Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі т. М. Мендебаев, Е. С. Асқаров
жүктеу/скачать 3.11 Mb. Pdf көрінісі
|
|
1. СТАНДАРТТАУ МӘНІ Стандарттаудың негізі Еуропаның дамыған елдерінде 18 - ғасырдың аяғы мен 19 - ғасырдың басында ӛнеркәсіп революциясының басталуының негізінде пайда болған. Ҥлкен мӛлшерде бҧйымдар мен тауарларды шығаратын ірі фабрикалар мен зауыттардың пайда болуы ӛзара ауыстырымдылықты, ӛнімнің бір нҧсқалылығын, ӛлшемдік реттілікті жҥргізуді талап етті. Ресейде 1715 жылы 1 Петрдің тҧсында Туланың зауыттарында қару жарақтар ӛндірісіне ӛлшемдік тҧрақтандыруды енгізу жҧмыстары жҥргізілген болатын (ӛзараауыстырымдылық, калибрлер). 1856 жылы Лондонда ӛткен реттік халықаралық ӛндіріс қызметкерлерінің съезінде қатысушылардың бірі: «кез келген шамды әрдайым шам қойғышқа диаметрі бойынша тура келетіндей етіп жасау мҥмкіндігіне қол жеткізуге болады ма?» – деген сҧрақ қойды. 1926 жылы бҧрынғы КСРО-да елдерінде бірінші рет мемлекеттік стандарттар азық - тҥлік тауарларына бекітілді. Отызыншы жылдары кӛптеген стандарттар ет және сҥт консервілері, тауық және т.б. азық-тҥлік ӛнімдерін қамтыды. Олар тҧтынушыға ӛнім қҧрамында судың, қанттың, тҧздың, майдың белгіленген ҥлесінің бар екенін кепілдейтін. Бірінші мемлекеттік стандарттар ӛнім сапасын жақсартуда ҥлкен рӛл атқарды. Ҧлы Отан соғысы жылдары азық - тҥлік тауарларының жаңа тҥрлеріне стандарттар енгізілді. Қолданыстағы стандарттардың кӛбісі соғыс уақытының талаптарына сай ӛзгертілді. Ал соғыстан кейінгі жылдары ӛнім сапасына кӛп кӛңіл бӛліне бастады. Соған байланысты 1955 жылдан бастап 1960 жылға дейін 200 - ден астам стандарт қайта қаралды. Ал 1975 жылдан бастап Экономикалық Ӛзара Кӛмек Кеңесінің (оның қҧрамына КСРО-дан басқа социалистік лагерь елдері – Румыния, Польша, Болгария, Венгрия, Германия Демократиялық Республикасы, Чехословакия, Моңғолия, Куба кірген) халықаралық ИСО стандарттарына сәйкес халықаралық стандарттары енгізіле бастады. Ірі ӛндірістік ӛнеркәсіптің дамуы стандарттауды жаһандандыруды қажет етті және кез келген мемлекеттің гҥлденуі мен алдағы уақытта экономикасының дамуының негізгі элементіне айналды. Мысал ретінде ТМД, Еуроодақ пен Қытайдың теміржол стандарттарының сәйкессіздігін келтіруге болады. ТМД елдерінде теміржол бӛлшегінің ені жүктеу/скачать 3.11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|