Ќазаќстан республикасы білім жєне ѓылым министрлігі
Тақырып 14. Мемлекеттік реттеу: маңызы, мақсаттары, құралдары
жүктеу/скачать 0.65 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Мемлекеттің экономикалық қызметтері
- Экономиканы мемлекеттік реттеудің мақсаттары
- Экономиканы мемлекеттік реттеудің үлгілері
| Тақырып 14. Мемлекеттік реттеу: маңызы, мақсаттары, құралдары.
Экономиканы мемлекеттік реттеу – бұл нарықтық ме-ханизмнің қызметінің тиімділігін жоғарылату және әлеуметтік – экономикалық тұрақтылықты қамтамасыз ету мақсатымен қо-ғамның әлеуметтік - экономикалық жүйесіне өкілетті мемлекет-тік органдарының экономикалық және әкімшілік әдістермен құ-қықтық және бақылау жүйелері көмегімен әсер ету үрдісі. Мемлекеттің экономикалық қызметтері: құқықтық және институционалдық нарықтық ортаны құ-ру және реттеу; мемлекеттік әлеуметтік-экономикалық тұрақты дамуын қамтамасыз ету; нарықтық механизмнің үздіксіз жұмысын және оның қа-лыпты қызметін қамтамасыз ету; азаматтардың әлеуметтік-экономикалық құқытары мен еркіндігін қамтамасыз ету; қоршаған ортаны сақтау және табиғи ресурстарды қайта өндіру; сыртқы экономикалық қатынастарды реттеу. Экономиканы мемлекеттік реттеудің мақсаттары: нарықтық үрдістегі жағымсыз әсерлерді төмендету; нарықтық экономиканы тиімді жұмыс жасауында құқық-тық, қаржылық және әлеуметтік шарттарды құру; халықты әлеуметтік қорғау және т.б. Экономиканы мемлекеттік реттеудің үлгілері: 1. Экономикалық тиімді мемлекет (американ тәжірибесі). Американдық мемлекеттің тиімділігі ұлттық экономиканың қа-уіпсіздігін қамтамасыз етуде көрінеді. Мемлекеттің экономика-лық рөлі ұлттық экономика қызметінің сыртқы және ішкі жағ-дайларын қамтамасыз етуге қатысу деңгейінде байқалады. Со-нымен бірге, шаруашылық шеңберінде кәсіпкерліктің кез келген түрінің тиімді қызмет етуі үшін елде мүмкіндік сақталған жағ-дайда ғана мемлекет экономикалық тиімді деп саналады. Француздық индикативтік жоспарлау. Францияда инди-кативтік жоспарлар макрореттеу құралының ішіндегі бірден–бір сипаты нысаны ретінде өзінің тиімділігін дәлелдеді. Индикатив-тік жоспарлау жүйесі халық шаруашылығындағы мемлекеттік меншіктің жоғары үлесіне сүйенеді. Жоспарлау «төменненң бе-кітіледі және кеңесу мен келісуге негізделеді, өйткені, ол әр түрлі «топтар мүделерің өкілдерінің тең құқықтағы қатынасуын қосады: мемлекеттік қызметкерелді, кәсіпкерлерді, кәсіподақ-тарды, тұтынушылар одағын және т.б. 3. Швед үлгісі ұлттық табыстың елеулі бөлігінен аз қам-тамасыз етілген тұрғындарды қамтамасыз ету пайдасына қайта бөлу арқылы елеулі мүліктік теңсіздікті жұмсартуға бағытталған күшті әлеуметтік саясатпен ерекшеленеді. Мемлекеттің рөлі меншіктің шағын үлесіне ие бола отырып, оның ЖҰӨ-нің елеу-лі бөлігін әлеуметтік қажеттіктерге жұмсауымен анықталады.1 Экономиканы мемлекеттік реттеудің негізгі құралдары: фискалды саясат – шығындар мен салықтардың құқық-тық аумағындағы саясат; ақша-несие саясаты; әлеуметтік саясат; құрылымдық саясат; инвестициялық саясат; сыртқы экономикалық реттеу; табыстарды реттеу. жүктеу/скачать 0.65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|