Мұнай базаларының сорғы станцияларына қойылатын талаптар

59. Бір үй-жайда әртүрлі жарқ ету температурасында, мұнай өнімдерін айдауға арналған сорғыларды орнату кезінде, бұл үй-жай және барлық жабдық жарқ етудің ең төменгі температурасымен мұнай өнімдерін айдауға қойылатын талаптарға сәйкес болуы тиіс.

60. Сорғыларды қозғалтқыштармен біріктіретін біліктерді қабырға арқылы өтетін жерлерде олардың саңлаусыздығын қамтамасыз ететін жанбайтын материалдардан тығыздаманың құрылғыларымен қабырғаның (қалқалар) барлық қалыңдығына болат құбырлардан жасалған қаптамаларда көздеу керек.

Тез тұтанатын сұйықтықтарды айдауға арналған сорғылар орнатылған үй-жайда жазық белдікті берілістерді қолдануға жол берілмейді.

61. Ғимараттарда орналасқан өнімді сорғы станцияларының сорғы агрегаттарының жетегі үшін, жалпы залда да, жеке үй-жайда да жанбайтын материалдан дайындалған қабырғаның (қалқаның) артына оларды орнатуға жол беретін электр қозғалтқыштар қолданылуы тиіс.

62. Сорғы станцияларында сорғылардың шығар бөліктерінің арасындағы өтпелердің ені 1 м кем болмауы тиіс; ені 0,6 м дейін және биіктігі 0,5 м дейін сорғыларды орнату кезінде өтпелердің енін 0,7 м дейін азайтуға жол беріледі. Сорғылардың екі қатарға орналасуы кезінде қатарлардың арасындағы өтпенің ені 1,5 м кем болмауы тиіс.

63. Іргетастардың мұнай өнімдерімен бүлінуін болдырмау үшін сорғылар жиектерімен металл тұғырықтарға орнатылуы тиіс.

64. Сорғы станцияларындағы едендер мен науалар мұнай өнімдерін өткізбейтін және оларды сіңірмейтін материалдан дайындалуы және ағындарды қабылдағыш жағына қарай еңістігі болуы тиіс. Науалар ысырмалардың тораптары орналасқан жерлерде үрлеу шүмектері мен сорғылардың тұғырықтары этилденген бензиндерді айдау үшін жинақ резервуарымен, қалған жағдайларда - мұнай өнімдерін бұруға арналған кәрізбен біріктірілуі тиіс.

Төгілген сұйықтықтарды тазарту үшін сорғы станцияларының үй-жайларда резеңке шлангалы су тіреушіктерімен жабдықталады. Гидравликалық бекітпелерді кәрізге сорғы станцияларының ағынды арналарын қосу жерлерінде сорғы станциясының қызмет көрсетуші персоналы жүйелі түрде тексеруі тиіс.

65. Жерасты көлденең резервуарлардың шетжағы будың жарқ ету температурасы 120⁰С-тан жоғары мұнай өнімдеріне және мазутқа арналған осы резервуарлар немесе бақылау және басқару пункттері қызмет көрсететін өнімді сорғы станциясының үй-жайларында орналастыруға рұқсат етіледі.

66. Сорғы станциясындағы майлау майын металл немесе полиэтиленді ыдыста тығыз жабылған қақпақпен және тәуліктік қажеттіліктен аспайтын мөлшерде сақтау қажет.

67. Стационарлық автоматты газ анализаторлары тез тұтанатын мұнай өнімдерін айдау жөніндегі сорғы станциясының үй-жайында авариялық желдеткішпен, сондай-ақ үй-жайда мұнай өнімдері буларының қауіпті қоспаларының болуы туралы дыбыс және жарық дабылдарының құрылғыларымен тосқауылдануы тиіс.

4.5. Эстакадалар қауіпсіздігіне қойылатын талаптар

69. Темір жол төгу-құю эстакадаларының ұзындығы бір уақытта өңделетін цистерналардың санына байланысты, бірақ темір жол цистерналарының бір бағытты құрамының ең жоғары ұзындығынан кем емес болып белгіленеді.

70. Темір жол цистерналарын тиеу-түсіру үшін мұнай базаларының темір жол тұйығы бір және екі жақты эстакадалармен, құю немесе төгу құрылғыларымен, жүк, ауа-вакуумды коллекторлармен, жинақтармен, мазут пен майға арналған аралық резервуарлармен, мұнай өнімдерін есептеу тораптарымен, қыздыру аспаптарының көтеру және түсіру мен фронтты бойлай цистерналарды ауыстыру құралдарымен арнайы жабдықталуы тиіс.

71. Мұнай базаларында екі жақты эстакадалар орналасқан темір жолдарда бағытпен төгу-құю үшін параллельді басып озатын кірер жолы болуы тиіс.

72. Төгу-құю құрылғыларымен немесе эстакадаларымен тұйық темір жолдардың ұзындығын ұлғайту керек (өрт кезінде құрамды ағыту мүмкіндігі үшін): 6-дан астам цистернаны бір уақытта өңдеу кезінде - 30 м-дер 3-ға тен 6-ға дейінгі цистернаны қоса алғанда - 20 м, 2 цистернаны бір уақытта өңдеу кезінде ұзындығы ұлғайтылмайды. Тұйық жолдың есепті ұзындығын ұлғайту көлемі соңғы цистернадан арынды брус жағына қарай қабылданады.

73. Төгу-құю эстакадаларына ені 0,75 м кем емес қатты жабындармен жаяу сүрлеу салынуы тиіс.

Жаяу сүрлеу әр эстакаданың шет жағына әкелуі тиіс, олардың теміржолдармен қиылысу орындарында рельстердің басымен деңгейінде тұтас төсеніштер орналастырылады.

74. Автоэстакадалар биіктік габаритті белгілерімен жасақталуы тиіс.

4.6. Мұнай өнімдерін автоцистерналарға құю құрылғысына

76. Мұнай өнімдерін бөшкелерге және ұсақ ыдысқа құю және орау құйғыш және орайтын (май, жағатын май) үй-жайларда жүзеге асырылады.

77. Мұнай өнімдерін ыдыстарға құюға арналған құю пункттерін климат жағдайларына және мұнай өнімдерінің түрлеріне байланысты, үй-жайларда немесе ашық алаңдарда қалқалардың астында, ал оралғандары - тек үй-жайларға орналастыру керек.

78. Тарататын, орайтын құрылғыларды негізгі құбыржолдарға қосуды ғимараттар мен алаңдардан тысқары, бітеме арматураны олардың негізгі құбырға қосылу орнына орната отырып жүргізу керек.

79. Тарататын және орайтын үй-жайлар мұнай өнімдерінің мөлшерін жіберу және анықтау үшін құрылғылармен (есептеуіштермен, таразылармен, сорғылармен, май және отын тарататын колонкалармен, арнайы оралған құрылғылармен, ыдысқа салу желілерімен және т. б.), механикаландыру құралдарымен, жылыстау жинақтарымен, құюды автоматты түрде тоқтату құралдарымен жарақтандырылуы тиіс.

80. Тікелей арнайы жабдықталған автомашиналарда орнатылған бөшкелерде тез тұтанатын мұнай өнімдерін құюды жүргізуге жол беріледі.

81. Мұнай базалары үшін этилденген, тез тұтанатын және жанғыш мұнай өнімдері үшін тарату құрылғылары жеке ғимараттарда (үй-жайларда) немесе жеке алаңдарда орналасуы тиіс.

82. Автотаразыларды платформасы атмосфералық шөгінділерден қалқамен қорғалған болуы тиіс. Тек көлденең учаскелерде таразыларды орналастыруға жол беріледі.

83. Тарату крандарының арасындағы қашықтық 1 м-ден кем болмауы, ал еденнен кранды орналастыру биіктігі - стандартты бөшкенің биіктігінен кем болмауы тиіс.

Бір маркалы мұнай өнімдерінің түрлі сорттарын құю үшін бір жұмыс орнында үш тарату кранына дейін орналастыруға тек бір сортты бір уақытта құйған жағдайда рұқсат етіледі.

84. Тарату пункттерінің едендері этилденген бензиндер үшін бензин өткізбейтін материалдан орындалуы (цементті басумен бетонды, бетонды, плиткамен жабылған және т.б.) және ағындары болуы тиіс.

85. Құю үй-жайының алдына механикаландыру құралдарымен жабдықталған (бөшке көтергіштермен, аспалы кран-балкалармен және басқалары) биіктігі 1-1,1 м тиеу-түсіру алаңын орналастырған жөн, ал орау үй-жайлары өнімді қоймаға беру және көлік құралдарына тиеу үшін транспортерлермен жабдықталған болуы тиіс.

86. Жалпы сыйымдылығы 400 м³ аспайтын майға арналған резервуарларды бір қабатты құю және орау төле үй-жайларында, сондай-ақ ыдыстағы майлар үшін олармен біріктірілген қоймалық үй-жайлардың ғимаратында орналастыруға рұқсат етіледі. Бұл ретте көрсетілген ғимарат отқа төзімділіктің екінші дәрежесінен төмен болмауы тиіс. Көрсетілген төле үй-жайларынан шығу тікелей сыртқа болуы және бірінші қабатқа қатынамауы тиіс.

87. Көлемі қоса алғанда 100 м³ дейінгі қыздыруды талап ететін май жіберу үшін тағайындалған тарату резервуарларын олардың шетжағы құю үй-жайларында жататындай етіп орналастыруға рұқсат етіледі, ал көлемі қоса алғанда 25 м³ дейінгі осындай резервуарларды үй-жайдан тысқары резервуарлардан бу бұруды қамтамасыз ететін жағдайларда құю үй-жайында орналастыруға рұқсат етіледі.

 

 

4.7 Электр мен найзағайдан қорғау

89. Жерге қосу құрылғыларын статикалық электрден қорғау үшін электр жабдықтары мен найзағайдан қорғауға арналған жерге қосу құрылғыларымен біріктірген жөн. Тек статикалық электрден қорғауға арналған жерге қосу құрылғыларының кедергісі 100 Ом-нан жоғары болуға рұқсат етілмейді.

90. Ғимараттар мен құрылыстар найзағайдың тікелей соққысынан, электр статикалық, электр магниттік индукциядан, жерүсті және жерасты метал коммуникациялар арқылы жоғары шаманың енуінен қорғалуы тиіс.

91. Техникалық құрылғылар найзағайдың тікелей соққысынан және электр статикалық индукциядан қорғалуы тиіс.

92. Ғимараттар мен құрылыстарды найзағайдың тікелей соққысынан қорғау жеке тұрған немесе ғимараттарға орналастырылған оқшауланбаған сырықты немесе арқан жайтартқышпен орындалуы тиіс. Оларды қорғалатын ғимараттарда немесе құрылыстарда әрбір сырықты жайтартқышқа немесе әрбір арқан жайтартқыштың тіреуіне орналастыру кезінде кем дегенде екі ток тартқыш төселуі тиіс.

93. Резервуарлар найзағайдың тікелей соққысынан былайша:

94. Резервуарлардың жерүсті парктері үшін найзағайдың тікелей соққыларынан, найзағайдан қорғауды жеке тұрған жайтартқыштармен орындаған жөн; жобадағы негіздемеге сәйкес резервуарлардың өзінде орнатылған жайтартқыштармен қорғауға жол беріледі.

95. Металл қаңылтырмен ішінен қапталмаған жерасты темірбетонды резервуарлар парктер жеке тұрған жайтартқыштармен найзағайдың тікелей соққыларынан қорғалуы тиіс.

 

 

5. Мұнай базалары мен автожанармай құю станцияларындағы құрылыс-монтаж жұмыстары

97. Жұмыстарды ұйымдастыру тәртібінде:

98. Құрылыс жобалық құжаттамаға сәйкес орындалады.

99. Жобалық құжаттамадан ауытқу, жобамен көзделмеген материалдарды пайдалану анықталған кезде құрылыс-монтаж жұмыстарының орындалу сапасы, табылған бас тартулар түзетуге жатады.

100. Техникалық құрылғылар мен олардың элементтерін монтаждау және жөндеу кезінде пісіру қосылыстарының қажетті пайдалану сенімділігін қамтамасыз ететін пісірулердің барлық түрлерін қолдануға рұқсат етіледі.

101. Пісіру материалдарының сертификаттары болуы тиіс.

102. Монтаждау кезінде отпен жұмыс істеуді орындау Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2006 жылғы 8 ақпандағы № 35 бұйрығымен бекітілген Өрт қауіпсіздігі ережелерінің талаптарын сақтаумен жүргізіледі.

103. Техникалық құрылғыларды монтаждау кезінде материалдардың, құбырлардың, жабдықтардың, құбыржолдар мен арматуралардың бөлшектері сапасының кіру бақылауы олардың сертификаттарына сәйкестігіне, орындалған жұмыстардың сапасына операциялық бақылау жүргізіледі. Бақылау нәтижелері актімен ресімделеді, мәліметтер бұйымдар мен орындалған жұмыстардың сапасын растайтын барлық құжаттарды қоса берумен техникалық паспортқа енгізіледі.

104. Қолданылу мерзімдері өтіп кеткен бұйымдар мен материалдар тексеріс жүргізілгеннен, ақаулар жойылғаннан, олардың сапасы мен қолданылу қауіпсіздігін қамтамасыз ететін сынау, сараптама және басқа жұмыстардан кейін ғана монтаждауға беріледі.

Құбыржол арматурасы зауыттық сынаулар мен кепілдік мерзіміне қарамастан, монтаждауға берілу алдында беріктік пен саңылаусыздыққа сынауға жатады.

105. Тоттанумен ласталған, зақымдалған, түрі өзгерген, қорғаныш жабындылары зақымдалған жинамалы бірліктерді, құбырларды, бөлшектерді және басқа да бұйымдарды монтаждауға рұқсат етілмейді.

106. Үйіндінің ішінде монтаж жұмыстарын орындау үшін қазылған шұңқырлар мен орлар бұл жұмыстар аяқталған соң көмілуі және жоспарлануы тиіс. Жұмыстарда ұзақ үзілістер болған жағдайда уақытша қоршаулар орнатылуы тиіс.

107. Құрылыс-монтаж жұмыстарының процесінде:

108. Сорғы агрегаттарын монтаждау, жөндеу, сынау дайындаушы-зауыттардың жобасы мен нұсқауларына сәйкес жүргізілуі керек.

109. Құрылыс-монтаж жұмыстары аяқталғаннан кейін жиналмаған конструкцияларды, жабдықтарды және шұңқырлар мен орлардың көмілмеген учаскелерін қалдыруға жол берілмейді.

 

 

6. Жабдықтарды пайдалануға қабылдау

111. Резервуарларды беріктікке сынауды тек есептік гидравликалық жүктемеге ғана жүргізеді. Төмен қысымды резервуарларды сынау кезінде артық қысымның көлемі 25%-ға, ал вакуум, егер жобада басқа нұсқаулар болмаса, жобаның шамасынан 50%-ға артық қабылданады. Жүктеменің ұзақтығы 30 мин.

112. Резервуарларды монтаждан қабылдау кезінде металл немесе синтетикалық понтондармен төмендегілер тексеріледі:

резервуардың қабырғасы мен понтонның борты арасындағы саңылаудың және сақиналық тиектің, бағыттаушы құбырлар тиектерінің, деңгейі мен орталық тіреудің қолмен өлшеу құбырларының орналасу тығыздығының шамасы;

жалғанған жіктер мен кілем материалдарының жай-күйі (пісірілмегендер, үзілулер, сызаттар, бөгде қосулар, қатпарлану және кебулерге жол берілмейді);

қораптардың, қалтқылардың жай-күйі;

жерге қосуды бекітудің болуы;

секциялардың тиегін қатаңдату сақинасымен бекіту;

өз арасында тордың жолағын және периметр бойынша тордың шеттерін бітеуді қосу;

статикалық электрден қорғаудың болуы;

тиек конструкциясының жұмыс қабілеттілігі;

дренаждық құрылғылардың жұмыс қабілеттілігі;

тегістікті өлшеуіштің, сынамаалғыштың жұмыс қабілеттілігі.

113. Егер понтонды дайындау немесе монтаждау кезінде жобадан немесе әзірлеуші-ұйымның ұсынымдарынан ауытқуға жол берілген болса, қабылдау әзірлеуші-ұйым өкілінің қатысуымен жүргізіледі.

114. Понтондармен резервуарларды гидравликалық сынауды нығыздаушы тиектерді орнатқанға дейін жүргізеді. Бұл ретте төбесі қалқымалы резервуарларда жылжымалы баспалдақтың, дренаждық құрылғылардың және басқа жабдықтардың жұмысын қадағалайды. Гидравликалық сынаулар кезінде понтонды немесе қалқымалы төбені көтеру (түсіру) жылдамдығы пайдалану кезіндегіден аспауы тиіс. Понтонның қозғалысы бір қалыпты, тұтылусыз, жұлқуларсыз, шусыз және понтонның бетіне сұйық тимейтіндей болуы тиіс.

115. Резервуарларды саңылаусыздыққа сынау оны жобалық құжаттамамен көзделген биіктікке дейін сумен толтырумен жүргізілуі тиіс.

116. Сыртқы тексеру кезінде табылған ақаулар резервуар элементтерін саңылаусыздыққа сынау жүргізілгенге дейін жойылады. Ақаулар кейіннен пісірумен тиісті учаскелерді кесіп тастау және қорыту арқылы жойылады.

Пісіру қосылыстарына бедер салуға жол берілмейді.

117. Резервуар түбінің барлық пісірілген жіктерінің саңылаусыздығын вакуум әдісімен тексереді.

118. Құбырды көзбен шолып байқау кезінде: монтаждалған құбыржолдың жобалық құжаттамаға сәйкестігі; бекіткіш құрылғыларды орнатудың дұрыстығы, оларды ашу мен жабудың жеңілдігі; барлық жобалық бекіткіштерді орнату және барлық уақытша бекіткіштерді алу; ауа өткізгіштер мен дренаждардың бұрандаларын қоса алғанда, барлық пісіру жұмыстарының аяқталуы; термоөңдеу бойынша жұмыстарды аяқтау тексеріледі.

119. Беріктік пен тығыздыққа сынау кезінде сыналатын құбыржол аппараттардан және басқа құбырлардан бітеуіштермен ажыратылады. Сыналатын құбырды ажырату үшін жапқыш арматураны пайдалануға жобамен негізделген жағдайларда жол беріледі.

120. Сынауларды жүргізу кезінде құбыржолда орнатылған барлық жапқыш арматура толық ашық болуы, тығыздамалар нығыздалуы тиіс; реттеуші клапандар мен өлшеуіш құрылғылардың орнына монтаждық катушкалар; барлық бұрандалар, штуцерлер, біліктер бітелуі тиіс.

121. Сынауларды жүргізу уақытына бітеуіштердің орналасу орны ескерту белгілерімен белгіленеді және олардың маңында адамдардың жүруіне жол берілмейді.

122. Сынау кезінде қысым салыстырып тексеруден өткен және пломбаланған екі манометрмен бақылануы тиіс. Манометрлердің дәлдік сыныптылығы 1,5-тен төмен болмауы, корпустың диаметрі 160 мм-ден кем болмауы және шәкілдің атаулы қысымы өлшенетіннен 4/3 болуы мүмкін. Бір манометр жапқыш вентильден кейін престеу агрегатында, басқасы престеу агрегатынан неғұрлым алыстатылған құбыр нүктесінде орнатылады.

123. Шартты қысымы 10 МПа (100 кгс/см²) дейінгі құбыржолдарды беріктік пен тығыздыққа сынау гидравликалық немесе пневматикалық тәсілмен жүргізіледі. Артық қысымсыз жұмыс істейтін, 20 м-ден кем құбыржолдарға сынақ жүргізілмейді.

124. Гидравликалық сынауды пневматикалық сынауға ауыстыруға мынадай жағдайларда рұқсат етіледі:

125. Құбыржолдарды гидравликалық сынау әсіресе жылдың жылы уақытында қоршаған ауаның қолайлы температурасы кезінде жүргізіледі.

126. Беріктікке сынамалық қысымның шамасы жобалық құжаттамамен белгіленеді және мынаны қамтуы тиіс:

127. Арматураға дайындаудан немесе жөндеуден кейін сынамалық қысыммен гидравликалық сынау жүргізіледі.

128. Құбыржолды сумен толтыру кезінде толығымен ауадан тазартылады. Сыналатын құбыржолдағы қысым жайлап көтеріледі. Қысымның көтерілу жылдамдығы жобалық құжаттамада көрсетілуі тиіс.

129. Сыналатын құбыржолға суды кұбыржолда болатын қысым сынау қысымынан аспайтындай жағдайда тікелей су құбырынан немесе сорғымен құюға рұқсат етіледі.

130. Сынау кезінде талап етілетін қысым сыналатын құбырға гидравликалық преспен немесе екі жапқыш вентиль арқылы жалғастырылған сорғымен жасалады.

Сынау қысымына қол жеткізілгеннен кейін құбыр престен немесе сорғыдан ажыратылады.

Құбырдағы сынау қысымы 10 минут ұсталады (беріктікті сынау), одан кейін оны жұмыс қысымына дейін төмендетіп, пісіру жіктерін мұқият тексеруді жүргізеді (тығыздылықты сынау).

Тексеру біткеннен кейін қысымды қайтадан сынауға дейін көтереді және тағы 5 минут ұстайды, одан соң қайтадан жұмыс қысымына дейін төмендетеді және екінші рет құбырды мұқият тексереді.

Тығыздыққа сынау ұзақтығы құбыржолды тексеру және ажырайтын қосылыстардың саңылаусыздығын тексеру уақытымен анықталады.

Гидравликалық сынау біткеннен кейін құбырдағы барлық ауа салқындатқыштар ашық болуы тиіс және құбыржол толығымен тиісті дренаждар арқылы судан тазартылуы тиіс.

131. Беріктік пен тығыздыққа гидравликалық сынаулар нәтижелері, егер сынау уақытында үзілулер, көрініп тұрған деформациялар, манометр бойынша қысымның түсуі болмаса, ал негізінен металда, пісіру жіктерінде, арматураның корпустарында, ажырайтын қосылыстарда және барлық бұрандаларда ағулар мен тершулер болмаса, қанағаттанарлық деп танылады.

132. Сынаулардың қанағаттанғысыз нәтижелері кезінде табылған ақаулар жойылуы, ал сынаулар қайталануы тиіс.

Құбыржол қысымда болған кезде пісіру жіктерін бедерлеуге және ақауларды жоюға жол берілмейді.

133. Құбыржолдарға сынаулар жүргізу туралы тиісті акт жасалады.

134. Құбыржолдар жұмыстарды ұйымдастыру жобасының нұсқауларына сәйкес шайылады немесе үрленеді.

Шаю сумен, маймен, химиялық реагенттермен және рұқсат етілетін басқа да технологиялық заттармен жүзеге асырылады.

Үрлеу сығылған ауамен, бумен немесе инертті газбен жүзеге асырылады.

135. Құбыржолды шаю немесе үрлеу уақытында төмен түсіретін желілерде және тұйықталған учаскелерде орнатылған арматура толық ашық болуы тиіс, ал шаю немесе үрлеу біткеннен кейін мұқият тексерілуі және тазартылуы тиіс.

136. Құбыржолдарға беріктік пен тығыздыққа кәдімгі сынаулардан басқа сынау уақытында қысымның түсуін анықтаумен саңылаусыздыққа қосымша пневматикалық сынау жүргізіледі.

Технологиялық жабдықтың бекіткішінде тұрған құбыржолдар осы жабдықпен бірге сыналады.

137. Саңылаусыздыққа қосымша сынау беріктік пен тығыздыққа сынаулар, шаю және үрлеу жүргізілгеннен кейін ауамен немесе инертті газбен жүргізіледі.

138. Саңылаусыздыққа қосымша сынау жұмыс қысымына тең қысымда жүргізіледі.

139. Қосымша сынаулардың ұзақтығы кемінде 24 сағатты құрауы және сыналатын әрбір құбыржол үшін жобалық құжаттамада көрсетілуі тиіс.

140. Саңылаусыздыққа қосымша сынау аяқталғаннан кейін әрбір құбыржол бойынша тиісті акт жасалады, мәліметтер паспортқа енгізіледі.