п дыбысы қосылады да, қап түрінде негізгі сөзге тіркесіп айтылады. Сөйтіп,
қап-қара деген кос сөз туады. Немесе оңай деген сөздің о деген жалаң
буынына п дыбысы қосылып, оп-оңай түрінде қос сөз жасалады. Мына сөздер
де солай жасалған: қып-қызыл, жап-жақсы, түп-түзу, сап-сары, қып-қысқа, жеп-жеңіл, сұп-сұйық, ұп-ұзын, ып-ыстық. Күшейткіш буынды қос сөздер негізгі сөздің мағынасын күшейтіп, сын
есімнің шырайлық түрін білдіреді. Мысалы: қатты — қап-қатты, тәтті — тәп-тәтті, ауыр — ап-ауыр. Бірқатар қос сөздердің екі сыңарының екеуі де жеке тұрғанда толық
мағыналы сөз ретінде қолданылмайды да, тек қосарланып айтылғанда ғана бір
сөз ретінде қолданылады. Мысалы: оқта-текте, апыл-ғұпыл, алда-жалда, апыл-тапыл, анда-санда. Қос сөздер қалай жасалса да, қандай мағынада қолданылып тұрса да дефис
арқылы жазылады.
Тақырып бойынша сұрақтар: 1) Жалаң сөздер нешеге бөлінеді ? 2) Туынды сөз деген не ? 3) Күрделі сөздерге қандай сөздер жатады ? 4) Қос сөздер деп қандай сөздерді айтады ? 5) Қос сөздер өз ішінен нешеге бөлінеді ? 6) Мәндес қос сөздер қалай жасалады ? Мәндес сөздерді қосарлап қолданғанда, сөз мағынсы қалай өзгереді ?
7) Қайшы мәндес қос сөздер қалай жасалады ? Мағынасы қарама-қарсы сөздерді қосарлап қолданғанда сөз мағынасы қалай өзгереді? 8) Сыңар мәндес қос сөздер қалай жасалады? Мәнді, мәнсіз сыңарларды қосарлап қолданғанда, қандай мағына туындайды ? 9) Күшейткіш буынды қос сөздер қалай жасалады ? Күшейткіш буындарды қосарлау арқылы сөз мағынасы қалай өзгереді ?
