Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ғылым комитеті
Әдебиет: Мәдени-философиялық энциклопедия /
жүктеу/скачать 1.5 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдебиет: Религия и церковь в современную эпоху. – М., 1976. СЕМАНТИКА
| Әдебиет: Мәдени-философиялық энциклопедия / Құраст. Т. Ғабитов, А. Құлсариева, Ә. Әлімжанова және т. б. – Алматы, 2007.
СЕКУЛЯРИЗАЦИЯ (лат. saecularіs – діни емес, кәдімгі өмір тіршілігі; зайырлы) – бастапқыда діни ұйымдардың жеке меншігінің, яғни шіркеулік жерлердің және мүліктердің мемлекет тарапына өту үдерісін білдіретін ұғым ретінде пайдаланылып келді. Осы аталған мағынасында С. көне уақыттан бастап орын алған болатын, өйткені дін иелері мен діни ұйымдардың шектен тыс пайда тауып, баюы көптеген зайырлы билік иелеріне жағымсыз болып көрінетін. Мыс., Көне Мысырда Аменхотеп ІV перғауын (фараон) тұсында осындай үдерістер орын алған. XІX ғ-дың соңынан бастап батыс әлеуметтануында С. жалпы қоғамның діни және шіркеулік институттардың құрсауынан босануы деп түсіндіріледі. Яғни С.-діни институттардың әлеуметтік функцияларын шектеу, шіркеудің мемлекеттен шеттетілуі, білім беру жүйесін шіркеуден ажырату, ақыр аяғында осы шаралардың нә- тижесінде діни көзқарастарды қоғамдық санадан ығыстырып, оның орнын ғылыми дүниетаныммен толықтыруды айтады. С.-ның мағыналық синонимі десакрализация (сөзбе сөз аударсақ – қасиеттен айыру, қасиетсіздендіру). Әдебиет: Религия и церковь в современную эпоху. – М., 1976. СЕМАНТИКА (грек. белгілеуші, білдіруші) – семиотиканың түрлі белгілік формалардың мәні мен мағынасын зерттеуге арналған бөлігі. С-ны семиотиканың өзіндік дербес бөлігі деп қарастыру Ч.У. Морристің ізденістерімен тікелей байланысты жүзеге асты. С. мағына теориясы мен референция теориясына бөліп қарастырылады. Мағына теориясында белгінің тілдегі ұғыммен байланысы (сигнификация – белгілену) қарас- тырылса, референция теориясында белгінің тілден тысқары шындыққа қатынасы (десигнация, немесе референция) тұжырымдалады. Лингвис- тикаға С. терминін ХІХ ғ-дың соңында М. Бреаль енгізді. Ол тілдік белгілердің мағынасының тарихи даму барысындағы өзгерістерге ұшы- рауын зерттей келе С. ұғымын енгізуді жөн деп тапты. С-ны логиканың бір саласы деп те қарастырады. Логикалық С. ХІХ ғ-дың соңы – ХХ ғ-дың басында меңгеріле бастады. С-ның логика саласында қарастыратын басты мәселесі – жалпылогикалық ортақ ұғымдардың мағынасы қандай, ол ұғым нені түсіндіреді деген сұрақтар С. мәселелерімен Дж. С. Милль, Г. Фреге, Б.Рассел көп айналысты. Осылардың ішінде әсіресе Г. Фрегенің шығарм. ізденістері С-лық зерттеулердің биік белесі болып табылады. жүктеу/скачать 1.5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|