Тәртіп. Кеңестік қоғамда тәртіпті адам деп, біз әрқашанда кез келген жағдайда қоғамға пайдалы дұрыс іс-қылықтарды таңдайтын, өз ерік-жігерін ешбір қиындық пен келеңсіздіктерге қарамастан соңына дейін жұмсайтын адамды айтамыз.
Біз ата-аналарға мынадай қағиданы назарларында ұстауды ұсынамыз: тәртіптілік «тәртіп шаралары» арқылы жасалмайды, ол балаларға жүргізілетін бүкіл тәрбие жүйесімен, өмірлік жағдайлармен, түрлі ықпалдармен жүзеге асады. Тәртіптілікті осы тұрғыдан түсінсек, ол себеп те емес, әдісте емес, дұрыс тәрбиелеу тәсілі де емес, ол тәрбие жүйесінің нәтижесі. Тәртіптілік – тәрбиешінің барлық күш-жігерін жұмсап, қолындағы барлық құралдарды қолданып, соңында жақсы нәтижеге қол жеткізудегі ұмтылысы. Сондықтанда әрбір ата-ана қызының немесе ұлының қолына оқуға кітап ұстатқанда, оны жаңа жолдасымен таныстырғанда, баласымен халықаралық жағдай жайында, заводтағы жұмысы немесе стахановтық табысы туралы әңгіме айтқанда, ол басқа да өзінің түрлі істерімен, балаларын үлкен немесе кіші деңгейдегі тәртіптілікке шақыратынын білуі қажет.
Сонымен, тәртіптілікті біз бүкіл тәрбие жұмысының кең ауқымды нәтижесі деп түсінеміз.
Тәртіптілікке жақын тұрған, тәрбие жұмысының кіші бір бөлігі – күн тәртібі. Оны тәртіптілікпен араластыруға болмайды. Тәртіптілік бүкіл тәрбие жұмысының нәтижесі, ал күн тәртібі құрал, тек қана тәрбие тәсілі. Күн тәртібінің тәртіптіліктен маңызды айырмашылығы бар, ата-аналар осыны ажырата білулері тиіс. Мысалы, тәртіптілік құбылысынан біз үнемі жетістікті талап етеміз. Біз үнемі отбасымызда, жұмысымызда өте жақсы, қатаң тәртіптілікті қалаймыз. Солай болуы да шарт: тәртіптілік – ол нәтиже, өйткені біз үнемі жақсы нәтижеге ұмтыламыз...
Ал, күн тәртібі мүлде басқа іс. Біз жоғарыда оны тек құрал деп айтқанбыз, біздің білетініміз, кез келген құралды өмірдің әр саласында мақсатқа сай қолдана аламыз. Сондықтанда көз алдымызға ең жақсы тәртіптілікті келтірсек, үнемі оған ұмтылатын болсақ, ал идеалды, өте жақсы күн тәртібін елестету қиынға соғар еді.
Отбасының күн тәртібі түрлі жағдайларға байланысты бірыңғай және тұрақты бола алмайды, ол үнемі отбасы мүшелерінің жасына сай өзгеріске ұшырап отырады. Отбасы мүшелері көп және аз отбасындағы күн тәртібі де өзгеше болды.
Сонымен, күн тәртібін тұрақты, өзгеріске ұшырамайды деп ойлауға болмайды. Осыдан кейбір отбасылар қателік жіберіп, күн тәртібін бұлжытпай орындауды жөн санап, өз балаларының қажеттіктерін ескермей, оларға да, өзіне зиян де тигізеді. Барлық отбасы мүшелеріне тұрақты бір күн тәртібін қолдану, оған пайдадан гөрі зиян әкеледі.
Достарыңызбен бөлісу: |