Қазақ Ұлт-азаттық ҚОЗҒалысы

2 П.Р.Александров – Кеңес одағыКеңес Одағының мұһажыры, орыс. 1944 жылы қарашаның басында Кеңес одағыКеңес Одағынан Ілеге келген. Құлжа қаласын алуға қолбасшылық еткен. Ілгерінді-кейінді Үш аймақ«Үш аймақ» партизандар қосынының бас қолбасшысы. Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің мүшесіжорасы мүшесі . Әскери істер меңгермебасқарма мекемесінің бастығы қатарлы міндеттерде қызмет болған атқарды. 1945 жылы қаңтарда еліне қайтып кетті.

3 В.Р.Мажаров – 1887 жылы туылған. Кеңес одағыКеңес Одағының мұһажыры, орыссы. Россиядағы қазан төңкерісінен кейін Шынжаңға келген. Шынжаңның Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» ұлттық армиясының штаб бастығы болды. 1951 жылы Кеңес одағыКеңес Одағына қайтып кетті.

1 Шығыс түркістанШығыс ТүркістанШығыс ТүркістанШығыс ТүркістанТүркістан – ХІХ ғасырда импералистік оОрта Азияда отаршылдық шпқыншылық әрекет жүргізген кезде, тіл мен жағырапиялық ұғымды негізге алып, Зарапшан өзенінің шығысындағы өңірді, яғни, көбінесе Шынжаң өңірін «Шығыс түркістанШығыс Түркістан» Шығыс ТүркістанШығыс ТүркістанТүркістан» деп атаған. Кейін келе, шет елшетелдік шапқыншы күштері мен Шынжаңдағы ұлттық бөлшектеушілер бастан-аяқ осы атты пайдаланып, Шынжаңда ЖұңгоҚытайдЖүңгоның тұтастығын бөлшектейтін алуан түрлі әрекеттер жасады.

2 Абдырайымоп Мақсұм (1914 - -) Шынжаңның Құлжа қаласының адамы, ұйғыр. Іледегі әйгілі дін қайраткері Ыбырайымның баласы. Дін Дінжолын ұстаған және сауданы кәісіп еткен. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі мүшесі. Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің бас хатшысы міндеттерінде болды. Жаңа ЖұңгоЖүңго құрылғаннан кейін Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық саяси – мәслихат кеңесінің мүшесі. Іле қазақ автономиялы облыстық саяси – мәслихат кеңесі бас хатшысының орынбасары міндеттерін атқарды өтеген. 1963 жылы Кеңес одағыКеңес Одағына кетті. Қазір Алматыда.

3 Қайып Бернашов (1906 – 1945) Құлжалық адам, татар, зялызиялы, Шынжаңның Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі мүшесі, қосымша оқу-ағарту меңгермебасқармасініңбасқармасының мекемесінің бастығы, Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі орган газеті газет мекемесінің меңгермебасқармасініңбасқармасының бастығы міндеттерін өтеген атқарды. 1945 жылы наурызда Құлжада науқастан қайтыс болды.

4 ӘАнуар Мұсабаев – (1917 - -) Құлжа адамы, ұйғыр, Шынжаңдағы бай сәудаегер Мұсабаевтің әулеті. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі мүшесі. Қосымша қазына меңгермебасқарма мекемесінсінің бастығы. Іле аймағы уәлиінің орынбасары қатарлы міндеттерді атқарды ін өтеген. Жаңа ЖұңгоҚытай Жүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң өлкелікӨлкелік қазына мекемесінің бастығының орынбасары болған. 1955 жылы Кеңес одағыКеңес Одағына барып қоныстанды. Қазір Ташкентте.

5 П.П.Моаскалеов – Кеңес мұһажыры, орыс. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі мүшесі. Қосымша Ішкі істер меңгермебасқармасі мекемесі бастығының орынбасары. Іле аймақтық сақшы мекемесі бастығының орынбасары міндетінде болған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін Кеңес одағыКеңес Одағына қайтып кетті.

6 Бука Амбал (1911 – 1949) – Шынжаңның Нылқы ауданының адамы, моаңғол, діни жоғары жік қайраткері. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі мүшесі. Арасан ауданының әкімі. Іле аймақтық моаңғол тіл қоғамының бастығы міндетінде болған. 1949 жылы Құлжада қайтыс болды.

7 Ғани Болдаш (1908 – 1971) – Россияның ЖБаркент ауданында туылған, ұйғыр. 1921 жылы Құлжаға келіп қоныстанған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі мүшесі. Бақылау комитетінің меңгерушісі міндетінде болған. Жаңа ЖұңгоҚытай Жүңго құрылғаннан кейін,кейін Іле қазақ автономиялы облыстық саяси – мәслихат кеңесінің жорасы мүшесі мүшесі. Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық саяси – мәслихат кеңесінің мүшесінің жорасы мүшесі болған. 1971 жылы желтоқсанда Құлжада науқастан қайтыс болды.

8 Әблімиіт Әли халпе (1869 – 1960) – Шынжаңның Қорғас ауданының адамы, ұйғыр, діни қайраткер, кезінде Шынжаңдағы ісләмиИслам дініндегілер арасында аса ықпалды, мәртебелі болған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі мүшесі. Қосымша дін істер меңгермебасқармасініңбасқармасының мекемесінің бастығы болған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң өлкелікӨлкелік халық үкіметі мәсихат кеңесінің мәсихатшысы, Шынжаң ісләмИслам діни қоғамы бастығының орынбасары міндетінде болған. 1960 жылы Құлжада науқастан қайтыс болды.

1 Талғат Мұсабаев (1918 - -) – Ққұлжалық адам, ұйғыр, Шынжаңдағы бай саудагер Мұсабаев әулетінің басқарушысы. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін Түркияға барып қоныстанған.

2 Нарат асуы: Тяньшан тауындағы асу. Шынжаңның Күнес ауданында, Іледен оңтүстіктегі Қарашәріге баратын маңызды жол.

1 И.Г.Палинов –, орыс, бБеларуссиялық. Ресейдегі қазан төңкерісі кезінде Шынжаңға келген. 1938 жылы Кеңес одағыКеңес Одағы еліне қайтарып алып кеткен. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Кеңес одағыКеңес Одағынан бұйрық бойынша Ілеге келіп, ілгерінді-кейінді Айранбақ, Шиху шайқастарына қолбасшылық етті. Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің мүшесіжорасы. Үш аймақ«Үш аймақ» ұлттық армиясының бас қолбасшысы міндеттерін өтегенатқарды. 1946 жылы маусымда бұйрық бойынша Кеңес одағыКеңес Одағына қайтты. 1960 жылы науқастан қайтыс болды.

1 Сайфпидден Азиези (1915 - -) – Шынжаңның Атуш ауданының адамы, ұйғыр. Кеңес одағыКеңес Одағында оқыған. Елге қайтып келгеннен кейін Тарбағатайда газет шығарған. 1943 жылы жазда Ілеге барған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі оқу-ағарту меңгермебасқармасі бастығының орынбасары, бастығы. Шынжаң өлкелікӨлкелік біріккен үкіметтің мүшесіжорасы, қосымша оқу-ағарты меңгңрмеңгерммекемесіесінің бастығы. «Шынжаң одағы» орталық ұйымдастыру коімитетінің мүшес міндеттерін өтедіатқарды. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң өлкелікӨлкелік халық үкіметі төрағасының орынбасары, Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық халық үкіметінің төрағасы, Мемлекеттік халық құрылтайы тұрақты комитеті төрағасының орынбасары, мемлекеттің саяси – мәсихат кеңесі төрағасының орынбасары қызміндетін деатқарды болды.

2 Ерде (1920 - -) – Шынжаңның Бұратала ауданының адамы, моаңғол. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» ұлттық армиясында полк командирі міндеттерін өтеді, әрі Бұратала ауданының әкімі болды. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Қарашар аймағының уәлиі, Бұратала моаңғол автономиялық облысының бастығы міндетінде болды атқарды. 1961 жылы мамырда Кеңес одағыКеңес Одағына көшіп барып қоныстанды.

1 Мәнсұр Ломииев (1912 - -) Шынжаңның Қорғас ауданының адамы, дүнген. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін дүнген партизандар отрядының жауаптысы болған қйымдастырған, ұлттық армиясында батальион командирі, полк командирі міндетінде болған. Шынжаң бірлескен үкіметі құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң өлкелікӨлкелік сауда банкіесі Іле бөлімшесінің банкебанкісінің бастығы болдыған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық саяси – мәслихат кеңесінің мүшесі болған. Қазір Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық халық үкіметі әдебиет тарихын зерттеу мүзейханасының қызметкері.

2 Керім ажы (1885 – 1955) – Ресейдің (Қазақстанның – Т.Ж.) Жаркент деген жерінде қаласында туылған, дүнген. Ресейдегі қазан төңкерісінен бұрын Құлжаға көшіп келіп саудамен шұғылданған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін дүнген атты әскер полкінің командирі. Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі әскери комитетінің мүшесі міндеттерін өтедіатқарды. 1955 жылы қазанда Құлжа қаласында науқастан қайтыс болды.

1 Ұлттық мәдениетті «лгерлету дамыту қоғамы : 1935 жылы құрылған. Шынжаңдағы жнржергілікті бұқаралық ұйым. Ұйғыр, қытай, қазақ, қырғыз, . дүңген, моаңғол, сібе, солаң (дағор), мәнзу, өзбек, гұихуа (орыс), татар – жимыны 9 мәдентиет қоғамы болған. Бас қоғамы Үрімжіде тұрып, төменде аймақ, аудандар межелі бөлімше қоғамдары құрылған.

2 Зарыпқали ажы (1871 – 1959) – Ресейдің Ташкент қаласында дүниеге келген. Өзбек, діни жоғары жік қайраткері. 1933 жылы 12 қарашада Қашқарда құрылған «Шығыс түркістанШығыс Түркістан Шығыс ТүркістанШығыс ТүркістанТүркістан ісләмИслам Рреспуьикасының» заң министірлігінің министірі болған. 1941 жылы наурызда Ілеге келген. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің діни т сотының бастығы болды. Жаңа ЖұңгоЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң өлкелікӨлкелік халық үкіметі мәслихат кеңесінің мәслихатшысы, Шынжаң ісләмИслам діни қоғамы бастығының орынбасары болды. 1958 жылы Құлжада науқастан қайтыс болды.

1 Фатих Аллажар (1884 -1966) – Шынжаңның Құлжа ауданының адамы, татар, үлкен ірі саудагер. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің қазына меңгермебасқармасі мекемесі бастығының орынбасары болды. Жаңа ЖұңгоЖүңго құрылғаннан кейін,кейін ілгерінді-кейінді Шынжаң өлкелікӨлкелік сауда өнеркәісіп бірлестігі дайындық комисиясы меңгерушісінің орынбасары, Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық саяси – мәслихат кеңесінің мүшесі болды. 1966 жылы мамырда Құлжада науқастан қайтыс болды.

2 Оспан Кеуіров (1899 – 1954) – Ресейдің Қазақстанның Жаркент деген жерінде қаласында туылған, ұйғыр., Бала кезінде әке-шешесіне ілесіп Құлжаға келіп қоныстанған. Саудагер. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің қазына меңгермебасқармасі мекемесінің бастығының орынбасары болды. 1954 жылы сәуірде Құлжада науқастан қайтыс болды.

1 Қөгіршін асуы: Шынжаңның Құлжа ауданында, Көгіршін тау сілеміндегі бір асу, кезінде Жыңнан Ілеге баратын маңызды жол болды.

2 Тура асуы: Шынжаңның Құлжа ауданында, Көгіршін тау сілеміндегі бір асу, кезінде Жыңнан Ілеге баратын маңызды жол болды.

1 Жанболат Солты (1887 – 1952) – Шынжаңның Тоғызтарауының адамы, қазақ, ірі мал иесі. Ұлттық жоғары жік адамы. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Тоғызтарау ауданының әкімі, Іле аймағы уәлиінің орынбасары болған. Шынжаң бейбіт жолмен азат болғаннан кейін,кейін бандалар топалаңына қарсылық көтерілісіне қатынасқандықтан . 1952 жылы халық үкіметі жағынан тарапынан заң бойынша атылды.

1 Уақаш ажы Мерсанов – (1895 – 1968) Ресейдің Жаркент ауданының тұрғыны, татар., 1930 жылы Құлжаға келіп қоныстанған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін ілгерінді-кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі бақылау комитеті меңгерушісінің орынбасары, қазына меңгермебасқармасі бастығының орынбасары, Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі мүшесі болған. Жаңа ЖұңгоЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық саяси – мәслихат кеңесінің мүшелігіне сайланған. 1963 жылы Кеңес одағыКеңес Одағына кетті. 1968 жылы Ташкентте науқастан қайтыс болды.

2 «Ұшыр», «зекет» – мұсылмандардың жыл сайын тапсыратын ісләмИслам діниі бажысы. «Ұшыр» – ісләмИслам дінінің мұсылмандарға тапсыртатын ауыл шаруашылық бажысы. «Зекет» – ісләмИслам дінінің заңдық белгіленген қайыр-садақа. Кезінде «Уақытша тық үкіметтің» қазына кірісінің бір бөлігі болған.

1 Пут –: Ресейдің кезіндегі өлшем бірлігі. Бір пут – 16,38 кг. тура келеді.

2 Болыс, зәңгі – : Қазақ руларының негізгі сатылық ұйымдық түзімі. Минго кезінде бұл түзім қалған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі болыс, зәңгіні қалпына келтіріп, оны ауданнан төменгі негізгі сатылық ұйым ретінде дары еттіқолданды.

1 Зұнын Тайыпов (1919 – 1988) – қҚұлжалық адам, ұйғыр. 1944 жылы «Құлжа азаттық ұйымына» қатынасқан. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі бақылау комитеті меңгерушісінің орынбасары, Үш аймақ«Үш аймақ» ұлттық армиясы бас қолбасшысының орынбасары, «Шынжаң одағы» ұйымдастыру бөлімінің бастығы болды. Жаңа ЖұңгоҚытай Жүңго құрылғаннан кейін, Шынжаң әскери районы штаб бастығының орынбасары болды. 1955 жылы генерал- майор атағы берілдін алды. 1961 жылы ұйымның бекітуі арқылы Кеңес ордағына кетті. 1988 жылы Алматыда науқастан қайтыс болды.

2 Ұлттық армия –: Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі ұйымдастырған тұрақты әскерқосын. Қоғам ұсақ Аз ұлттардың қкілдерінен жасақталғандықтан даан болғандықта ұлттық армия деп аталады. Оған Ққарасты полктердің, батальиондардың аты олардыңның көбі құрылған жер атына немесе ұлттық құрамына қарай аталды.

1 Манат (1919 – 1951) – Шынжаңның Бурылтоғай ауданының адамы, қазақ, баймалшы. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Алтай партизандар қосынының жауаптылырының ұйымдастырушыларының бірі болған. Кейін Гоминдаң қолтығына кірдіжағына өтіп кетті. Шынжаң жаңа қытайдың құрамына кіргеннен бейбіт жолмен азат болғаннан кейін,кейін құралды көтеріліске қатынасқаны үшін себепті 1951 жылы Сонжыда атыжанышталды.

1 Үсен Насыров – қҚұлжалық адам, ұйғыр, зялызиялы. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі орган газеті мекемесінің бастығы болған. Жаңа ЖұңгоЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Кеңес одағыКеңес Одағына көшіп барып қоныстанған.

2 Нәбижан Юсіып – 1919 жылы туған. Кеңес мұһажыры, өзбек. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі ішкі істер меңгермебасқармасі мекемесі бастығының орынбасары, Іле аймақтық сақшы мекемесінің бастығы болған. Жаңа ЖұңгоЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Хотан аймағы уәлиінің орынбасары, Шынжаң өлкелікӨлкелік халық прокуратура мекемесі прокурорының орынбасары болған. 1956 жылы Кеңес одағыКеңес Одағына кетті.

3 Һелалдин Азиези (1895 – 1986) – Шынжаңның Атуш ауданының адамы, ұйғыр, саудагер. Сайфпеддин Азиезидің ағасы. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі жер-су меңгермебасқармасіЖер-су меңгермебасқармасі мекемесі бастығының орынбасары болдыған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық сауда меңгермебасқармасініңбасқармасының мекемесі бастығының орынбасары, Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық саяси – мәслихат кеңесінің мүшесі болды. 1986 жылы Құлжада науқастан қайтыс болды.

4 Мамет Нияз: – Шынжаңның Атуш ауданының адамы, ұйғыр, Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі жер-су меңгермебасқармасіЖер-су меңгермебасқармас мекемесі і бастығының орынбасары болдыған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Кеңес одағыКеңес Одағына кетті.

5 Мақалден Ахмет (1905 – 1968) –) Шынжаңның Атуш ауданының адамы, ұйғыр. Құлжаға ертеректе барып қоныстанған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі денсаулық сақтау меңгермебасқармасіДенсаулық сақтау меңгермебасқарма мекемесісінің бастығы болдыған. 1948 жылы Сауд Арабиясына көшіп кеткен. 1968 жылы Мәединада қайтыс болды.

1 Расилов Пахырден қожа (1941 – 1989) –Ташкентте туылған. Кеңес одағыКеңес Одағының мұһажыры, өзбек. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» ұлттық армиясы арқылы шеп бөлімінің меңгерушісі болған. 1955 жылы Кеңес одағыКеңес Одағына қайтып кетіп, 1989 жылы Ташкентте қайтыс болды.

2 Әбдіғұпыр Сабыражы (1904 – 1951) – Құлжалық, ұйғыр, РахымжанРақымжан Сабырхажиевтің інісі. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» ұлттық армия әскери прокуротураның прокуроры болған. 1951 жылы халық үкіметі жағынан заң бойынша өлімге үкім етілді.

3 Разиев дамолла (1893 – 1953) – Ресейдің Жаркент ауданында туылған, ұйғыр, бала кезінде әке-шешесіне еріп Құлжаға келіп қоныстанған. Діни жоғары жың қайраткері. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» ұлттық армия дін істерінің жауаптысы, Үш аймақ«Үш аймақ» саяси бөлім меңгермебасқармасініңбасқармасының орынбасары болған. 1953 жылы ақпанда Құлжада қайтыс болды.

1 Сабит дамолла (1901 – 1964) – Құлжа адамы, ұйғыр, дін қайраткері. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметі оқу-ағарту меңгермебасқармасі бастығының орынбасары болған. 1964 жылы Құлжада қайтыс болды.

1 Сүлеймен (1900 – 1960) – Шынжаңның Көктоғай ауданының адамы, қазақ, мал иесішы. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Алтай партизандар қосынының жауаптыларының ұйымдастырушылардың бірі болғанды. Кейін Гоминдаң қолтығына кіріп жағына шығып кетті. 1960 жылы жиып тексеру кезінде түрмеде аурудан өлді.

1 «Мао зы дұң таңдамалы шығармалары», ІІІ том, қазақша басылуы, 2050-бет.

1 Сопахұн СовровСәуров (1915 - -) Шынжаңның Құмыл ауданының адамы, ұйғыр, Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кезінде, ұлттық армия атты әскер полкінің командирі болып., атты партизандар қосынын бастап оңтүстік Шынжаңдағы бай ауданына, Ақсу, ҰзУынсу, ауданына ілгерінді-кейінді шабуыл жасады. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық қатынас мекеңгермесін тас жол меңгермебасқармасініңбасқармасының басқармасының кеңесшісі, ақылшыкеңесшісы, Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық саяси – мәслихат кеңесінің мүшесі болды.

2 Жағда Бабалықов (1922 - -) – шШәуешектдік, қазақ., Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Шағантоғай ауданы партизандар қосынының бастығы, ұлттық армия атты әскер полкінің саяси комисаркомиссары болдыған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Тарбағатай аймағының уәлиі, Іле қазақ автономиялы обылысының бастығы болған. Кейін Кеңес одағыКеңес Одағына көшіп барып қоныстанады. Қазір Алматыда.

1 Қалибек (1908 – 1985) яғынияғни, Қалибек Райымбек Қожабек – Шынжаңның Шағантоғай ауданының адамы, қазақ., Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан соң, партизандар қосынының бастығы, Сауан ауданының әкімі болған. 1947 жылы Гоминдаңның жағына шығып қолтығына кіріп кетті, Шынжаң бейбіт жолмен азат болғаннан кейін,кейін қашып Түркияға барды ауып кетті. 1985 жылы Түркияда науқастан қайтыс болды.

1 Шығыстағы бес аудан – : Құлжаның шығысындағы Моаңғолкүре, Текес, Тоғызтарау, Күнес, Нылқы аудандарын шығыс бес аудан деп айту әдетке айналған.

2 Батыстағы төрт аудан –: Құлжа ауданы мен оның батысындағы Сүйдің, Қорғас, Сүмбіл аудандарын батыс төрт аудан деп айту әдетке айналып кеткен.

1 Карманша –: Шынжаңның Тасқорған ауданының адамы, тәжік., Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін төңкеріс кезінде, Тасқорғанға төңкерістік армиясының бас қолбасшының орынбасары болған. 1946 жылы шілдеде Кеңес одағыКеңес Одағына кетті.

2 Жаң жы жұң (1890 – 1969) – Анхұй өлкесінің Чаушян ауданының адамы, қытай, Гоминдаң армиясының жоғары дәрежелі қолбасшысы. 1945 жылы қыркүйекте Гоминдаң үкіметі әскери істер комитеті саяси бөлімінің бастығы болған. Жаң жы жұң орталық үкіметтің уәкілі ретінде Үш аймақ«Үш аймақ» жақпен арадағы келіс сөзкеліссөзді басқарды. 1946 жылы шілдеден 1947 жылы мамырға дейін Ббатыс солтүстік әскери әкімшілік комитеті төрағасының орынбасары, мемлекет қорғаныс комитеті төрағасының орынбасары, мемлекеттік халық құрылтайы тұрақты комитеті төрағасының орынбасары болды. 1969 жылы Биежиңде науқастан қайтыс болды.

1 Әділбек Юсупбеков (1904 - -) –Өзбекстанның Ресейдің ӘнжанӘндіжан деген жерінде қаласында туылған, өзбек, саудагер. 1930 жылдың басында Құлжаға келіп қоныстанған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Үш аймақ«Үш аймақ» өкіметіүкіметі бақылау комитеті мекемесңгермесінің орынбасары болған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Кеңес одағыКеңес Одағына шығып кетті. Қазір ӘндижанӘндіжанда тұрады.

1 Тұрдахун Махмұт – : қашқарлық адам, ұйғыр. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Үш аймақ«Үш аймақ» өкіметіүкіметі жер-су меңгермебасқармасіЖер-су меңгермебасқармасі мекемесі бастығының орынбасары болған.

1 Жеңінисов: Кеңес одағыКеңес Одағының мұһажыры, орыс. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Шюгуай партизандар қосынының бастығы, кейін келе ұлттық армияда полк командирі болған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін Кеңес одағыКеңес Одағына кетті.

1 АбдықадырӘбдіқадыр Зонұн (1919 - -) – Шынжаңның Атуш ауданының адамы, ұйғыр., Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде , Тарбағатай уәли мекемесі орган газеті – «Халық ауазының» бас редакторы болған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін Кеңес одағыКеңес Одағына көшіп кетті. Қазір Тешкентте тұрады.

1 Басбай Шолақұлы Бапин (1899 – 1953) – Шынжаңның Шағантоғай ауданының адамы, қазақ. Ұлттық жоғары топ қайраткері. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Үш аймақ«Үш аймақ» өкіметіүкіметінің жорасы мүшесі , Тарбағатай аймағының уәлиі болған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін бұрынғыдай Тарбағатай уәлиі болған. 1953 жылы Хаңжоуда науқастан қайтыс болды.

1 ӘбдікерімӘбдікәрімхан Мақсұм (1870 – 1955) – қҚашқарлық, ұйғыр, сауда істеп, мол байлық жинаған адам. Әйгілі кКеңесшіл қайраткер. 1933 жылы 12- қарашада Қашқарда құрылған « Шығыс түркістанШығыс Түркістан Шығыс ТүркістанШығыс ТүркістанТүркістан ісләмИслам республикасының» оқу-ағарту бөлімінің бастғыбастығы болған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі басталғаннан кейін,кейін Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісін жақтаушы және қорғаушы болдыған. Ілгерінді-кейін,кейінді Шынжаң өлкелікӨлкелік бірлескен үкіметтің жорасы мүшесі , қосымша Қашқардың уәлиі, өлкелікӨлкелік үкімет төрағасының орынбасары болған. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін Қашқардың уәлиі болған. 1955 жылы Қашқарда науқастан қайтыс болды.

2 Ақжолбек – : Шынжаңның Тасқорған ауданының адамы, тәжік. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Тасқорған уәли мекемесінің уәлиі болған. 1946 жылы шілдеде Кеңес одағыКеңес Одағына кетті.

3 Жабықбай ақалақшы – -: Ққұлжалық адам, қазақ, Ұлттық жоғары жік қайраткері. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Үш аймақ«Үш аймақ» үкіметінің жорасы мүшесі , Шынжаң өлкелікӨлкелік халық үкіметі мәслихат кеңесінде мәслихатшы, Шынжаң ұйғыр автономиясы райондық саяси мәслихат кеңесінің тұрақты мүшесі болған. 1958 жылы Құлжада науқастан қайтыс болды.

жүктеу/скачать 3.86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: