Мезгіл үстеулері . Етістіктегі айтылған қимыл, амалдың

Мезгіл үстеулері қашан ?қашаннан? деген сұрақтартың біріне жауап 
береді Мысалы : кеше, бүгін ,ертең, былтыр ,биыл, ерте ,ертемен, 
 кеш,кешке ,түнде ,енді,әуелі,жаңа,қыстыгүні,жаздігүні,әнеугүні, 
түнеугуні,күздігүні, екіншіәрі,жуырда, әуелде,ежелден,оқтын-
оқтын,жуырда,әуелде,кешкісін, жаздай,қыстай. т. б.
2.Мекен үстеулері . Етістіктегі айтылған қимыл, амалдың болып 
жатқан, болатын орнын , бағытын білдіретін үстеулерді ң түрі м е к е н
ү с т е у л е р і деп аталады . 
Мекен үстеулері қайда?қайдан? деген сұрақтардың біріне жауап береді . 
Мысалы : жоғары,төмен,әрі, бері , алда, алға, алдан,артта, үсте, үстен, 
мұнда, осында, сонда,ілгері,ілгеріде, кейін,жолшыбай, тұс-тұстан асты-
үстінен ,әлдеқайдан, осылай. т. б. 
3) Мөлшерлік үстеулер. Қимылдың я санның теңдік не көлемдік
мөлшерін, шамасын білдіретін үстеудің түрін м ө л ш е р л і к ү с т е у 
дейді.
Мөлшерлік үстеулер қанша?қаншалық? қаншама? деген сұрақтардың 
біріне жауап береді. Мысалы : мұнша, сонша, соншалық, соншама, осынша, 
осыншама, анағұрлым, солғұрлым,соғұрлым, әжептәуір, бірен –саран, талай, 
бірталай, бірқатар, қыруар, едәуір ,азғантай,осыншалық, мұндайлық т.б 
4). Сын-қимыл (бейнелік) үстеулері. Етістіктегі айтылған қимыл - 
амалдың сапалық белгілерін , өту тәсілін , жай-күйін білдіретін үстеу-
лердің түрі сын-қимыл (бейнелік) үстеулері деп аталады. 
Сывн-қимыл үстеулері қалай? қалайша?кімше? деген сұрақтардың 
біріне жауап береді. Мысалы : әрең, азар, дереу, шапшаң, жылдам, тез, дәл, 
әншейін,әскерше, қазақша, адамша, бірге, тікелей, біржола, қолма-қол , 
ауызба- ауыз , емін- еркін, зорға, қапыда, етпетінен, жүресінен, кезекпен, 
бекер, бет алды, жатпай-тұрмай, бостан-босқа, емін-еркін, шама-шарқынша
т.б 
5). Мақсат үстеулері. Қимылдың, іс-әрекеттің мақсатын білдіретін 

жүктеу/скачать 3.22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: