Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы ұлттық білім беру Академиясы Әлемдік педагогикалық ой сана
Сергей Иосифович Гессен (1887-1950)
жүктеу/скачать 0.72 Mb.
|
| Сергей Иосифович Гессен (1887-1950)
Сергей Иосифович Гессен 1887 жылдың 16 қыркүйегінде Вологод губерниясының Усть-Сысольск қаласында, (қазіргі атауы Сыктывкар) Коми автономиясының үлкен әкімшілік орталығында туған. Оның әкесі Петербург университетінің заң факультетінде оқып жүріп тұтқындалып, осы жаққа жер аударылған болатын. Анасы сол жердің тұрғылықты мещан отбасынан еді. Сергей үш жасқа толғанда әкесінің тұтқындалу мерзімі аяқталып, деревнядағы әкесінің туыстарының қолында екі жыл тұрады. Бес жасқа толғанда әкесі екі ұлы бар Анна Штейнге үйленіп, үш балалы отбасына айналады. Одессада оның әкесі заң ғылымының кандидатытығына емтихан тапсырып, Тула қаласына заң қызметкері болып тағайындалады. 1896 жылы мамыр айында барлық отбасы мүшелері Петербор маңындағы Ораниенбаум саяжайына көшіп келіп, күзде Петерборда орналасады. Гессен сегіз жыл бойына мемлекеттік Петербор гимназиясында үздік оқиды. 1905 жылы кәмелеттік атестат алу үшін емтихан тапсырады. Гессен сол кездегі революциялық идеяларға аса берілгендіктен, әкесі оны бауырымен шетелге жібереді. Олар Берлинге, онан кейін Гейдельбергке келіп философия бөліміне тіркеледі. Неміс тілін нашар білуіне қарамастан философия тарихы семинарына қатысады. Оның философиялық дамуына ұстаздары Б.Ласк пен Г.Риккерттердің ықпалы зор болды. Ол 1906-1909 жылдары (алты семестрді) Баварияда оқып, жылына бір рет Петерборға келіп тұратын еді. 1908 жылдың күзінде ол «Индивидуальді себептілік» тақырыбын зерттеп бітіреді, оны Г.Рикерт жақсы қабылдайды, сонан кейін бірнеше ай бойы әбден дайындалып, 1909 жылдың наурыз айында доктор дәрежесін алады. Фрейбургте Гессен Риккерттің дәрістерін тыңдағаннан басқа жаңа тарих, саяси экономия, философия мен психология семинарларына қатысады. Оның алғашқы ең үлкен еңбегі француз революциясына арналады. Ол өзінің әйелімен Швецария, Солтүстік Италия, Оңтүстік Францияға саяхат жасап, Петербордға тұрақты орналасып, Мәскеудегі «Логос» журналында Ф.А.Степун екеуі бірге редакторлық қызмет атқарады. Петербордың философиялық қоғамының жиналыстарына жиі қатысып, өзі де баяндама жасайды. Петербор философтарының аға буын өкілдерімен танысады. 1910 жылы Петербор университетінің тарих-философия факультетіне магистрлік емтихан тапсыруға рұқсат алады. 1910-1914 жылдар аралығында Мәскеу мен Петерборда «Логосқа» қатысты және Фрейбург пен Швецариядағы әйелі мен баласына демалыс кезінде барып тұрады. 1910 жылы емтихан тапсыруға дайындала жүріп, Марбург мектебінде және Г.Коген, П.Натроп, Н.Гартман дәрістері мен семинарларына қатысады. 1911 жылы Фрейбургтег Гефтердің аналитикалық геометриясына арналған дәрістерді, физика дәрістерін, Рикерт пен Конның философиялық үйірмелеріне қастысады. 1912 жылы дайындық емтихандарын, ал 1913 жылы магистрліқ емтихандарын тапсырады. Сол жылдың қарашасынан бастап, алғашқы дайындық дәріс өткізеді, 1914 жылдан оқытушылық приват-доценттік қызмет атқарады. Сол кезеңде «Логос» журналы редакторы болмағандықтан, ол өз жұмысын тоқтатқан еді. С.И.Гессен соғыс жылдары Петербург университетінде, әйелдер гимназиясында, лютеран шіркеуінде ерлер мен әйелдерге дәріс оқиды. Сонымен бірге логика, психология және педагогика тарихынан дәрістер оқи бастайды. 1916 жылдан Петерборда ұйымдастырылған мұғалімдер курсында, ол бұрын айналыспаған педагогикадан алғашқы дәрістер оқиды. Негізгі мектептегі жұмыс оған педагогиканың теориясын меңгеруге көмектеседі. Ол педагогикамен қатар, философиядан магистрлік емтиханға дайындалып, Кант философиясына арналған үлкен еңбек жазады. С.И.Гессен Томскіде төрт жыл профессор қызметін атқарып, Халық оқу-ағарту комиссариатының шақыртуымен Мәскеуге келіп, достарының көмегімен Петербордағы университетке педагогика кафедрасына меңгеруші болып тағайындалады. Онан кейін отбасымен Финляндияға, қысқа мерзімнен соң Берлинге тұрақтап, «Педагогика негіздері» кітабын жазуды қайта қолға алады. Оны Фрайбургте жазып бітіреді. Кітап 1923 жылы Берлинде басылып шығады. С.И.Гессен ғалым-педагог, философ, публицист көп ғасырлық әлемдік педагогиканы және Ресейдің озық дәстүрлерін зерттеп, ХХ ғасырдың бірінші шерігіндегі Ресей, Еуропа мен АҚШ-тағы педагогикалық ой-пікірлердің даму болашағын негіздейді. жүктеу/скачать 0.72 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|