Белгісі. Операциядан кейін көп кешікпей немесе біраз уакыт өткен сок кан ағуы мүмкін. Ұма тамырларынан кан тамшылап, ал енбау тамырларынан сор-ғалап ағады.
Емдеу. Қансыраған ұма немесе енбау тамырларына кыскыш салады. Енбау тамырларынан кан токтамағанда оны лигатурамен байлайды, жараныц ішін онын кабырғасына енбауды жапсыра тампондайды. Тігіспен ұсталып тұрған тампонды бір тәуліктен кейін алып тастайды.
Шарбы бөлігінің түсуі. Операцня кезінде немесе одан біраз уакыттан сон мал күшенгенде түсуі мүмкін.
Белгісі. Піштіргенде пайда болған жара аркылы шарбы бөлігі салбырап шыгып тұрады, дене кызуы және тамыр соғуы көбінесе әдеттегідей калпында калады.
Емдеу. Шығып тұрған шарбы бөлігініц және ұманыц астына өтектелген простыня салып, оныц ұштарын белініц үстінен байла^ды, ал малды шалка-сынан жаткызып кояды. Піштірілген жараныц шетіне иодтыц спирттегі ерітін-дісін жағады да, шарбыныц ластанбаған жерін ашу үшін жоғары жылжыта-ды. Осы жерде шарбыны лигатурамен байлап, оны лигатурадан 1—2 см төмен алып кеседі. Шарбыныц калған бөлігін кұрсак куысыныц орнына салады, жа-раны ашык калдырады.
Шек түйінініц түсуі. Ащы шек түйіні шап каналы кец малда кынаптык жалпы кабығын кескен кезде немесе піштіргеннен біраз уакыт өткен соц мал тынышсыздана бастауы мүмкін.
Белгісі. Шыккан шек бөлігі кейде жерге жете салбырап, ластанады және жарақаттанады. Мал тынышсызданады да, көбінесе шегін басып үзеді.
Емі. Шек түйіні операшія кезінде шыкканы байкалса, малды шалқасынан жаткызады да, кынаптык жалпы кабыкты тауып, оны бөрецке тәрізді пинцент-пен керіп созады, шығып тұрған шек түбініц кынап каналындағы бөлігінен бастап біртіндеп кұрсак куысына тығады. Шыққан шекті салғаннан кейін кынаптык жалпы кабыкты өз орнында бір-бір жарым рет айналдыра бұрайды да калакша салады (жылқыда) немесе сырткы шап сақинасына неғұрлым жақын жерден лигатурамен тігеді (торайда). Қалакшаларды 5-ші күні алып тастайды.
Егер шек түйіні операциядан біраз уакыт өткен соц түссе, онда оныц асты-на простыня салып, ұшын беліне байлайды. Венаға (наркоздау үшін) хлорал-гндрат жіберіледі, малды шалқасынан жатқызып, шек түйіндерін натрий хлорндініц изотоникалық ерітіндісімен немесе риванол ерітіндісімен (1 : 1000), сондай-ак моносептіц ерітіндісімен шаяды да, шекті жоғарыда айтылған әдіс-пен кұрсақ куысына салады. Содан соц жылкыға калақша, ал торайларға — тігіс лигатурасын колданады. Шек түйіні үзілген ірі малды бракқа шығарып сояды. Ұсак малдыц өзгерген шек бөлігін кесіп, оныц ұшын сірі қабығымен жакындатып тігеді, содан соц шекті кұрсақ куысына салады. Аскынған жағ-дайда пенициллин және новокаин терапиясы колданылады.
Қабынған ісік, ума флегмонасы (шелдіц іріцдеп кабынуы). Үманыц қабын-ган ісігі, флегмона снякты тек ұманы камтыған болса, ауру шекті болуы мүмкін, ал қабыну процесіне ұма, күпек және кұрсак кабырғасы қатысса, ауру жайы.імалы түрде өтеді. Қабанды піштіргеннен кейінгі ісікті Г. С. Мастыко, Е. М. Багриновская және М. М. Жук төрт клиникалық түрге бөледі: 1) аталық без кынабы қабынын ішінара қабынуы; 2) агалық без кынабы кабығыныц-ен-баудыц асқынбай қабынуы; 3) аталық без кынабы кабығынын енбаудыц айналасындағы тканьдер флегмонасынан аскынуы; 4) аталық без кынабы қабығыныц енбаудыц қабынуынан іш пердесініц кабына бастауы.
Белгісі. Тканьдер ісікті, ауырады, қызуы жоғары (әсіресе флегмона бол-са). Ұманы саусакпен басканда ойыс калады, ол кейіннен жайлап тегістеледі. Тері қатайып, жылтырайды. Флегмона болса ұма температурасы 2—3° көтері-леді. Емі. Піштіруден кейінгі тігісті спирттегі иод ерітіндісі жағылган бармак-пен басып ыдыратады да, ұма ішіне жиналған жалкаяк пен кан ұйындысынан тазартады. Екінші рет жабысудан сактандыру үшін піштірген жердіц куысына 5 проценттік бор майын, не иодоформды вазелнн майы жағылады. Флегмона болғанда күпектіц екі жағынан сырткы тесігінен артка карай ұзындығын 4—5 с.м етіп тікелей тіледі де, шіріген тканьді алып тастайды, жара куысын биомшшнніц спиртті су ерітіндісін мынадай дайындалған түрінде кұяды: био-мииші 1—2 г, спирт 20 г, тұздан арылтылған су— 100 мл. Егер малдыц кызуы төмендемесе, қызу төмендететін дәрілер және антнбиотиктер беріледі; жал-қаяқты тарату үшін натрий хлоридініц изотоникалык ерітіндісіндегі новокаин-нін 25 проценттік ерітіндісін малдыц тірілей салвағыныц 1 килограмына 17 мнллилнтрден күн сайын 3—4 күн бойы венаға енгізеді.
Енбау каяуы. Бұл ауру көбіне операция кезінде немесе одан кейін енбау қалдығыныц ластануынан болады.
Белгісі. Піштіру жарасы жазылмай, оныц орнына аздаған іріц ағып тұра-тын тар ауызды жара пайда болады. Ауызды жараныц терецдігі 20—30 см болуы мүмкін. Енбаудыц бойында көбінесе оныц ұшында дэнекер тканініц өсуінен пайда болған тауық жұ.мырткасындай немесе одан да үлкен, аздап ауыратын ісік болады. Кейде ботрномнкоз кезінде енбаудың кабынуы кұрсак куысына карай жайылады, онда енбаудыц ісінгенін тік шек арқылы сипап білуге болады.
Емі. Өскен дәнекер тканьді жараныц тесігіне бірге тіліп, енбаудыц қалды-ғын сыртқа шығарады да, қынаптық жалпы қабыкты сәл тіледі, ал енбауға эмаскулятор (кысқыш) салып, өскен калдықты бөліп алады.
Шек түйінінің кұрсақ көкшандырына кысылуы. Енбауды үзіп, оны көкшан-дырға ұластыра піштірілген малда көбірек байкалады. Пайда болған қуысқа ашы шектіц туйіні түседі де қысылады.
Белгісі. Шек ілмегі кысылудың алғашкы кезінде өгіз тынышсызданады, тәл-тіректеп жүреді, жиі аунайды, жемшөп пен судан бас тартады, арткы екі аяғын бауырына тартып және жотасын майыстырып тұрады. Екінші күні іші кебеді. Нәжіс шығаруы токталады, іш пердесіне іріц жайылады, мейлінше жабыкқаннан кейін барып мал өледі.
Емі. Құрсағын жарады. Операцияға дайындаған малдың құрсағын кіндік-тің арт жағынан көлемін 3—4 см етіп тіледі. Тілік арқылы құрсак куысына сұк бармақты енгізіп, енбаудың тартылып тұрган жібін табады, оны бармаққа іліп көкшандырға жабысқан жерінен тартып ажыратады. Осы әдістен кейін қысылған шек түйіні кысылудан босайды.
Достарыңызбен бөлісу: |