1.«Күнделікті тарих» шағын қауымдастықтардың тарихын зерттеуге бағытталған; приходтың, ауылдың, әулеттің, отбасының, провинциялық қалалар, қала кварталдары, көшелердің, үйлердің, қоғамдық жиналыстар өткізетін орын ретінде сырахананың т.б. қызығушылық тудыратын орындардың жергілікті жерлерде, тіпті үйлерде мұражайлар ашылды. Мысалы Констанц қаласында жергілікті тарихты зерттеу үйірмесі еңбек пен тұрмыс тарихы бойынша бірнеше үй мұражайлар ұйымдастырды. Гамбургте еңбек мұражайы ашылды, Вупперталде – индустрилизацияның ерте сатысы мұражайы құрылды. Мұндай мысалдарды көбірек кездестіруге болады. «Күнделікті тарих» құрамдас бөлімдерінің бірі «ауызша тарих «Күнделікті тарих» концепциясын сынаушылар кейде бұларға дилетанттар ретінде қарайды. Алайда «ауызша тарихты» жақтаушылар: «тарих тек қана мамандар тарапынан жазылмауы керек және мамандар үшін жазылмауы керек» деген уәж айтады. Тарихты жазуға неғұрлым көп адам қатысуы керек, сонда тарих барынша түсінікті болады.«Күнделікті тарих» концепциясы француз және ағылшын тарихнамасында. Француз тарихнамасындағы «күнделікті тарихтың» өзіндік жаршылары М.Блок пен Л.Февр болды. Олардың еңбектерінде нақты қоғамның эмоционалдық инстинктік және импмизиттік салалары талдау нысанына айналды. Бұлардың барлығыда басқа нысандар немесе үдерістер мен байланыста қарастырылды. Оларда қоғамның әлеуметтік төменгі топтарының ойлау сфералары зерттелді. М.Блок пен Л.Феврдің шәкірттері материалдық өркениеттің экономикасын және капитализмді зерттеді. Қазіргі таңда «күнделікті тарих» Франциядағы жетекші бағыттардың бірі болып табылады.Ұлыбританиядағы «күнделікті тарихтың» дамуына ықпал еткен британ әлеуметтік тарихының үлкен бедел иесі Э.Томпсонның еңбектері болды. Негізгі еңбегі 1963 жылы жазылған «Ағылшын жұмысшы табының қалыптасуы» монографиясы. Бұдан бөлек әлеуметтік тарих саласында жұмыс істеген либералдық көңіл-күйдегі британ тарихшылары әртүрлі әлеуметтік топтар мен индивидтердің күнделікті өмірінің нақты және теориялық бейнесін жасай алды.
2.Демографиялық тарих. Демографическая история – направление исследований в рамках социальной истории, изучающая демографические процессы, т.е. в общем виде воспроизводство населения в целом или изменение численности всего населения в результате рождений и смертей. Демографическая история исследует такие проблемы как воспроизводство населения, т.е. смену поколений в результате естественного движения населения, динамику миграций (эмиграция и иммиграция) и убыли населения в связи со смертью в разных возрастах. Понятие демографического перехода впервые было введено в научное обращение американским демографом Фрэнком Ноутстейном в 1945 году, хотя сходные идеи высказывались и раньше. Сама концепция демографического перехода приобрела особую популярность позднее, в связи с демографическими изменениями, происшедшими после Второй мировой войны в освободившихся от колониализма странах. В результате значительного снижения смертности (на первых порах главным образом из-за успешных противоэпидемических мероприятий) и сохранения высокого уровня рождаемости в этих странах резко ускорился рост населения, что получило название демографического взрыва. Было выяснено, что аналогичные изменения произошли в основном уже в XIX веке и в ныне экономически развитых странах, но в них резкое ускорение роста населения сопровождалось снижением уровня рождаемости и в конечном счете стабилизацией роста населения. С другой стороны, достаточно быстрое снижение рождаемости наблюдается в настоящее время и в странах Третьего мира, многие из которых (например, Иран) уже достаточно близки к завершению демографического перехода.
Достарыңызбен бөлісу: |