Қазақ Ұлт-азаттық ҚОЗҒалысы

1 Нығымет халпеа (1888 – 1962) – Шынжаңның Пышан ауданының адамы, ұйғыр, ақын. Шынжаң өлкелікӨлкелік бірлескен үкімет ыдырағаннан кейін,кейін Үрімжіден Құлжаға барған. Жеті аймақ демократиялық одағы төр ағатөрағасының орынбасары, Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң өлкелікӨлкелік халық үкіметі мәслихат кеңесінің мәслихатшысы болды. 1962 жылы Үрімжіде науқастан қайтыс болды.

2 Халпат Сұзықхажиев (1917 - -) – Шынжаңның Қашқар Көнешар ауданының адамы, ұйғыр, зялызиялы. Шынжаң өлкелікӨлкелік бірлескен үкімет ыдырағаннан кейін,кейін Үрімжіден Құлжаға барған. Жеті аймақ демократиялық одағы төрағасының орынбасары болған. Жаңа Қытайа Жүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң ұйғыр афтономияавтономиялы райондық халық үкіметінің мәслихат кеңесінің кеңсе меңгерушісі болды.

1 АбдырахманӘбдірахман Тоқылов (1888 – 1961) – Шынжаңның Буыршын ауданының адамы, қазақ, жоғары жік қайраткері. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Алтай аймағы уәлиінің орынбасары, Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Алтай аймағы уәлиінің орынбасары, Шынжаң ұйғыр афтономияавтономиялы райондық халық үкіметі мәслихат кеңесінің мүшесі болды. 1961 жылы Алтайда науқастан қайтыс болды.

2 Түңбау (1892 – 1973) – Шынжаңның Сүмбіл ауданының адамы, сібе, жоғары жік қайраткері. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Үш аймақ«Үш аймақ» сібе, солаң мәдениет қоғамының бастығы болған. Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Үрімжі қаласы саяси мәслихат кеңесінің мүшесі болды. 1973 жылы Үрімжіде науқастан қайтыс болды.

1 Қали Абақ (1923 – 1980) – құлжалық адам, қазақ, зялызиялы., Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде Алтай уәли мекемесінің бас хатшысы, Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерістік жастар одағы Алтай аймақтық комитетінің төрағасы болды. Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін үкімет бас хатшысының орынбасары болды. 1980 жылы ақпанда Үрімжіде қайтыс болды.

1 Әйең бәйбіше (1894 – 1969) – өз аты Нүрила, Шынжаңның Сарысүмбе ауданының адамы, әйел, қазақ. ДәлелқанДәлелхан Сүгірбаевтің шешесі. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде, Үш аймақ«Үш аймақ» әйелдер қоғамы Алтай аймақтық бөлімше қоғамының бастығы болды. Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң ұйғыр афтономияавтономиялы райондық халық үкіметі мәслихат кеңесінің мүшесі болды. 1969 жылы Үрімжіде науқастан қайтыс болды.

1 Патықан Сүгірбаев (1927 - -) – Шынжаңның Сарысүмбе ауданының адамы, қазақ. ДәлелқанДәлелхан Сүгірбаевтің баласы. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерістік жастар одағы Алтай аймақтық комитеті төрағасының орынбасары, Жаңа Жүңго құрылғаннан кейін,кейін Алтай аймағының уәлиі. Іле қазақ автономиялы облысының бастығы, Шынжаң ұйғыр афтономияавтономиялы районы төрағасының орынбасары, Шынжаң ұйғыр афтономияавтономиялы райондық халық үкіметі мәслихат кеңесінің тұрақты мүшесі болды.

1 Әкім ача (1893 – 1977) – құлжалық адам, әцеләйел, ұйғыр. Жың патшалығының Іле әкімбегі – Боуақтың жалғыз қызы. Әкімбек қожаның әйелі. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде Үш аймақ«Үш аймақ» әйелдер қоғамының құрметті бастығы болған. Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Құлжа қалалық саяси-мәслихат кеңесінің мүшесі болды. 1977 жылы Құлжа науқастан қайтыс болды.

2 Айша МононовМөнөнова –: Шынжаңның Текес ауданының адамы, әйел, қырғыз. Ысқақбек МононовМөнөновтің әйелі. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде Үш аймақ«Үш аймақ» әйелдер қоғамының құрметті бастығының орынбасары болды. 1952 жылы Кеңес одағыКеңес Одағына көшіп барып қоныстанды. Қазір Бішкекте тұрады.

3 Талейхан Мыршанова (1898 – 1968) – Кеңес одағыКеңес Одағының мұһажыры, Қазақстанның Жаркент жерінде туылған, әйел, татар, зялызиялы. Уақаш ажы Мыршановтың әйелі, 1930 жылы Құлжаға келген. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде Үш аймақ«Үш аймақ» әйелдер қоғамының бастығы болған. Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң ұйғыр афтономияавтономиялы райондық халық үкіметі мәслихат кеңесінің мүшесі болды. 1963 жылы Кеңес одағыКеңес Одағына кетті. 1968 жылы Ташкентте науқастан қайтыс болды.

1 Дашжап Меңжолиев (1914 – 1965) – Шынжаңның Дөрбілжін ауданының адамы, маңғолмонғол, зялызиялы. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде Тарбағатай уәли мекемесінің газеті – «Халық ауазының» маңғолмонғолшасының бас редакторы, Тарбағатай аймағы уәлиінің орынбасары болған. Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң өлкелікӨлкелік мал шаруашылық меңгермесініңбасқармасының бастығы болды. 1965 жылы Қашқарда көлік апатынан дүние салды.

1 Осман Зия– 1918 жылы туған. Құлжалық адам, ұйғыр, зялызиялы. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде «Шынжаң одағы» аймақтық ұйымдастыру комитеті төрағасының орынбасары болды. Жаңа ҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін ЖКП Іле жерлікжергілікті комитетінің мүшесі, Іле аймақтық прокуратураның прокуроры болды. Кейін Кеңес одағыКеңес Одағына кетті.

1 Демократиялық төңкеріс партиясы«Демкратиялық төңкеріс партиясының» Үрімжідегі аймақтық комитеті: Демократиялық төңкеріс партиясы«Демкратиялық төңкеріс партиясының» орталық комитетінің өздігінен таратылып кеткендігі жөнінде бұйрық тапсырып алмағандықтан, бұрынғыдай қимылды жалғастыры берді.

1 Тейіпзат Қалпатым (1900 – 1974) –құлжалық адам, ұйғыр, діни жоғары жік қайраткері. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде «Шынжаң одағы» орталық ұйымдастыру комитетінің мұшемүшесі болды. Жаңа Қытай құрылғаннан кейін,кейін Іле қазақ автономиялы облысының саяси мәслихат кеңесінің тұрақты мүшесі болды 1974 жылы Құлжада науқастан қайтыс болды.

2 Әбілақазы ажы (1887 – 1960) – атуштық адам, ұйғыр, діни жоғары жік қайраткері. 1948 жылы Құлжаға барған. Үш аймақ«Үш аймақ» төңкерісі кезінде «Шынжаң одағы» орталық ұйымдастыру комитетінің кандидат мұшемүшесі болды. Жаңа Қытай Жүңго құрылғаннан кейін,кейін Құлжа қаласы саяси-мәслихат кеңесінің мұшемүшесі болды. 1960 жылы қарашада Құлжада қайтыс болды.

1 Батыс солтүстіктегі 5 «ма» фамилиялылар дегенде - Ма бу юфаң, Ма ю чиң, Ма хуң гұй, Ма хұң биң, Ма жию андар меңзеледі, бұардың барлығы да дүнгендер.

1 Дың ли чұн (1915 - -) – Хунанның Гұидұң ауданының адамы, 1935 жылы төңкеріске қатынасқан. 1936 жылы ЖКП- ға кірген. ЖКП орталық комитеті Шынжаң бөлімше бюросының мүшесі, бас хатшысы, үгіт бөлімінің бастығы, ЖКП орталық комитетіпарткомының хатшысы, әрі орталық үкімет бөлімінің бастығы, ЖКП орталық комитеті партия тарихынзерттеу группасытобының бастығының орынбасары болды,

2 Мамет Әсен (1920 - -) – Шынжаңның Ұлықшат ауданының адамы, қырғыз. Шынжаң өлкелікӨлкелік бірлескен үкімет құрылғаннан кейін,кейін Үрімжіден Құлжаға барған. «Шынжаң одағы» «Жеті аймақ өлкелікӨлкелік кеңес мүшелерінің» ұйымдастыру комитетінің төрағасы болды. Азаттықтан кейін,кейін Шынжаң ұйғыр афтономияавтономиялы райондық азық-түлік серіктігінің директоры болды.

3 Осман Тұрды (1926 - -) – Шынжаңның Қарақаш ауданының адамы, ұйғыр, зялызиялы. . «Шынжаң одағы» «Жеті аймақ өлкелікӨлкелік кеңес мүшелерінің» ұйымдастыру комитетінің төрағасының орынбасары болды. Жаңа Жүңго құрылғаннан кейін,кейін ұлттар баспасында аударма қызметімен шұғылданды. Кейін келе «Шынжаң ғылым-техника газетінің» бас редакторы болды.

1 Ту жы (1901 – 1976) – Хубиңнің Хуаңби ауданының адамы, зялызиялы. АҚШ- – та оқығын. 1939 жылы Шынжаңға келіп жұмыс істеген. 1948 жылдан бастап Шынжаң институтының професырпрофессоры, мемлекет бастығының орынбасары болған. «Шайқас қоғамының» негізгі мүшесі. Жаңа ЖұңгоҚытайЖүңго құрылғаннан кейін,кейін Шынжаң 1 тамыз шуеюанының бастығы, Шынжаң егін шаруашылық акедемияакадемиясының бастығы болды, 1976 жылы Үрімжіде науқастан қайтыс болды.

1 Ахметжан Қасыми қатарлылардың қаза болған уақыты – 1949 жылдың 27 тамызы.

1 Ло жы сол кезде Қытай ЖұңгоЖүңго – Кеңес мәдениет қоғамы үгіт бөлімі бастығының орынбасары еді.

1 Батжаргалын Дүгэр – 1905 жылы Торгуут Уан хошууны, Ховд аймағының Булган сұмыны жерінде туған. 1925-30 жылдары ауып барып Үрімжі, Шонж, Хами қалаларында тұрған. 1933-35 жылдары Ховдадағы екі отрядта қытай, ұйғыр, қазақ, моңғол тілінен аудармашы, 1940-45 жылдары шекара сыртында барлаушылық қызметін атқарған.