Ќазаќстан Республикасыныњ Білім жєне Ѓылым Министрлігі
тақырып: Операциондық және қаржы бюджетi, оларды құрастыру ерекшелiктері
жүктеу/скачать 1.23 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жоспар: 9.1 Операциондық бюджет және оны құрастыру кезеңдерi 9.2 Қаржы бюджетi және оны өңдеу ерекшелiктері 9.1 Операциондық бюджет және оны құрастыру кезеңдерi
| 9 тақырып: Операциондық және қаржы бюджетi, оларды құрастыру ерекшелiктері
Мақсат: кәсiпорынның операциялық және қаржы бюджетiн ұғымды қарап шықсын, сонымен бiрге негiзгi құрайтын осы бюджеттер ашылсын және олардың мазмұнының толық сипаттамасы беру. Жоспар: 9.1 Операциондық бюджет және оны құрастыру кезеңдерi 9.2 Қаржы бюджетi және оны өңдеу ерекшелiктері 9.1 Операциондық бюджет және оны құрастыру кезеңдерi Операциялық бюджеттер пайда туралы бюджеттiк есептеу нәтижелерiн қамтамасыз ететiн шығын мен кiрiстiң бюджеттерiн жиынтық қаржы есептi мерзiмiн аяғына шамаға және қаржылардың бюджетiнде және баланс бейнеленген қалдықтарының ақшалай ағындардың қарқыны туралы куәландырады болады. Демек, операциялық бюджеттiң қарастырулары объект, кәсiпорынның қаржы циклi болып табылады. Операциялық бюджеттi тағайындау - жоспарлауының заттай көрсеткiштерiн байланыстыруы құн; өте маңызды пропорциялар, шектеулер және негiзгi бюджеттердi құрастыруда есепке алу керек болатын жорамалдардың анықтауы. Ең алдымен, операциялық бюджеттi құрам (бюджеттiк комитет) ұйымның басқаруын кәсiпкерлiктiң ерекшелiгi, кәсiпорынның әдiстемелiк, ұйымдастыру және техникалық дайындығының дәрежесiнiң ұйымның алдында тұрған мақсаттарының сипатынан сүйене анықтайды. Операциялық бюджеттiң өңдеулерi процессте бюджеттiк құжаттардың қалыптарымен анықталады, бюджеттердi аналитика және бап бойынша регламент өндейдi, әзiрлеудi процедура және бюджеттердi қабылдануларды бекiтiледi. Ең алдымен операциялық бюджеттi өңдеудiң жанында анықтау ретiнде негiзiн қалайтын күтiлетiн ақшалай түсулердi қаралатын сатуларды бюджет қалыптасады. Ол нарықтық экономика шарттарындағы болуы, маркетингтiң қызметiнiң ұсынысы барынша есепке алуы керек. Тап солдың бюджетi маркетинг шараларының есепке алуында байырқайды. Сатуларды бюджеттi өңдеудiң жанында өнiмдi және тауардың санына дұрыс баға қоюға керек. Сату көлемi арасында негiзгi болып табылған келесi әдiстер қолдана есептеуге болады: – экстраполяцияның әдiсi; – сарапшылық бағаларды әдiс; Бағамен және тұтынушылардың сатып алулары және олардың ұсыныстарының арасындағы арақатынас болуы мүмкiн баға деңгей анықтай жақсы түсiнуi керек. Байланыс экономикалық теорияның позицияларымен бұл өзара тауарға нарықтық тепе-тең баға дүкеншi сатып алушы және ұсыныс сұраныстың сәйкестiгiнде жақтан жақтан жететiн анықталады. Біріншісін тұтынушы құны (тауар қоғамдық қажеттiліктерін қанағаттандыра ма), екiншi - коммерциялық ұйымның шығын себепшi болатын құн қызықтырады. Нарықтың зерттеулерi талдаудың нәтижесiнде, требителей бойынша және олардың сегментi, сұраныстың деңгейi, себеп леялар, кәсiпорынның жағдайын тұтыныңыз болады сатуларды бюджеттi құрастыруда қолдану ұйымның тауарларына базар нарғы базарға қалыптасады. Сату көлеміне ықпал ететiн факторларға жатады: • жоспар алдындағы мерзiмнiң сату көлемi; • бағалы саясат; • сатулардың секторлар және нарық сегменттерiнiң таңдауы, сатулардың өлкелерiнiң таңдауынан тәуелдiлiк; • шығарылған өнiмнiң ассортиментi; • сатып алушылар сұраныс жақтан; • бәсекелестiк; • маусымдық ауытқулар; • өндiрiс қуаттары; • ұйым және өндiрiс технологиясының тиiмдiлiктерi; • сатулардың жалпы экономикалық көрсеткiштерiнен тәуелдiлiк - бағалар, жұмыспен қамтылу деңгейi, дербес табыстар және басқалары. Сату бюджеті бизнес-жоспардың ұйымның iшiне алынған келiсiм шарттары, көрсеткiштерiнiң базасы, алдыңғы жылдардың өндiрiстiк қызметтi талдауында қалыптасады. Сату бюджеті табиғи бiрлiктер және құндық көрсеткiш қарама-қайшы негiзгi өнiм түрлерiнде есеп айырысады. Содан кейiн сатулар, келесi қадам бюджеттi түзген - сатулар ақшалай түсулердi өлшемнiң анықтауы бұдан. Шығарылған өнiмi (кассаға қаржылардың түсуi, есептi және есептiң ныесiнiң валюталары) ақшалай есебiне сата алады немесе қарызға. Қарызға сату қай дебиторлық қарызға әкелiп соғады ақырында ақша жинап, ақшаланады. Инкассацияның коэффициентi (Кi) өнiмдердi сатуының моментiнен сатулардың тиiстi уақыт аралығында күтiлетiн де нәзiк түсулердi пайызды бiлдiредi және келесi формула бойынша есептеледі: Кі = і кезеңі ішінде дебиторлық қарыздың өзгеруі / j айындағы сатулар (44) мұнда i - мерзiм өнiмнiң тиеуiнен кейiн; j - өнiмнiң тиеуiн ай. Егер осындай болса инкассацияның коэффициентiнiң екiншi айға тиеу және тағы басқалардан кейiн қайтпайтын борыштардың есепке алуымен тиеп қойылған өнiмнiң бөлiгi тиеудi айға бiрден төлегенiн көрсетедi. Ақша жинаудың коэффициенттерiнiң мәнiн анықталсын алдыңғы мерзiмдердiң дебиторлық қарыздың өтеуiн талдауын негiзде мүмкiн. Қажеттi сатуларды бюджеттiң формалары содан кейiндердi келесi кезеңге кiрiсу мүмкiн құрала өндiрiстiң бюджетiн құрастыру кiрiсу мүмкiн. Дегенмен басқа операциялық бюджеттер немесе барлық үш негiзгi бюджеттердi құрастырудан кейiн болуы мүмкiн түзетуге тура келуге сатуларды қосып жасалған бюджет еске сақтау керек. Сатуларды бюджеттiң көрсеткiштерiнiң ықшамдауын әңгiме мынада (қаржыландыру көздер, өтiмдiк арналған құрам және өзiндiк құн, шектеудi құрылымды тағы сол сияқтылар) негiзгi бюджеттердi параметрлер бiле iске асыруға болады, тек қана. жүктеу/скачать 1.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|