Ќазаќстан Республикасы Білім жєне ѓылым министрлігі
жүктеу/скачать 2.82 Mb. Pdf көрінісі
|
| Бұқа
Дені сау бұзаулар Түксіз туылған бұзаулар І 32 4 ІІ 37 2 ІІІ 29 6 Барлығы 98 12 7.1.2. Аутосомалық доминанттық тұқым қуалау. Доминантты гендерді анықтайтын белгілер әдетте гитеризиготталы күйде көрінеді. Олардың ықтималы шағылыстыру үлгісі және ажырасу сипаты төмендегі кетедегідей болады. Мұндай тұқым қуалаудың доминатты типі ата-енесінен тікелей бірінші ұрпағына беріледі, бір ұрпақтан секірмейді (тек егер жаңа мутция болмаса). Доминатты аномалиялардың шежіресінде артық бабасы тек бір жағынан ғана болады. Кейбір малдың тұқымдарында доминатты аномалиялар геннің летальды әрекетімен байланысты және олар гомозиготалы күйде көрінеді, сондықтан олрдың пайдалы белгілерін (қасиеттерін) сақтап қалу үшін гетерозиготалы күйде өсіреді. Бұл көрсетілген тұқымдарға жататын малдарды өзара шағылыстырса (Аа х Аа), зиготалардың 25% өліп отырады,екіншілері туардың алдында немесе туа сала өседі. Аномалиялардың тұқым қуалауындағы пенетранттылық пен экспрессивтілік. Пенетранттылық деген ұғымды 1927 жылы Н.В. Тимофеев- Ресовский енгізді. Геннің көріну жиілігі немесе ықтималдығы. Пенетранттылық осы гені бар популяция өкілдерінің фенотипте көріну 113 пайызымен анықталады. Мысалы, пенетранттылық 25% десек, ол осы гені бар генотиптердің ¼-де фенотипте көрінетінін көрсетілді. Экспрессивтілік деген ұғымды да 1927 жылы Н.В. Тимофеев- Ресовский енгізген. Геннің фенотиптік көріну дәрежесі, оның күш әрекетінің өлшемі тәрізді белгінің даму дәрежесімен анықталады. Геннің экспрессивті екі жыныста да бірдей немесе әр түрлі, тұрақты не құбылмалы болуы мүмкін. Пенетрантығы толық емес мутанттар, сірә, көп жағдайларда өзгергіш экспрессивтікке бейім болуы керек .тұқым қуалаудың доминантты түрінде кемтар ата-енелерден қалыпты ұрпақ туатын жағдайлар кездеседі, ал олардан туған ұрпақ ауытқумен туады. Белгілердің толық, толық емес, орташа не төмен дәрежедегі пенетранттылығын бөледі, олар бірлік үлесінде немесе пайызыбен белгіленеді. Толық емес пенетрантты доминанттық аномалияларға барлық буындардың анкилоздары мен бірге кездесетін «қасқыр аран» белгісін, қара малда кездесетін летальды аномалия «қой бас» т.б. белгілерді жатқызуға болады. жүктеу/скачать 2.82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|