Қазақстан республикасы білім және ғылым
жүктеу/скачать 415.18 Kb.
|
| Электромагниттік өріс. Қуат трансформаторлары, сымдар сияқты энергиямен жабдықтау желілерінің тарату құрылғылары өнеркәсіптік жиіліктің электрмагниттік өрісінің көзі болып табылады. Электр өрісі кернеулігінің шекті рұқсат етілген деңгейі 50 Гц жұмыс орнындағы барлық ауысым бойы 5 кВ/м тең болып белгіленеді.
Тұрғын үй-жайлардағы 50 Гц өнеркәсіптік жиіліктегі электр өрісінің кернеулігі (қабырғадан және терезелерден 0,2 м қашықтықта және еденнен 0,5 - 1,8 м биіктікте) 0,5 кВ/м аспауы тиіс. Трансформатор жасайтын электр өрісі тірі организмдерге қолайсыз әсер етеді. Жерден оқшауланған көлемді денені жерге және жоғары вольтты желілердің сымдарына өткізгенде. Жерге сыйымдылық аз болған сайын (мысалы, аяқ киімнің табаны неғұрлым жұқа болса), соғұрлым киловольтты құрайтын және тіпті 10 кВ-ға жетуі мүмкін пайда болған потенциал көп. Бұл жағдайда адам арқылы токтың максимум импульсі 100-200 мл-ге жетуі мүмкін. Мұндай ток импульстері адам денсаулығы үшін қауіпсіз, бірақ күйіп қалу және еріксіз қозғалу салдарынан екінші жарақатқа әкелуі мүмкін. Жұмыс орнындағы магнит құрылғыларымен жұмыс істеу кезіндегі кернеулігі 8 кА/м аспауы тиіс. МемСт 12.1.002-84 сәйкес электр өрісімен сәулелену кернеуліктің шамасы бойынша да, әсер ету ұзақтығы бойынша да белгіленген. кесте– Электр өрісі кернеулігінің рұқсат етілген деңгейлері және қорғаныс құралдарынсыз жұмыс істеушілердің болу ұзақтығы
Жұмыс орнында электрмагниттік өріс қуатының әлсіреуіне сәулелену көзі мен жұмыс орны арасындағы қашықтықты арттыру, көздер мен жұмыс орны арасында шағылыстыратын немесе жұтатын экрандарды орнату, аппараттар мен құрылғылардың ток өткізгіш элементтерін қаптаманың ферромагниттік қабықшаларына орналастыру жолымен қол жеткізіледі. Экрандарды орнату ең тиімді, сәуле шығару көзін немесе жұмыс орнын экрандайды. Электр тогымен зақымдану. Кернеудің болуы күштік трансформаторларды пайдалану кезінде негізгі қауіпті фактор болып табылады, себебі адамның электр тізбегіне қосылу және токпен зақымдану қаупі бар. Адамның электр тогымен зақымдануы келесі жағдайларда мүмкін: оқшаулаусыз немесе зақымдалған оқшаулауы бар кернеудегі ток өткізгіш бөліктерге қауіпті қашықтыққа жанасу немесе жақындау; оқшаулаудың бұзылуы салдарынан кернеу түскен қуатты трансформатордың корпусына жанасу; жерге тұйықталу тогының өту аймағында болған кезде қадамдық кернеуге түсу. Электр қауіпсіздігі қамтамасыз етілуі тиіс: Электр қондырғыларының құрылысымен; техникалық тәсілдермен және қорғау құралдарымен; ұйымдастыру және техникалық іс-шаралар. Электр қондырғылары мен олардың бөліктері жұмыс жасаушыларға электр тогы мен электрмагниттік өрістердің қауіпті және зиянды әсеріне ұшырамайтындай және электр қауіпсіздігі талаптарына сай болуы тиіс. Электр қондырғысының қалыпты (авариялық емес) режимі кезінде адам денесі арқылы өтетін жанасу кернеуі мен токтар 5.2-кестеде көрсетілген мәндерден аспауы тиіс. кесте – Адам денесі арқылы өтетін токтар және жанасу кернеуі
жүктеу/скачать 415.18 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|