет 
B) темір семсер 
C) кітап
D) алтынмен қапталған қанжар мен белбеу 
E) 26 әріптен тұратын күміс зерен 
69. Сақтар салған әшекей суреттер түрлері: 
A) қошқардың 
B) жыланның 
C) аттың 
D) қодастың 
E) арыстанның 
70. Сақтардың мәдени-рухани ықпалы қай елдерге тарады? 
A) Ауғанға 

416 
B) Пәкістанға 
C) Иранға 
D) Үндіге 
E) Ресейге 
71. Ғұндар ұлысына (б.д.д. ІІ ғ. б.д. ІІІ ғ.) енген тайпалар: 
A) қыпшақтар 
B) үйсіндер 
C) сақтар 
D) қырғыздар 
E) ұйғырлар
72. Ғұндардың есімін тарихқа қалдырған ерлер: 
A) Түмен 
B) Моде (Боғда) 
C) Атилла (Әдел) 
D) Теңізек 
E) Тәуке хан 
73. Жетісу, Қаратау өңірін қоныс тепкен үйсіндер мәдениетінің түрлері: 
A) қолөнер кәсібі 
B) үй кәсіпшілігі 
C) еңбек, өндіріс құрал-саймандары 
D) жаугершілік өнері 
E) теріден,жүн матадан тоқылған киім-кешектер 
74. Үйсіндердің наным-сенімін бейнелеген суреттер: 
A) арыстанның 
B) жолбарыстың 
C) қабыланның 
D) құстың 
E) бұғының
75. Қаңлылардың (б.д.д. ІІ-І ғғ) музыка мәдениетінің түрлері: 
A) қос шекті аспап 
B) бес шекті музыка аспабы 
C) даңдабыл 
D) сыбызғы 
E) мандалина 
76. Саяси қайраткердің ерекшелігін құрайтын қасиеттер: 
A) өзінше еркін болу 
B) топтың ырқынан шықпау 
C) жұмыстың жаңа тәжірибесін игеру 

417 
D) интеграциялық процестің үлгісін жасау 
E) әлеуметтік байланыстың ақиқатын іздестіру 
77. Мұхаммед Хайдар Дулати елді басқару үшін қандай ереже ұсынды? 
A) орынсыз ашуланбай, жұмсақ сөйлеу 
B) өзін қарамағындағының орнына қоя білу 
C) екіжүзділіктен тартынбау 
D) көппен сөйлесуге, тіл табысуға бейім болу 
E) адамға жанашырлық білдіру 
78. Мінез-құлық ізгілігін білдіретін қасиеттер: 
A) эмоция 
B) табандылық 
C) ұстамдылық 
D) әділеттілік 
E) интеллект 
79. Парасаттылықтың айқын бейнесін құрайтын қасиеттер: 
A) интеллект 
B) ақылдың сергектігі 
C) көрегендік 
D) темперамент 
E) ұстамдылық 
80. әл-Фараби бойынша гуманистік іс-әрекетке негіз болатын ұстаным: 
A) қайырымдылық 
B) бақыт 
C) білім 
D) бей-жайлық 
E) сабырлылық 
81. Қай фактор этникалық ерекшелікті анықтай бермейді? 
A) табғи ортадан тәуелділік 
B) шаруашылық тәсілі 
C) ұлттың өмір сүру әдеті 
D) діни наным-сенім 
E) техникалық жетістік 
82. Қазақ ру-тайпаларының шығу тегі қай еңбекте айтылған? 
A) кодек Куманикус 
B) Ханьнамаэ 
C) Бабырнама 
D) Тарих-и Рашиди 
E) Түп-тұқияннан өзіме шейін 

418 
102. Еуразиялық идеясын қарастырған ойшылдарға кімдерге жатады? 
A) Н. Бердяев 
B) Л. Гумилев 
C) М. Аджи 
D) Ә. Марғұлан 
E) О. Сүлейменов 
103. Еуразиялық идея қоғамдық құбылыстың қай деңгейін қамтиды? 
A) ғылыми-техникалық прогресті
B) табиғи- тарихи кеңістіктер мен факторларды 
C) жалпыұлттық интеграцияны 
D) мемлекетаралық байланысты
E) ұлт пен этносаралық мәдениетті 
104. Би-шешендердің қазақ мәдениетіне қосқан үлесін неден пайымдаймыз? 
A) тіл мәдениетінен 
B) ойлау мәдениетінен 
C) басқару мәдениетіне 
D) ұлттық ойлау дәрежесіне 
E) қоғамды өзгертуден 
105. Би институты қай тарихи кезеңдерде өз қызметін атқара алды? 
A) ХХ ғасырда 
B) ХҮІІ ғасырда 
C) ХҮІ ғасырда 
D) ХҮ ғасырда 
E) ХІ-ХІІ ғасырда
106. Би-шешендер биліктің қандай түрлерін жүзеге асырды? 
A) атқарушы 
B) заң шығарушы 
C) соттық 
D) күш көрсету 
E) қоғамдық пікір 
107. Мына ойшылдардың қайсысы би-шешендерге жатады? 
A) Жиренше 
B) Маңқы 
C) Әйтеке 
D) Мөңке 
E) Бөлтірік 
108. Еуразиялық мәдени-тарихи өріс неден басталады? 
A) Даладан 

419 
B) орманнан 
C) батыстан 
D) шығыстан 
E) осы кеңістіктег көшпенді өмірден 
109. Түрік-қазақ хаткерлік мәдениеті қай кезеңде қалыптасты деуге болады? 
A) Ү ғ. дейін 
B) ҮІ-ҮІІ ғ. 
C) ІХ-Х ғ. 
D) ХҮ-ХҮІ ғ. 
E) ХІХ ғасырдан кейін 
110. Хаткерлік жазба мәдениеті қандай тұрпаттардан құралады? 
A) графикалық кескіннен 
B) логографиялық және идеографиялық белгілерден 
C) морфемдік белгілерден 
D) буындық белгілерден
E) араб әріптерінен 
111. Араб алфабитіндегі хаткерлік мәдениеттің ерекшелігі: 
A) Диуана (баспа) үлгісі 
B) куфи (шақпақ) үлгісі 
C) Тәлік (парсы) үлгісі 
D) Рохи (кеспе әріп) үлгісі 
E) еркін жазу үлгісі 
ІІ2. Қазақ халқы мәдениетінің тарихында әйел бейнесі қай деңгейде 
суреттелінеді? 
A) адамгершілік жағынан 
B) келбет көркімен 
C) жүріс-тұрысынан 
D) әдет-ғұрпынан 
E) саяси тұрғыдан 
113. Қазақ әйелінің бейнесі өнердің дәстүрлі қай түрінде ерекше орын 
алады? 
A) қол өнерінде 
B) өлеңде 
C) жырау-дастанда 
D) аңыз-ертегілерде 
E) әнде 
114. Қазақ үшін дала –
A) өндіріс көзі 
B) шаруашылық өркендейтін кеңістік 

420 
C) көшпенділер өмір салты 
D) ұрпақтар сабақтастығының айғағы 
E) саяси билік тәртібі 
115. Көшпенділік дегеніміз 
A) мемлекеттік жүйе 
B) әлеуметтік сипат 
C) кеңістік пен уақыт өлшемі 
D) мәдениет түрі 
E) салт-дәстүр айғағы 
116. Көшпелі өмір салтына жататын белгілер: 
A) мал бағу шаруашылығы 
B) шаруашылықтың экстенсивті түрі 
C) маусымдық көшіп қону 
D) ақшалы айналым 
E) шаруашылықтың натуралды әдістері 
117. Қазақ тұрмысының әлеуметтік болмысын топшылайтын ұғымдар: 
A) өркениет 
B) заман 
C) ел-жұрт 
D) қауым 
E) ағайын 
118. Дәстүрлі қазақ қауымының құрылымы неден құралады? 
A) әлеуметтік қатынастар типтерінен 
B) экономикалық-шаруашылық қатынастан 
C) мәдени-идеологиялық жүйеден 
D) аймақтық өрістен 
E) ұлттық мемлекеттік аядан 
119. Қазақ фольклорына жататын шығармашылық түрлер: 
A) эпос-жыраулар 
B) халық әндері 
C) мақалдар мен жұмбақтар 
D) айтыс пен күйлер 
E) симфониялық музыка 
122. Қазақ айтыстарының атқаратын негізгі функциялары: 
A) білім беру 
B) тәрбиелеу 
C) елді бірлестіру 
D) ұлттық үлгіні тарату
E) қысымды күшейту 

421 
128. Дүние суреттемелеріне қатысты көшпелілер рәміздерінің түрлері: 
A) «үштік әлем» 
B) «ата-жұрт» 
C) «киелі от» 
D) «жеті қат жер» 
E) теңіз перісіне арналған рәміздер 
129. Түркі мәдениетіндегі «көк тәңірі» рәмізін түсіндірудің жарақтары: 
A) аспан билеушісі 
B) далада «күн басты адам» 
C) «күнби» рәмізі 
D) «күннен жаралған Күн ұлымыз» 
E) Тәңір – жер астындағы құдірет 
134. Ұлттық өрнекті жіктеудің түрлері: 
A) техникалық 
B) геометриялық 
C) таза қиялдан, туа біткен идеядан туындайтын 
D) табиғи 
E) аралас өрнектер 
135. Өрнектің көркемдік-эстетикалық принциптері мен қағидалары: 
A) дүниенің космостық моделі 
B) композицияның тұйықталуы 
C) моделдің теңдік принципі 
D) рәміздің қосжақтылығы 
E) ешқандай үйлесімділік жоқтығы 
136. Дүниетанымның қазақтық типтеріне тән ерекшеліктер: 
A) жарық дүние 
B) адамгершілік 
C) урбанизм
D) дәстүрлі қауымдастық 
E) тірілген дүние 
137. Еуроазиялық идеяда жоғары қойылған құндылық: 
A) технология 
B) құндылықтар жүйесінің тоғысы 
C) дәстүрлі мәдениеттерді сақтау 
D) халық құқығын ақшадан жоғары қою 
E) этнос тарихтың құндылығы және субъектісі 

422 
138. Еуразиялық идеяда үстемдігі жоғары құндылықтар: 
A) гуманизм 
B) табиғат пен адам бірлігі 
C) рухани және матерталды байлықтың үйлестігі 
D) техника 
E) діни төзімділігі 
139. Қазақстан өркениетінің негізін құрайтын ұстанымдар: 
A) геомәдени кеңістік 
B) адам мен табиғат жарастығы 
C) өзіндік ерекшелік 
D) этникалық және діни үйлестік 
E) өзгермелі дүние
140. Хандық дәуіріндегі ақын-жырауларды зерттеудегі олқылықтар: 
A) ұлттық философиялық зерттеулердің ынталандырылмауы 
B) тарихи тұлғаларды прогрессивті және реакцияшыл деп бөлу 
C) еуропоцентризм негізінде поэтикалық мәтіндегі үлгілерді ескермеу 
D) шығармаушылық ықыластың болмауы 
E) Кеңес Одағында ойшылдардың дүниетанымдық басқа позицияларды 
елемеуі 
141. ХҮ-ХҮІІІ ғғ. ақын-жыраулардың басты тақырыптары: 
A) кемел адам, кісілік қасиеттер 
B) дүниетанымдық сабақтастық 
C) «ер» бейнесі 
D) рулық адам 
E) ел бірлігі 
142. Қазақ ақын-жыраулары айшықтаған әдеп ұстанымдары: 
A) кісілік қасиеттер 
B) әдеп нормалары 
C) халық сүйіспеншілігі 
D) көркемдік суреттемелер 
E) ата-бабалар аруағы 
143. Ақын-жыраулар шығармасындағы жалпылама кісілік қасиеттер: 
A) әділеттілік, достық, махаббат 
B) мұсылмандық қасиеттер: имандылық, тәубешілік, рақымдылық 
C) ерлік қасиеттер 
D) көшпелілік қасиеттер: тектілік, төзімділік, шешендік, сөзге тоқтау 
E) шорқақтық пен тұйықтықты марапаттау 
144. ХҮІІІ ғ. ақын-жырауларда жиі қолданылған мұсылмандық түсініктер: 

423 
A) бас пайда 
B) обал 
C) сауап 
D) тәубе 
E) несібе 
145. Шалкиіз жырауындағы марапатталынған кісілік құндылықтар: 
A) жақсылықты жақын тұту 
B) батырлық 
C) ерлік 
D) Отанды сүю 
E) Жерұйықта жамандыққа көну 
146. Мұхаммед Хайдар Дулати еңбегінде мұрат негізінде қай мағынада 
қолданылады? 
A) шексіз ізгілік 
B) мінсіз жағдаят 
C) рухани жетілгендік 
D) рақымшыл адам
E) ниеті бөтен адам 
153. Қазақ мәдениетінің қалыптасу кезеңдері: 
A) арий тайпалардың жұртында қалған ұрпақтардың Таңбалы қонысы 
B) ХІІ-ХІҮ ғғ. Майқы би сияқты тұлғалар даналығынан нәрлену 
C) ХҮ-ХҮІІ ғғ. Түрік тектес және қазақ жеріндегі мұңғылдар тайпаларының 
өмір салты 
D) «Зар заман» кезеңіндегі бетбұрыстар 
E) Россия империясы кезіндегі мәдени алмасулар 
154. Түрік-Қазақ мәдениетінің 1300-1100 жылдар бұрынғы белгілі өкілдері: 
A) Бұмын 
B) Тоныкөк 
C) Күлтегін 
D) Қорқыт 
E) Қашғари 
155. Қазақ мәдениетін көтермелеуде 1100-700 жылдар аралағындағы ислам-
түрік өркениетінің беделді өкілдері: 
A) әл-Фараби 
B) Ж. Баласағұн 
C) М. Қашғари 
D) әл-Жалайри 
E) М.Х.Дулати
156. Ел жанды хандардың қазақ мәдениетін қалыптастырудағы жоғары рөлі: 

424 
A) Шыңғыс хан 
B) Жәнібек хан 
C) Есім хан 
D) Қасым хан 
E) Тәуке хан 
157. ХҮІІ-ХІХ ғғ. Қазақ мәдениетін жетілдіруге ықпал еткен батыр тұлғалар: 
A) Абылай хан 
B) Бөгенбай батыр 
C) Қабанбай батыр 
D) Наурызбай батыр 
E) Ы. Алтынсарин 
158. Қазақ мәдениетінің жүйелі алмасуына ықпал еткен іргелі тұлғалар: 
A) Махамбет 
B) Абай 
C) Шоқан Уәлиханов 
D) Ы. Алтынсарин
E) Наурызбай батыр 
159. ХХ ғ. Бас кезінде қазақ жазбаша мәдениетін дамытуға ерекше үлес 
қосқан ғұламалар: 
A) Сырымбет 
B) А. Байтұрсынов 
C) Ә. Бөкейхан 
D) М. Дулати 
E) Х. Досмұхамедұлы 
160. Қазақ халқы қандай кеңдікті жоғары тұтқан? 
A) Патшаның әділдігі 
B) Ғалымдардың ғылымы 
C) Байлардың қайыры 
D) Жақсылардың дұғасы 
E) Билікке бас игізу 
161. Қазақ халқы қандай рухани тірекке ерекше мән берген? 
A) Иман 
B) Намаз 
C) Білім 
D) Билік 
E) Мейірімділік (сахауат) 
162. Шығыс елі дүниенің төрт бұрышы нені айтқан еді? 
A) Шын-Машын (Үнді, Қытай) 
B) Мысыр 

425 
C) Рум 
D) Еуропа 
E) Азия 
163. Қазақ халқы мәртебе тұтқан мұраттары: 
A) Бітім 
B) Ұтым 
C) Жету 
D) Уақтысына кету 
E) Билікке таласу 
164. Қазақ өмірінде қорлық тұтқан жағдайлар: 
A) Шақырылмаған жерге бару 
B) Бейбастақ сөйлеу 
C) Дұшпаннан жәрдем күту 
D) Сараңнан қажет сұрау 
E) Дос наздығын көтеру
165. Қазақ нені ауыр күнә деп тапқан? 
A) Аллаға күмән келтіру 
B) Нақақтан қан төгу 
C) Ата-анаға тіл тигізу 
D) Өтірік куә болу 
E) Жақыны үшін жанын пида ету 
166. Қазақ қандай мүліктерді жоғары құндылыққа жатқызды? 
A) Бас –сандық 
B) Тіл – кілт 
C) Қол – мүлік 
D) Аяқ – азамат 
E) Бәріне көну
167. Қазақ борыштың қай түрін киелі деп ұқты? 
A) Пайғамбарға байланысты борыш 
B) Адамның өзіне байланысты борыш 
C) Мемлекет пен халыққа борыш 
D) Жақындарға борыш 
E) Бөтенге борыш 
168. Қазақ жақсы көрген құндылықтар: 
A) Қара нар 
B) Жүйрк ат 
C) Алмас қылыш 
D) Бұлғын ішік 
E) Көрпе-төсек 

426 
169. Абай ескерткен адамның қас дұшпаны: 
A) өсек-өтірік 
B) мақтаншақ 
C) еріншек 
D) бекер мал шашпақ 
E) бір бетінен қайытпау 
170. Абай адамның қандай қасиеттерін асыл деп есептеді? 
A) еңбек 
B) терең ой 
C) талап 
D) рахым 
E) жалтақтық 
171. Қазақ халқының басты өсиеттері: 
A) топасқа сенбе 
B) жауға иілме 
C) әрқашан сақ жүр 
D) жарлыдан сый алма 
E) кезкелген үйге қона бер 
172. Қазақ қатерге нені жатқызды? 
A) отты 
B) жауды 
C) ауруды 
D) сөзді 
E) қанағатты 
173. Қазақ Алашқа қай ел-жұртты жатқызған? 
A) қырғыз 
B) түрікмен 
C) өзбек 
D) қарақалпақ 
E) әзірбайжан
174. Қазақ адам мінезінде жетекші күшке нені жатқызды? 
A) ақылды 
B) ойды 
C) кәсіпті 
D) халықты 
E) бейжайлықты
175. Біздің дәуірде қазақ жерінде үстем еткен мемлекеттер: 
A) Қаңлы мемлекеті 

427 
B) Батыс түрік қағанаты 
C) Қарлұқ –оғыз мемлекеті 
D) Қыпшақ одағы 
E) Моңғол империясы 
176. Қазақ жерінде тас және темір дәуірінде қалыптасқан ойындар: 
A) таяқ жүгірту 
B) асық 
C) ақсүйек 
D) садақ 
E) доп лақтырысу 
177. Қазақ мемлекеттігі кезінде кең таралған ойын-сауық түрлері: 
A) хан жақсы ма 
B) сайыс 
C) ат үстіндегі тартыс 
D) аударыспақ 
E) ақсүйек 
178. Қазақ ойын-сауықтарының ережесіне не жатады? 
A) өзара сыйласу 
B) бір-біріне сыйымды болу 
C) әділдікті аяқ асты етпеу 
D) икемсізге имікпеу 
E) менсінбегенге қарайлау 
179. Асанқайғы құрметтеген адами қасиеттер: 
A) адамның өзін-өзі танып білуі 
B) ашынып түсіну 
C) өмірдегі орынды дұрыс бағалау 
D) әрекет-қимылды сын тұрғысынан саралау 
E) өмірге жалаң қарау 
180. Қазақ қастерлеген тектілік түрлері: 
A) тұқым мен қан тектілігі 
B) жеке бастың тектілігі 
C) халық тектілігі
D) қуаттық бітістік 
E) кәсіптік қызмет 
181. М.Х. Дулати ел тектілігін тұрақтандыратын іс-әрекеттер туралы: 
A) баланы жатқа жібермеу 
B) үлкенге құрмет, кішіге ізет көрсету 
C) сөз бен ой өнерін сақтау 
D) ел шетін бүтін сақтау 

428 
E) үрім-бұтақтан қол үзу 
182. Елдің тәуелсіздігін нығайту жолдары: 
A) қауіп-қатерден сытылу 
B) тұтастық үшін келісу 
C) төлтумаға ұқыптылық көрсету 
D) халықаралық қауымдастыққа ену 
E) өз бетінше тұйықталу 
183. Рухани бапкердің діттегені: 
A) ақиқат пен әділдікті танытқызу 
B) ақыл мен адалдықтың әдіс-әрекетіне үйрету 
C) ұлттық құндылықты қолдану 
D) адамдықтың ділі мен дінін үйлестіру 
E) енжарлыққа ырық беру 
184. Ұлттық мәдениеттің мәйегі: 
A) ұрпақты тәрбиелеу 
B) ұлттық сезім мен мінезді тарату 
C) сауаттылық пен салауаттылықты қажетке жарату 
D) ағарту мекемелерінің ықпалы арттыру 
E) мемлекеттік қысымды күшейту 

жүктеу/скачать 2.98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: