Ќазаќстан Республикасыныњ Білім жєне Ѓылым Министрлігі


тақырып: Бюджеттендіру процесстi ұйымдастыру



бет44/56
Дата19.05.2022
өлшемі1.23 Mb.
#457411
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   56
Т., Уакпаева М. М. Аржылы жоспарлау ж не болжау

10 тақырып: Бюджеттендіру процесстi ұйымдастыру
Мақсаты: оның пайда болуын ықтималдықтың бағаға және болжауына кәсiпорынның банкроттығының экономикалық белгiлерi, сонымен бiрге негiзгi жолдарды қарап шығу.


Жоспар:
10.1 Бюджеттендіру процессін әзiрлеу
10.2 Бюджеттердi қалыптастыру
10.3 Жиынтық бюджеттiң орындалуын бақылау (мониторинг).Жауапкершiлiк орталықтары
10.1 Бюджеттендіру процессін әзiрлеу
Тесiп өткен жоспарлауды (бюджет жасау) процесстiң тұрақты негiзiнде жүргiзу мүмкiн емес кәсiпорынның бiрдей ұйымдық құрылымын бар болусыз. Операциялық, инвестициялық, қаржы және құрама бюджеттердiң құрастыруы тиiстi функциялары бар бөлiмшелердiң бар болуы және өкiлеттiктермен талап етедi.
Бюджет жасаулар процесстiң әзiрлеуiмен жасау ұғылады: бюджет жасаулар процесстiң ұйым сәйкес келетiн ұйымдық құрылымдар; мәлiметтердiң жиын және салыстырудың жобалық форма стандарттайтын нормативтiк құжаттары, есептеу нәтижелерiнiң мәлiметтiң тексеруi және беруi.
Бюджеттердi құрастыру бойынша жұмысты ұйымдастыруды екi схемалар әдетте танып бiледi:
break-downнiң әдiсi (үстiнде - төмен) бойынша: бюджеттi құрастыру бойынша жұмысты үстiнде бастайды, яғни кәсiпорынның басқаруы мақсаттар және есептi анықтайды, пайда бойынша жоспарлы көрсеткiштер жеке алғанда. Барлық тәптiштелгенiрек формаларда содан соң бұл көрсеткiштер, кәсiпорынның құрылымының деңгейлерi аласалауға алға басуды шара бойынша, бөлiмшелердiң жоспарларында қосылады.
"үстiнде – төмен" жол жоғарғы басқару бөлiмшелер және төменгi деңгейдiң бөлiмдерiнiң менеджерлерiнiң ең төменгi тартуымен бюджет жасауды процесстi жүзеге асыратынын бiлдiредi. Мұндай жол серiктестiктiң стратегиялық мақсаттарын есепке алып, уақыттың шығынын кiшiрейтiп және және жеке бюджеттердi агрегаттау келiсуге қатысты мәселелер құтылуға толық мүмкiндiк бередi. Сонымен бiрге, осы жолды кемшiлiк мақсатқа жету туралы төменгi және орташа буынның менеджерлерiнiң әлсiз себебi болып табылады.
build-upнiң әдiсi (астыдан - жоғары) бойынша керiсiнше түседi. Мысалы, iске асырудың көрсеткiштерiнiң жеке сауда бөлiмшелерi есептеу, кәсiпорынның iске асыруының бөлiм бастығы ендi содан соң кәсiпорынның бюджетiне құрама бөлiкпен кейiннен кiре алған бiртұтас бюджетке бұл көрсеткiштер апарады.
"астыдан - үстіге" жол бөлiм бастықтары бөлiмшелер, сәйкесiнше сәйкесiнше цех, өндiрiс және зауыттың бюджеттерiнде сонан соң жалпылайтын бөлiмдердiң бюджеттерi құрайтын үлкен кәсiпорындарға қолданылады. Орташа және жоғарғы жетекшiлерге әр түрлi бюджеттiк көрсеткiштердiң келiсу және үйлестiруi осы жағдайда тура келедi. Шығындар бойынша жоспарлы көрсеткiштер көтерме баға қойған, табыстар бойынша еңбегiне лайық емес сыйлық берудi орындаудың жанында алыну үшiн төмендететiн бұл жолдың кемшiлiктердiң бiрлерi.
Жетекшiлердiң бұл әдiсi коммерциялық жұмыстың басқарудың төңiректерiдегi өңдеу үшiн (өз өнiмi және өткiзу нарықтары үйрену) маркетингпен кәсiпорында ахуалдың жақсы бiлiмiне мүмкiндiк туғызатын дәл болжамдардан астам шұғылдануға жүйелi түрдете алады; олардың жүзеге асыруы үшiн шектердегi өте орынды және тиiмдi коммерциялық шаралар, мұңсыз бар қор мүмкiндiктердi анықтау;
Бұл әдiс ортақ басқарудың ұйымның төңiректерiдегi кәсiпорын iске асатын (коммерциялық, өндiрiстiк, қаржы, әкiмшiлiк және тағы басқалар) әрбiр функцияға мән және орынды айқын анықтайды, және тиiстi кәсiпорынды басқарудың барлық қызметтерiн қызметтiң үйлестiруi, бұл қызметтерiмен қамтамасыз етуге мүмкiндiк бередi нәтижелердiң бекiтiлген бюджеттерiн табысы үшiн сонымен бiрге жұмыс iстете алады;
«Төменнен жоғарыға» жол өзi баланс жасалған болып табылады және екi өз негiзiн салушыларының келеңсiз салдары құтылуға мүмкiндiк бередi. Такомалардың жолында, жоғарғы басқару серiктестiктiң мақсаттары туралы ортақ нұсқауларды бередi, төменгi және орташа буынның жетекшiлерi серiктестiктiң мақсатқа жету бағытталған бюджеттердi дайындайды.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   56




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет