Қазақ Ұлт-азаттық ҚОЗҒалысы
жүктеу/скачать 3.86 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 28 қыркүйек.
- 29 қыркүйек.
- 30 қыркүйек.
- Қазанның басы.
- 10 қазан
- Осы күні
- 20 қазан.
26 қыркүйек. Бурһан Шаһиди Үрімжіде өлкелікӨлкелік үкімет жора лармүшелерінің шұғыл мәжілісін ашып, өлкелікӨлкелік үкімет жора лар мүшелерінің бірге ақиқатқа қайтқандығы жөнінде телеграммажеделхат жолдап, Гуаңжоуға көшіп барған ГоминдаңГоминдаң үкіметінен байланысын үзгендігін, ЖКП - ның басшылығын қабылдағандығын жаряжариялады. телеграммаЖеделхатта былай делінген: «Бірлікке келген, дербес, еркін, демократиялы отанның көмектесуінде ғана бай, құдіретқұдіретті, гүлденген Шынжаң құру, онан әрі ілгерлей отырып, бүкіл елдің бейбіт құрылысына өз үлестерін қосу – Шынжаң халқының бірден бір тілегі екендігін біз әбден білеміз». «Біз Шынжаң өлкелікӨлкелік үкіметі және бүкіл өлкедегі бауырлас әр ұлттың атынан мынаны салтанатпен жаряжариялаймыз: Бүгіннен бастап Гуаңжоудағы керітартпа үкіметпен байланысымызды үздік. Төраға Мао зы дұңның 8 тармақтан тұратын бейбітшілік мәлімдемесі мен ел ішіндегі бейбітшілік келісімін шын ниетімізбен қабылдадық және өлкелікӨлкелік үкіметті уақытшатық Шынжаң өлкелікӨлкелік халық үкіметіне өзгертіп, бүкіл өлкенің әкімшілік істерін бұрынғыша істей тұрып, орталық халық үкіметінің бұйрығын тосамыз. Сонымен бірге, Құлжадағы өлкелікӨлкелік үкімет жора лармүшелерін Үрімжіге келіп, бірге істеуге шақырамыз. Өлкеміздің ЖКП мен ұлы көсем Мао зы дұң төрағаның басшылығында бейбіт құрлысқұрылыстың даңғыл жолына тез түсетіндігіне кәміл сенеміз». Осы күні Одақтың Тарбағатай аймақтық ұйымдастыру комитетінің «Демократия газеті»: «ЖұңгоҚытайЖүңго халық саяси саяси-мәслихат кеңесінің ашылғанын құттықтайық» – деген тақырыпта бас мақала жаряжариялады. Осы күні Мао зы дұң: Пың ды хуаға телеграммажеделхат жолдап, батыс солтүстік бюроға мынаны ұқтырды: Шынжаң мәселесін шешудің кілті – партиямыздың сол жердегі ұсақ ұлттармен тығыз жұмыс жүргізіп, Шынжаңды бүлдірмей бейбіт жолмен өткізіп алуда. ГоминдаңГоминдаң әскери бөлімдерін тәртіппен өзгертіп құрған жөн. ӨлкелікӨлкелік үкіметті өзгертіп құрғанда, Бурһан Шаһиди бұрынғыдай төраға болсын. Жора лармүшелерінің арасында қытайқытайлар азырақ, ұйғырлар мен басқа ұлттар көбірек болсын». Осы күні Жоу ын лай Қытай ЖұңгоЖүңго халық саяси саяси-мәслихат кеңесінде барлық уәкілдерге Тау жы йұе, Бурһан Шаһиди бастаған Шынжаң армия, үкімет билеушілерінің ақиқатқа қайтып телеграммажеделхат жолдағандағы, Шынжаңның бейбіт жолмен азат болғандығы – туралы хабарды жаряжариялады. 28 қыркүйек. Құлжада 30 мыңнан астам адам жиналыс өткізіп, Шынжаңның бейбіт жолмен азат болғанын құттықтады. Асқат Ысқақов халық атынан ЖКП орталық комитетіне және төраға Мао зы дұңға құттықтау телеграммажеделхатын жолдады: ЖКП орталық комитетінің төрағасы Мао зы дұңға: ҚытайЖұңгоЖүңго халық азаттық армиясының бүкіл ел көлемінде, өте-мөте таяудағы батыс солтүстікте жеңіске жеткендігіне байланысты, мәртебелі мырза сізді және жаңа саяси саяси-мәслихат кеңесінің барлық уәкілдерін құттықтаймыз. Іле, Тарбағатай, Алтай аймақтарынның халқы – ГоминдаңГоминдаң керітартпаларына қарсы жүргізген қарулы күресінің нәтижесінде демократиялық жаңа өмірдің негізін қалағанымен, бірақ,бірақ ГоминдаңГоминдаңның саясисаяси езгісіне, экономиканы бүлдіруіне, ұлттық қорлауына және мәдениетті ойрандауына бұрынғыдай үздіксіз ұшырап отырды. Бұл жолы халық азаттық армиясының ықпалы себепті өлкеміздегі Гоминдаңгоминдаңшылар жойылуға бет алды. Бүкіл халқымыз өлкелікӨлкелік үкіметтің және ГоминдаңГоминдаң армиясының ЖКП мен халық азаттық армиясына бағынған хабарын естіп қатты қуанды және бұқаралық жиналыс ашып, салтанатты шеру өткізіп, осы тарихи оқиғаны батыл қолдады және құттықтады. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» халқы мәртебелі сізге ең зор құрмет білдіруден сырт, бүкіл өлке халқы сіздің басшылығыңызда, ЖКП - ның көмегімен шаруашылығы нығайған, тұрмысы бақытқа кенелген, мәдениеті ілгері басқан, ұлттардың терезесі бүкілдей теңескен негізде, тың тіршілік жолында құлшынатындықтарын білдірді. «Шынжаң одағының» орталық комитетінің уақыттық төрағасы – Асқат Ысқақов 1949 жыл 28 қыркүйек. Құлжа».
Тау жы йұе генералға және оған қарасты әскери бөлімдерге, командир жауынгерлерге! Төраға Бурһанға және оған қарасты үкімет қызметкерлеріне! Сіздердің 25- -26 қыркүйекте жіберген телеграммажеделхатларыңызды тапсырып алдық. Сіздердің тұрғыларыңызды дұрыс деп білеміз. Сіздер: Гуаңжоудағы қалдық үкіметтен қол үзіп, халық демократиясы лагері жақжаққа өтіп, ҚытайЖұңгоЖүңго халық саяси саяси-мәслихат кеңесінің басшылығына бойсынуларыңызды қабылдаймыз. Орталық халық үкіметі мен халық төңкерістік әскери істер комитетінің бұйрығын және орналастыруын қабылдаймыз – деп мәлімдеме жаряжарияладыңыздар. Бұл позицияларыңыз бүкіл ел халқының тілегіне үйлеседі. Бұған бізде дән ризамыз. Сіздердің армия және үкімет қызметкерлерімен ынтымақтасып, ұлттар ынтымағын және жергілікті жердің тәртібін сақтауларыңызды, сондай-ақ ұлы қорғаннан өту алдында тұрған халық азаттық армиясымен байланыс орнатып, ескі түзімді жойып, жаңа түзімді атқарып, жаңа Шынжаң құру жолында құлшына күресулеріңізді үміт етеміз! Мао зы дұң, Жу де.
1949 жыл, 28-қыркүйек». Осы күні Халық азаттық армиясы 1-дала соғыс армиясының алдыңғы шеп комитеті Шынжаңға жорық жасау жөнінде бұйрық беріп, былай деп атап көрсетті: «6-корпус солтүстік Шынжаңдағы – Құмылды, Шонжыны, Үрімжіні азат етіп, оларды Құлжа автономия районымен, Кеңес одағыКеңес Одағымен тұтастырсын. 2-корпус – Шынжаңдағы Тұрпанға, Қарашарге, Қашқарға, Хотанға жорық жасасын. Жер-жерлер үшін кадр әзірлеуден сырт, Тау жы йұенің 60 мың адамдық армиясын өзгертетін саясисаяси кадрлар керек. 1, 2-биңтуан парткомдары ұсақ ұлттарға қаратылған саясат пен олардың ғұрпғұрып-әдедәдеті жөнінде тәрбие жүргізуге толық әзірлік көруі керек, мұны шын мәнінде атқарулары керек». Осы күні Одақтың Алтай аймақтық ұйымдастыру комитеті мен Алтай уәли мекемесінің басқаруында, СарсүмбеСарысүмбедегі әр ұлт бұқарасы салтанатты жиналыс өткізіп, Шынжаңның бейбіт жолмен азат болғанын құттықтады. Осы күні Одақтың Тарбағатай аймақтық ұйымдастыру комитеті мен Тарбағатай уәли мекемесінің басқаруында, Шауешектегі әр ұлт бұқарасы салтанатты жиналыс өткізіп, Шынжаңның бейбіт жолмен азат болғанын құттықтады. 29 қыркүйек. Сайпиден АзезиСайфидден Азизи, Әлімжан Хакімбаев, Ту жы Шынжаңның бейбіт жолмен азат болғаны жөнінде Беижиңде – төраға Мао зы дұңға, бас қолбасшы Жу деге құттықтау хатын жазды. Онда былай делінген: «Біз Қытай ЖұңгоЖүңго халық саяси саяси-мәслихат кеңесіне қатысуға келген Шынжаң өкілдері ГоминдаңГоминдаңның Шынжаңда тұратын бұрынғы әскери мәнсаптысы Тау жы йұе мен өлкенің төрағасы Бурһан Шаһиди бастаған Шынжаң өлкелікӨлкелік үкімет мүшелерінің Гуаңжоуды жаулап жатқан ГоминдаңГоминдаң үкіметінен қол үзіп, халық азаттық армиясына және ЖКП - ның басшылығына тізе бүккенін естідік. Біз сіздердің басшылықтарыңызда және халық азаттық армиясының жөн сілтеуінде, Шынжаңдағы ГоминдаңГоминдаң күштерін жойып, Шынжаң халқының бостандық алғандығына шексіз қуандық. Сіздердің Шынжаң халқына деген мейір шапағаттарыңызға алғыс айтамыз». 30 қыркүйек. Сайпиден АзезиСайфидден Азизи – Жұңхуа ХлықХалық Республикасы орталық халық үкіметінің жорасы мүшесі, орталық халық үкіметі ұлттық істер комитеті меңгерушісінің жорасы орынбасары болып сайланды. Осы күні Сайпиден АзезиСайфидден Азизи, Ту жы, Әлімжан Хакімбаев, Әбілқайыр төре – Қытай ЖұңгоЖүңго халық саяси саяси-мәслихат кеңесі 1-кезекті мемлекеттік комитетінің мүшесі боп сайланды. Бежиңде шығатын ЖКП орталық комитетінің «Халық газеті» «Тау жы йұе мен Бұрһанның ГоминдаңГоминдаң үкіметінен қол үзгенін телеграммажеделхат арқылы жаряжариялауы Шынжаң халқының талабына үйлеседі. Іле қатарлы Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» халқы мен бүкіл Шынжаң халқы жаңа Шынжаң құратын болды» – деген тақырыпта Сайпиден АзезиСайфидден Азизи қатарлы Шынжаң уәкілдерінің мәлімдемесін жаряжариялады. Онда мыналар айтылған: Шынжаң өлкесіндегі бұрынғы ГоминдаңГоминдаң әскери мәнсаптысы Тау жы йұе генерал мен бұрынғы Шынжаң өлкелікӨлкелік үкіметінің төрағасы Бурһан Шаһиди бастаған Шынжаң өлкесіндегі ГоминдаңГоминдаң армиясының және өлкелікӨлкелік үкіметтің Гуаңжоуды жаулап жатқан ГоминдаңГоминдаң үкіметінен қол үзіп, халық демократиясы лаалгеріне тізе бүккен әрекетін қарсы аламыз. Сондай-ақ, Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» халқы бүкіл өлке халқымен бірге Жұңхуа Халық Республикасы орталық халық үкіметінің және енді құрылатын Шынжаң өлкелікӨлкелік халық үкіметінің басшылығында жаңа демократиялық жаңа Қытай ЖұңгоЖүңго құру жолында күш салатындықтарын білдіреді. Қыркүйек. Мәліметке қарағанда осы айға дейін «Шынжаң одағының» орталық комитеті – ұлттық армияның жиыны 10 мың 445 адамын мүшелікке қабылдаған. Бұл ұлттық армиядағы жалпы адам санының 80% ұстаған. Осы ай «Шынжаң одағы» орталық комитетінің «Одақ» журанлы: «Мәдениет, оқу-ағартуды дамыту жолында алға басайық» – деген тақырыпта мақала жаряжариялап, былай деп көрсетті: «Іле аймағында: өлкелікӨлкелік орта техникумды, орыс орта мектебін, қыздар тахникалық мектебін, дәрігерлік мектебін қоспағанда – 309 мектеп, 1296 оқытушы, 30 мың 79 оқушы бар. Тарбағатай аймағында – 210 мектеп, 570 оқытушы, 14 мың 594 оқушы бар. Алтай аймағында – 62 мектеп құрылды. Осы күні Құлжа қаласындағы әр ұлт бұқарасынан 3 мыңнан астам адам Жұңхуа Халық Республикасының құрылғанын құттықтап, салтанатты жиналыс ашты. Асқат Ысқақов қатарлы «Шынжаң одағы» орталық комитетінің, ұлттық армияның, Іле уәли мекемесінің басшылары жиналысқа қатынысты. Жиналыс Асқат Ысқақовтың Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтағы» әр ұлт халқы атынан орталық халық үкіметіне және төраға Мао зы дұңға жолданатын құттықтау телеграммажеделхатын мақұлдады. ТелеграммаЖеделхаттың толық мәтіні төменгідей: Жұңхуа Халық Республикасы орталық халық үкіметінің төр ағатөрағасы Мао зы дұң мырзаға, төрағаның орынбасары Жу де, Лю шау чи, Сұң чиң лиң, Ли жи шын, Жаң лан, Гау гаң мырзаларға! Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» халқы бүгін жер-жерлерде құттықтау жиналыстарын ашты. Мен – «Шынжаң одағының» мүшелері және Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» халқы атынан Жұңхуа Халық Республикасы орталық халық үкіметінің құрылғанын қызу құттықтаймын. Сіздердің қызметтеріңіздің сәтті болуын шын жүректен тілеймін және Жұңхуа Халық Республикасы орталық халық үкіметінің бізге тапсырған әр қандай міндетін батыл, толық орындайтындығымызды білдіреміз. «Шынжаң одағы» ұйымдастыру комитетінің Уақытша ттық төрағасы – Асқат Ысқақов. 1949 жыл 1 қазан. Құлжа». 2 қазан. Тарбағатайдағы әр ұлт бұқарасы Жұңхуа Халық Республикасының құрылғанын құттықтап жиналыс ашты. Жиналыс Мао зы дұңға құттықтау телеграммажеделхатын жолдады. ТелеграммаЖеделхатта былай делінді: Сіздің басшылығыңыздағы қаһарман халық азаттық армиясы империялизмнің қолтығына кірген отан сатқыны Жяң жиешыЖяң жие шы бастаған ГоминдаңГоминдаң үстемдігін құлатты. Бұл ұлы жеңіс өлкеміздегі әр ұлт халқын да толық азат етті. Сонымен 5 жылдан бері жүргізген азаттық төңкерістік күресіміздің ақырғы мақсатына жеттік. Біз шын ықыласпен сізге және сіз басшылық еткен ЖКП мен Халық азаттық армиясына шын жүректен алғыс айтамыз. Біздің орталық халық үкіметі мен оның программасын батыл қолдап-қуаттаймыз. Сіздің данышпан басшылығыңызда бұл ел халқымен береке-бірлікте бола отырып, жаңа демократиялық, жаңа Шынжаң құру жолында күресеміз. Осы күні «Шынжаң одағы» орталық комитетінің «Алға газеті» мен Тарбағатай уәли мекемесінің «Халық ауазы» газеті жеке-жеке бас мақала жаряжариялап, Жұңхуа Халық Республикасының құрылғандығын құттықтады. 3 қазан. Дың ли чұн Үрімжіден ұшақпен Құлжаға қайтып барып, Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» халқының ҚытайЖұңгоЖүңго халық азаттық армиясына көмек беру және оларды қарсы алу мәселелері жөнінде байланыс жасады. Қазанның басы. Мао зы дұң Шынжаңға жүргелі тұрған халық азаттық армиясының 1-армиясының қол басшысы Уаң жынға мынадай нұсқау берді: «Сендердің Шынжаңға барғаннан кейінгі басты міндеттерің – әр ұлт халқына барынша жақжақсылық жасау. Сендер ол жерге барғанда –ұсақ ұлттарды езген билеп-төстеушілердің тарихи қарызын қайтару рухымен қызмет істеулеріңіз керек». Қазанның басы. Бас қолбасшының орынбасары Пың ды хуай – Жючуанда ашылған 1-биңтуан армиясының (қытай иероглифі бойынша –тың жер мен өнеркәсіпті игеру армиясы деген мағына береді. Ол құрылым қазір де сақталған. Біз жалпы ұғылымы түсінкті болуы үшін және арияның таптық тегі мен мақсатына орайластырып, шартты түрде – «Еңбекшілер армиясы» деп алуды жөн көрдік – Т.Ж.) парткомның кеңейтілген мәжілісінде Шынжаңға жорық жасау жөнінде былай деп маңызды нұсқау берді: Шынжаңға баратын халық азаттық армиясының әскери бөлімдеріне – Шынжаңдағы ұлттық армиямен жақжақсы ынтымақтасуды және олардың бақытты тұрмыс өткізуіне көмектесуді талап етті. «Сонымен бірге ГоминдаңГоминдаңның ақиқатқа қайтқан әскери бөлімдерінің халықтың армиясына өзгеруіне жардемдесу керек» – деді. 6 қазан. «Шынжаң одағы» Алтай аймақтық ұйымдастыру комитеті Сарысүмбедегі әр ұлт халқы өкілдерінің салтанатты жиналысын ашып, Жұңхуа Халық Республикасының құрылуымен құттықтады. Жиналыс: төраға Мао зы дұңға құттықтау телеграммажеделхатын жолдады. Жиналыстан соң салтанатты шеру өтті. 7 қазан. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтжақағы» Дың ли чұн арқылы Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» көлемінде мемлекет туын тігу жөнінде ЖКП орталық комитетіне ұсыныс қойды. Басты мазмұны мынадай: Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» бұрын негізінен жасыл түсті «Шығыс түркістанТүркістан» туы мен ақ түсті ісләмИслам діні туын тігіп келген еді. Қазір саясисаяси кеңестің қаулысын атқару, қарсылықты азайту үшін жасыл туды тікпей, тек жаңа ЖұңгоқытайдЖүңгоның мемлекет туын және ақ түсті дін туын тігуді ұйғарып едік, бірақ үкімет органдарының ұсынысы бойынша: дін туын тікпейік, бірте-бірте халық пен армия да дін туын тікпейтін болады, тек діни топтар ғана дін туын тігетін етіп белгілесек – деп отырмыз». Осы күні ЖКП орталық комитетінің байланысшысы Дың ли чұн Кеңес одағыКеңес Одағының Құлжадағы елшісі Н.Б.Арсеновпен бірге Құлжадан Нылқы ауданына арнаулы барып, Нылқы ауданындағы әр ұлт халқымен сәлемдесті. 10 қазан. Халық азаттық армиясы 1- еңбекшілер армиясының шолғыншы әскери бөлімдері Шынжаңға жорықұа аттанды. 11 қазан. Шынжаң өлкелікӨлкелік уақыттық халық үкіметінің Үрімжі қаласының бастығы Чұй у бастауымен – Бай уын иұй, Қасымжан Қамбар, Талғат Мұсабаев, Иұй жяң жы, Нүсірет қатарлы азаттық армиясының Шынжаңға кіруін қарсы алатын әр ұлт пен әр саланың уәкілдері Жючуанға барып, Шынжаңға халық азаттық армиясының 1- еңбекшілер армиясын қарсы алды. Пың ды хуай: Жючуанда Чұй уларды қабылдап, Шынжаңдағы ақиқатқа қайту ақуалы жөніндегі доклатдокладқйғарымын тыңдағаннан кейін, ыстық ықыласты сөз сөйледі. Ол былай деді: «Шынжаңдағы армия мен үкімет қызметкерлері Тау жы йұе генерал мен Бурһан төрағаның басшылығында ақиқатқа қайтқандықтарын жаряжариялап, қара түнектен құтылып, нұрлы жолға түсіп, өте жақжақсы істеді. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтың» төңкерістік қүштері – Шынжаңның бейбіт жолмен көтеріліс жасауы барысында аса зор рольықпал атқарды. Шынжаңдағы әр ұлт жастары азаттықтың алдында үгіт жүргізіп, күрес жасап, көптеген пайдалы жұмыстар істеді». Ол: Шынжаңдағы әр ұлт халқынан береке-бірлікте болып, әр саладағы қызметті ойдағыдай істеуді талап етті. 12 қазан. ЖКП орталық комитетінің телеграммажеделхат арқылы берген бұйрығына сай, ЖКП орталық комитетіннің Шынжаң бөлімше бюросы құрылды. Уаң жын – партия хатшысы, Шұй личиң – хатшының орынбасары, Ло юан фа, Жаң шян юе, Рау жың ши, Уаң ын мау, Го пың, Зың ди, Дың ли чұн – мүше болды. Осы күні ЖКП орталық комитеті ұлттық армия жөнінде Пың дых уайға, Ган сы чиге және батыс солтүстік бюросына телеграммажеделхат арқылы мынадай нұсқау берді: (1)1. Ұлттық армиядан бір кісі – Шынжаңның өлкелікӨлкелік әскери аймағы қолбасшысының орынбасары болу керек. (2)2. Ұлттық армия – халық азаттық армиясы деп өзгертілуі керек. Олардың ойы да осы. Олар тағы бір саясисаяси қызметкер жіберуді талап етті. (3)3. Ұлттық армияның бір бөлімі Үрімжіге келсін. Енді бір бөлімі – Шихуға барсын.Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақта» – «Шынжаң одағы» ғана бар. Партия ұйымы жоқ. Онда партия ұйымын құру керек. Осы күні «Шынжаң одағы» орталық комитетінің «Алға газеті»: «Халық демократиясы диктатурасы туралы назаряназарияны (теориялық нұсқауды) тереңдеп үйренейік» – деген тақырыпта бас мақала жаряжариялады. 13 қазан. ЖКП орталық комитеті телеграммажеделхат арқылы Дың ли чұнге мынадай нұсқау берді: «Бас қолбасшының орынбасары Пың ды хуайдың пікіріне сай, Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақтың» мән-жәйін меңгеру және ұлттық армияға үйлесімді көңіл бөлу үшін, олардың әскери, саясисаяси уәкілдерін Қытай ЖұңгоЖүңго – Кеңес авиацияавиация серіктігінің ұшағымен Құмылға жіберсеңіз, Құмылда тұратын біздің 2-армия оларды машинамен Жюяуанға жеткізеді. Біз олармен: ұлттық армияны – халық азаттық армиясына өзгертіп құруды және басқа да саясаттар жөнінде кеңесеміз». 14 қазан. Дың ли чұн ЖКП орталық комитетіне және бас қолбасшысының орынбасары Пың ды хуайға телеграммажеделхат арқылы былай деді: Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» жақжағы саясисаяси уәкіл етіп – Ұйғыр Сайранды, әскери уәкіл етіп – Расылов Пақдин қожаны, қазына уәкілі етіп – Болат Алымды және бір аударушы қосып жібермекші. 1-қарашада олар Қытай ЖұңгоЖүңго – Кеңес одағыКеңес Одағы авиацияавиация серіктігінің ұшағына отырып Жючуанға аттанады (кейін кейбір себептерге байланысты бара алмады). 15 қазан. Сайпиден АзезиСайфидден Азизи ЖКП орталық комитетіне ЖКП- ға мүше өту жөнінде өтініш берді. 23-қазанда Мао зы дұң оған мынадай бекіту нұсқау жазды: «Сайфйдден жолдастың партияға кіруіне қосыламын. Бұл хатты Сайфидденнің өзі Пың ды хуайға апарып табыс етсін. Пың ды хуай оны сақтап қойсын. Шынжаңның бөлімше бюросы құрылғаннан кейін, Сайфидден жолдас парияға кіру құжатын толтырып, ресмиятын өтесін». 16 қазан. «Шынжаң одағы» орталық комитетінің ұйымдастыру комитеті Құлжада №37-мәжілісін ашып, «Шынжаңға келген халық азаттық армиясынан «хал сұрау» (сәлем беру) жөнінде» қаулы алып: Одақтың барлық мүшелері мен әр ұлт халқы – ақшасы барлар – ақшалай, малы барлар – мал есебінде, астығы барлар – астықтай көмек беріп, Шынжаңға келген халық азаттық армиясын қарсы алып, олардан «хал сұрауға» үндеді. Осы күні «Шынжаң одағы» орталық комитетінің «Алға газеті» – «Халық азаттық армиясының Шынжаңға келгенін қарсы алайық» – деген тақырыпта бас мақала жаряжариялады. 17 қазан. Іле уәли мекемесі №125-бұйрық шығарып: осы күннен бастап Іле аймағына қарасты мекемелер, ұйымдар түгел Жұңхуа Халық Республикасының туы – бес жұлдызды қызыл туды тігіп: Іле аймағына қарасты мекемелердің, ұйымдардың барлығы маңдайшалығындағы жазуды өзгертіп: «Іле уәли мекемесі, пәлен аудан, пәлен орган, пәлен ұйым» – деп жазылған маңдай шалықты ілуді ұйғарды. 18 қазан. «Шынжаң одағы» орталық комитетінің ұйымдастыру комитеті №38- -мәжілісін ашып: бүкіл одақ көлемінде және мекемелердегі, ұйымдардағы, өндіріс орындарындағы кадрлар, жұмысшы- – қызметшілер арасында төраға Мао зы дұңның «Халық демократиясы диктатурасы туралы», Лю шау чидің «Интернациялизм және ұлтшылдық» деген еңбектерін үйрету науқанын бастап, 12- -қарашада емтихан алуды ұйғарды. Мәжіліс «Шынжаң одағының» әр дәрежелі ұйымдарынан және әр дәрежелі басшы кадрларды: береке-бірлікке келіп, қытайЖұңгоЖүңго халық саясисаяси-мәслихат кеңесі мақұлдаған «Ортақ бағдарлама» мен орталық халық үкіметінің бұйрықтарын дұрыс атқарып, аяқ алысты бірлікке келтіріп, жаңа Шынжаң құру жұмысына саналы қатынасуды талап етті. 19 қазан. «Шынжаң одағы» орталық комитетінің «Алға газеті» Сайпиден АзезиСайфидден Азизидің Бейжиңде ашылған Қытай ЖұңгоЖүңго халық саяси саяси-мәслихат кеңесінде 21- қыркүйекте сөйлеген сөзін басты. Осы күні «Шынжаң одағы» орталық комитетінің «Алға газеті»: «Жалпы халық аттанысқа келіп, халық азаттық армиясына хал сұрау науқанына белсене қатынасайық» – деген тақырыпта бас мақала жаряжариялады. Онда былай деп көрсетілді: «Халық азаттық армиясының жеңісі – біздің жеңісіміз. Әрі бұл – өлке халқының жеңісі. Біз бұрын қан төгіп, құрбан бере отырып азаттық алсақ деген тілекте болған едік. Халық азаттық армиясы Шынжаңға жорық жасап, біздің ұзақ уақыттан бері көксеген азаттық алу ойымызды, құрбан бергізбей, мал-мүлікті шығынға ұшыратпай іске асырды. Осындай нақты мүмкіндікті бізге тек халық азаттық армиясы берді. Бүгінгі таңда, Халық азаттық армиясы біздің мекенімізге шеру тартып отырғанда, біз қарсы алу жұмыстарын ойдағыдай істеуіміз керек. Біз достық мерейде бола отырып, Халық азаттық армиясының бүкіл ел халқын азаттыққа шақыру жолында жасаған ерлік күрестеріне және өлкеміздің халқы үшін сіңірген қомақты да ұлы еңбектеріне шын жүректен алғыс айтуымыз керек. Қалың халық бұқарасы «Шынжаң одағының» үндеуіне үн қосып, жаппай аттанысқа келуі қажет. Ақшалай, заттай жылу атап, іс жүзіндегі көмек арқылы халық азаттық армиясынан хал сұрау керек. Демократиялық одақтың барлық мүшелері халық бұқарасына кең көлемді үгіт айтып және оларды жұмылдырып, халық азаттық армиясынан салтанатты хал сұрау науқанына белсенді үлес қосу қажет». Осы күні. «Шынжаң одағы» орталық комитетінің «Алға газеті»: «Ортақ бағдарлама» халықтың бірден-бір негізгі бағыты» – деген тақырыпта бас мақала жаряжариялады. Бас мақалада: «Ортақ бағдарламаның» басты мазмұндары көшіріп алынды және онда ЖұңгоқытайЖүңго халық саяси саяси-мәслихат кеңесінің «Ортақ бағдарламасы» біздің өмірімізге жол нұсқайтын шам-шырақ, оны қай-қашанда естен шығармауымыз керек» –делінді. 20 қазан. Халық азаттық армиясы 1-дивизиясының шолғыншы бөлімі – соғыс автомобиль полкі Шынжаңның орталығы Үрімжіге келіп, әр ұлт халқының шынайы қарсы алуыны бөленді. Осы күні «Шынжаң одағы» орталық комитетінің ұйымдастыру комитеті №39- -мәжіліс ашып: Іледегі әр ұлт халқына – Халық азаттық армиясының Шынжаңға келуінің келелі маңызын және кезектегі жағдайды түсіндіру үшін аудандарға уәкілдер жіберіп, бұл науқанды қрістетуді белгіледі. Осы күні Шынжаңдағы Алтай аймақтық ұйымдастыру комитеті мәжіліс ашып: уақыттық уәли Шамши Мамиев басқарған «Халық азаттық армиясынан хал сұрау, тарту беру комисиякомиссиясын» құрды және аудандарға арнаулы адам жіберіп, үгіт жүргізуді белгіледі. 21 қазан. Мао зы дұң Асқат Ысқақовтың 27-қыркүйектегі құттықтау телеграммажеделхатына жауап телеграммажеделхат жолдады. Жауап телеграммажеделхатның толық мәтіні төменгідей: «Асқат Ысқақов мырзаға және сіз арқылы Шынжаң бейбітшілікті қорғау демократиялық одағындағы басшы жолдастарға, Іле, Тарбағатай, Алтай аймақтарындағы барлық бауырластарға! Сіздің құттықтағаныңызға алғыс айтамын. Іле, Тарбағатай, Алтай аймақтары халықтарының күресі – бүкіл Шынжаңның азат болуына және бүкіл Қытайд ЖұңгоЖүңгоның азат болуына қосылған маңызды үлес. Үш аймақҮш аймақ«Үш аймақ» халқының және бүкіл Шынжаң халқының бірлік-ынтымақты болып, Халық азаттық армиясына көмектесіп, халықтың – демократиялық жаңа Шынжаң құру жолында ортақ күреске жұмылуын тілеймін. Мао зы дұң. 1949 жыл 21 қазан».
Шынжаң бейбітшілікті қорғау демократиялық одағы орталық комитетіндегі сүйікті жолдастар! Шынжаң халқының қытайЖұңгоЖүңго халық саяси саяси-мәслихат кеңесіне қатынасуға тиісті тұңғыш уәкілдер тобындағы Шынжаң өлкесі төрағасының орынбасары – АқыметАхметжан жолдас, Шынжаң өлкесі Іле, Тарбағатай, Алтай - - Үш аймақҮш аймақ «Үш аймақ» ұлттық армиясының бас қолбасшысы – Ысқақбек жолдас, Шынжаң бейбітшілікті қорғау демократиялық одағы орталық комитетінің мүшесі – АбдыкерімӘбдікәрім жолдас, Ұлттық армия бас қолбасшысының орынбасары – ДәлелқанДәлелхан жолдас және Қытай ЖұңгоЖүңго – Кеңес мәдениет қоғамындағы Ло жы жолдас 1949 жылы қыркүйекте1 (Бейжіңге) келе жатқан сапарында ұшақ апатынан тосыннан қаза болыпты. Бұл – Шынжаң халқы мен қытай ЖұңгоЖүңго халқы үшін зор жоғалту, бұған мен қайғылы аза білдіремін. АқыметАхметжан қатарлы 5 жолдас тірі кезінде Шынжаң халқының азаттық істері жолында ерлікпен күрестер жүргізді. Соңында Жұңхуа Халық Республикасын құру ісі жолында құрбан болды. Бұл бүкіл Қытай ЖұңгоЖүңго халқының мәңгі есте сақтауына татиды. АқыметАхметжан жолдастың, Ысқақбек жолдастың, АбдыкерімӘбдікәрім жолдастың, Далелхан жолдастың және Ло жы жолдастың аты мәңгі өшпейді! Жұңхуа халық республикасы орталық халық үкіметінің төрағасы – Мао зы дұң. 1949 жыл 22 қазан». жүктеу/скачать 3.86 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|