Қазақстан Республикасының Кеден кодексі

Кедендік мақсаттар үшін құжаттарды толтыруды қоса алғанда, кедендік ресімдеу мемлекеттік тілде және орыс тілінде жүргізіледі.

367-бап. Тауарлармен жасалатын жүк және өзге де операциялар

Егер осы Кодексте өзгеше көзделмесе, тауарлармен жасалатын жүк және өзге де операциялар кеден органдарының рұқсатымен ғана жүргізілуі мүмкін және кеден органы үшін қандай да бір қосымша шығыстарға әкеп соқпауға тиіс.

368-бап. Кедендік ресімделуі аяқталмаған тауарлар мен көлік құралдарын пайдалану және оларға билік ету

Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, тауарлар мен көлік құралдарына қатысты кедендік ресімдеу аяқталмаған болса, оларды пайдалануға және оларға билік етуге жол берілмейді.

369-бап. Тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп алу

1. Кедендік бақылаудағы тауарлардың сынамалары мен үлгілерін тауарларға қатысты өкілеттіктері бар тұлғалар, олардың өкілдері, сондай-ақ кеден органымен келісе отырып, тиісті уәкілетті мемлекеттік органдар іріктеп алуы мүмкін.

2. Сынамалар мен үлгілер осы сынамалар мен үлгілерді зерттеу мүмкіндігін қамтамасыз ететін ең аз мөлшерлерде іріктеп алынады. Кеден бақылауындағы тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп алу туралы уәкілетті орган белгілейтін нысан бойынша акт жасалады.

3. Тауарларға қатысты өкілеттіктері бар тұлғалар мен олардың өкілдері тауарлардың сынамалары мен үлгілерін кеден органдарының лауазымды адамдары, сондай-ақ тиісті уәкілетті мемлекеттік органдар іріктеп алған кезде қатысады.

Кеден органдарының лауазымды адамдары тауарлардың сынамалары мен үлгілерін тиісті уәкілетті мемлекеттік органдар, сондай-ақ тауарларға қатысты өкілеттіктері бар тұлғалар және олардың өкілдері іріктеп алған кезде қатысады.

Аталған тұлғалар және олардың өкілдері кеден органдарының лауазымды адамдарына тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп алуы кезінде жәрдем көрсетуге, соның ішінде сынамалар мен үлгілер алу үшін қажетті жүк және өзге де операцияларды өз есебінен жүзеге асыруға міндетті.

4. Кеден органдары тиісті уәкілетті мемлекеттік органдар іріктеп алған тауарлардың сынамалары мен үлгілеріне өткізілген зерттеу нәтижелері туралы хабардар етілуге тиіс.

5. Кеден органдары тауарлардың осы Кодекстің талаптарына сәйкес іріктеп алынған сынамалары мен үлгілерін іріктеп алуға байланысты шығыстарды өтемейді.

6. Тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп алу тәртібін, оларды зерттеу мерзімі мен тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

47-тарау. Кедендік ресімдеуге қатысты қосымша ережелер

370-бап. Тауарлардың жекелеген санаттарын кедендік ресімдеудің басым тәртібі

1. Қазақстан Республикасының кедендік аумағына табиғи зілзаланың, авариялардың, апаттардың зардаптарын жоюға қажетті тауарларды, сондай-ақ тез бұзылатын тауарларды, тірі жануарларды, радиоактивті материалдарды, жарылғыш заттарды, экспресс-жүктерді, ізгілік және техникалық көмекті, бұқаралық ақпарат мақсаты үшін хабарламалар мен материалдарды және осы тектес басқа тауарларды әкелу және осы аумақтан әкету кезінде кедендік ресімдеу басым тәртіпте жүргізіледі.

2. Кеден брокері ретіндегі қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар мамандандырылған көлік-экспедициялық ұйымдар жетпіс екі сағат ішінде алушыға дейін жеткізу мақсатында көліктің кез келген түрімен өткізілетін тауарлар экспресс-жүк деп танылады.

3. Кедендік ресімдеудің басым тәртібінде жүктің толық кедендік декларациясын кеден органына кейіннен бере отырып, уақытша кедендік декларация ретінде қаралатын өтініш және тауардың ілеспе құжаттарын беру көзделеді.

Өтініште тауарларды жіберушілер мен алушылар, тауарлар жіберетін және жеткізілетін елдер туралы мәліметтер, тауарлардың атауы, сипаты, саны, брутто салмағы және құны, тауарларды пайдалану мақсаты туралы, сондай-ақ, мәлімделетін тауарларды орналастыру болжанатын кедендік режим туралы мәлімет, жүктің кедендік декларациясын, кедендік мақсат үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді белгіленген мерзімде беру туралы міндеттеме болуға тиіс.

4. Жүктің толық кедендік декларациясы тауарлардың шартты шығу күнінен бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірілмей кеден органына беріледі.

Кедендік ресімдеу кезінде декларанттың өтініші мен тауардың ілеспе құжаттарын кеден органы тіркеген күні қолданыста болған нормативтік құқықтық актілер қолданылады.

Кедендік төлемдер және салықтар салынатын тауарлар кедендік төлемдердің және салықтардың төленуі қамтамасыз етілген жағдайда ғана басым тәртіппен ресімделеді.

5. Авариялық жағдай туындаған кезде электрэнергиясы берілген жағдайда авариялық жағдай туындаған кезден бастап үш тәулік ішінде кеден органына берілетін диспетчерлік өтінімді уақытша кедендік декларация деп қарауға болады.

371-бап. Кедендік ресімдеудің оңайлатылған тәртібі

Кедендік ресімдеуді жетілдіру мақсатында уәкілетті орган тауарлар мен көлік құралдарын бірдейлендіру үшін қажетті мәліметтердің ең аз көлемі берілген кезде тауарлар мен көлік құралдарын шығаруды көздейтін, тауарлар мен көлік құралдарын ресімдеудің оңайлатылған тәртібін белгілеуге құқылы.

48-тарау. Тауарларды декларациялау

Тауарлар сот шешімі бойынша мемлекет меншігіне айналдырылғаннан басқа жағдайларда, олар Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізілген, кедендік режим өзгерген кезде кеден органдарында декларациялануға тиіс.

373-бап. Декларациялау орны

Егер Қазақстан Республикасының кеден заңдарында өзгеше белгіленбесе, тауарларды декларациялау тауарларды кедендік ресімдеу жүзеге асырылатын кеден органында жүргізіледі.

374-бап. Декларант

Мына тұлғалар:

1) қазақстандық тұлғалар;

2) шетелдік жеке тұлғалар (оңайлатылған немесе жеңілдетілген тәртіппен өткізген кезде);

3) осы Кодекстің 36-тарауына сәйкес кедендік төлемдер бойынша жеңілдіктерді пайдаланатын шетелдік тұлғалар;

4) Қазақстан Республикасының аумағында белгіленген тәртіппен тіркелген шетелдік ұйымдардың өкілдіктері осындай өкілдіктердің өз қажеті үшін әкелінетін тауарлардың уақытша әкелінуінің, транзитінің сондай-ақ еркін айналыс үшін шығарылуының кедендік режимдерін мәлімдеген кезде декларант бола алады.

375-бап. Декларанттың құқықтары

Кедендік ресімдеу кезінде тауарларды декларациялау және өзге де кедендік операциялар жасау барысында декларант:

1) Қазақстан Республикасының кеден аумағына әкелінетін тауарларды кеден органының бақылауымен тексеруге, өлшеуге және жүк операцияларын орындауға, сондай-ақ кедендік декларация мен кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттарды бергенге дейін тауарлардың сынамалары мен үлгілерін іріктеп алуға құқылы. Тауарлардың сынамалары мен үлгілері тауарларға берілген кедендік декларацияда көрсетілетін жағдайда оларға жеке кедендік декларация берілмейді;

2) кеден органдарының лауазымды адамдары кедендік бақылау өткізгенде, олар сынамалар мен үлгілерді іріктеп алған кезде қатысуға;

3) кеден органдары іріктеп алған сынамалар мен үлгілерге жүргізілген зерттеу нәтижелерімен танысуға;

4) өзінің құқығы бұзылған жағдайда кеден органдарының шешіміне, кеден органдары лауазымды тұлғаларының іс-әрекетіне (әрекетсіздігіне) осы Кодексте белгіленген тәртіппен шағымдануға құқылы.

376-бап. Декларанттың міндеттері

Декларант:

1) тауарлар мен көлік құралдарына декларация жүргізуге;

2) кеден органының талабы бойынша декларацияланатын тауарлар мен көлік құралдарын көрсетуге;

3) кеден органына кедендік мақсаттар үшін қажетті құжаттар мен мәліметтерді беруге;

4) осы Кодекстің 8-бөліміне сәйкес кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуге немесе олардың төленуін қамтамасыз етуге;

5) кеден органдарының осы Кодексте көзделген өзге де талаптарын орындауға міндетті.

377-бап. Декларанттың жауапкершілігі

1. Декларант:

1) кедендік декларацияда және өзге де ұсынылатын құжаттарда көрсетілген мәліметтердің дұрыс еместігі үшін;

2) осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, кедендік төлемдерді және салықтарды төлемегені үшін;

3) осы Кодекстің 382-бабында көзделген құжаттарды уақтылы ұсынбағаны үшін жауапты болады.

2. Кеден органына кедендік декларацияны бермегені үшін тауарларды өткізетін тұлға немесе шарт бойынша осы тұлға уәкілеттік берген кеден брокері жауапты болады.

3. Кеден брокері кедендік ресімдеу жөніндегі операцияларды жүзеге асырған кезде кеден брокеріне кедендік мақсаттар үшін берілген қажетті мәліметтер мен құжаттардың дұрыстығы үшін беруші тұлға жауапты болады.

378-бап. Декларациялау нысаны

1. Декларациялау кеден органына тауарлар туралы, олардың кедендік режимі туралы дұрыс мәліметтерді және кедендік мақсаттар үшін қажетті басқа да мәліметтерді белгіленген нысан бойынша (жазбаша, ауызша, конклюденттік, электрондық) мәлімдеу жолымен жүргізіледі.

2. Осы Кодексте реттелмеген жағдайларда, тауарларды декларациялаудың нысаны мен тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

3. Кедендік декларацияда көрсетілуге тиіс мәліметтер тізбесі кедендік төлемдерді және салықтарды есептеу және алу, кедендік статистиканы қалыптастыру және Қазақстан Республикасының кеден заңдарын қолдану мақсаттары үшін қажетті мәліметтермен ғана шектеледі.

379-бап. Кедендік декларация

1. Тауарларды декларациялау кезінде кедендік декларациялардың мынадай түрлері қолданылады:

1) жүктің кедендік декларациясы;

2) жолаушының кедендік декларациясы.

2. Жүктің кедендік декларациясы - декларант беретін және тауарлар мен көлік құралдары туралы, олардың кедендік режимі туралы мәліметтерді және кедендік мақсат үшін қажетті басқа да мәліметтерді қамтитын құжат. Жүктің кедендік декларациясы мынадай жағдайларда, егер:

1) тауардың декларацияланатын легінің кедендік құны тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген тоқсан айлық есептік көрсеткіштен асса;

2) тауарлардың қауiпсiздiгi жөніндегі талаптарды қоспағанда, тауарларға қатысты тарифтік емес реттеу шаралары белгіленсе;

3) осы Кодекске сәйкес көзделген өзге де жағдайларда беріледі.

Жүктің кедендік декларациясын уақытша , толық емес немесе мерзімдік кедендік декларация ретінде қолдану жағдайлары осы Кодекстің 387-388-1-баптарында көзделген тәртіппен белгіленеді.

3. Жолаушының кедендік декларациясы - осы Кодексте көзделген оңайлатылған немесе жеңілдетілген тәртіпті қолданып, тауарлар мен көлік құралдарын Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы өткізетін жеке тұлға толтырып, кеден органына беретін құжат.

4. Кедендік декларациялардың нысандарын және оларды толтыру тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

380-бап. Жүктің кедендік декларациясын беру мерзімі

1. Осы баптың 3-тармағында көзделген жағдай­ларды қоспағанда, Қазақстан Республикасының кедендік аумағына әкелінетін тауарларға жүктің кедендік декларациясы межелі кеден органында қысқаша декларацияны тіркеген күнді қоса есептегенде күнтізбелік отыз күннен кешіктірілмей беріледі.

Егер жүктің кедендік декларациясын беру мерзімінің аяқталуы кеден органының жұмыс істемейтін күніне орайлас келсе, кеден органының одан кейінгі жұмыс күні осы мерзімнің аяқталу күні болып саналады.

2. Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан тысқары жерлерге әкетілетін тауарларға жүктің кедендік декларациясы оларды нақты әкетуге дейін беріледі.

3. Декларанттың жазбаша өтініші бойынша кеден органы жүктің кедендік декларациясын беру мерзімін ұзартады. Жүктің кедендік декларациясын беру мерзімін ұзарту әкелінетін тауарларға кедендік төлемдер және салықтар төленген не төленуі қамтамасыз етілген жағдайда кедендік ресімдеу жүргізілетін кеден органдарында жүзеге асырылады.

4. Жүктің кедендік декларациясын беру мерзімін ұзарту тауарларды уақытша сақтау мерзімін бұзуға әкеп соқпауға тиіс.

5. Қазақстан Республикасының кедендiк аумағына кеден ережелерін бұза отырып әкелiнген тауарларға жүктiң кедендiк декларациясы:

381-бап. Есепке алу мақсатында құжаттар ұсыну

2. Есепке алу үшін табыс етілетін құжаттардағы мәліметтер өзгерген кезде, декларант өзгертілген мәлі­меттерді растайтын құжаттарды сыртқы экономикалық қызметке қатысушыны есепке қойған кеден органына күнтізбелік он бес күн ішінде табыс етуге міндетті.

3. Сыртқы экономикалық қызметке қатысушының қалауы бойынша оған есепке алу туралы мәліметтер сыртқы экономикалық қызметке қатысушылардың есептік тіркелуіне жауапты кеден органының лауазымды адамының жеке нөмірлі мөрімен расталған қағаз жеткізгіште беріледі.

1. Жүктің кедендік декларациясын беру кеден органына оның электрондық көшірмесін және осы бапта көзделген кедендік мақсат үшін қажетті құжаттарды тапсырумен қатар жүргізілуге тиіс.

Жүктің кедендік декларациясының электрондық көшірмесінің құрылымын уәкілетті орган белгілейді.

2. Егер тауарларды шығару туралы шешім қабылдау үшін құжат міндетті болып табылса, кедендік декларацияны тексеру мерзімінің ішінде декларант салық органына тиісті құжатты беру туралы міндеттеме табыс ете отырып, мәлімделген мәліметтерді растайтын құжаттардың көшірмесін беруі мүмкін.

Жекелеген құжаттар декларанттың дәлелді өтініші бойынша көрсетілген мерзімде табыс етілмейтін жағдайда кеден органдары осындай құжаттарды алу үшін қажетті мерзімде бірақ кедендік декларацияны тіркеуден кейін күнтізбелік отыз күннен кешіктірмей осындай құжаттарды табыс ете отырып олардың көшірмесін беруге рұқсат етеді. Декларант белгіленген мерзімдерде құжаттарды өткізбегені не бұрын өткізген құжаттардың көшірмелерінде дұрыс емес мәліметтерді мәлімдегені үшін жауапты болады.

Егер тауарлардың кейінгі легіне кедендік ресімдеу жүргізілетін құжаттар кеден органына бұрын берілген болса, онда осындай құжаттардың көшірмелерін беру жеткілікті.

3. Кеден органының істерінде тауарларды шығару туралы шешім қабылдау үшін міндетті құжаттар қалған жағдайда, декларант үшін кеден органы осы құжаттардың көшірмелеріне осындай құжаттар қалатын кеден органын көрсете отырып жазба жасайды. Бұл жазба кеден органы лауазымды тұлғасының жеке нөмірлік мөрімен куәландырылады.

4. Келісім-шарттар, шот-фактуралар (инвойстар), көлік құжаттары, кедендік төлемдердің және салықтардың төленгенін растайтын құжаттар, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің лицензиясы тауарларды шығарғаннан кейін декларантқа қайтарылуға тиіс және жүктің кедендік декларациясы тіркелген күннен бастап бес жыл бойы сақталады.

Бұл орайда кедендік ресімдеу мақсаттары үшін осы құжаттармен бірге декларант куәландырған көшірме тапсырылуға тиіс.

5. Жүктің кедендік декларациясын беру осылардың негізінде жүктің кедендік декларациясы толтырылып, мыналарды растайтын қажетті құжаттар кеден органына қатар табыс етілуімен жүргізілуге тиіс:

1) декларанттың өз атынан жүктің кедендік декларациясын беруге өкілеттігін растайтын декларанттың штатындағы жеке тұлғаға сенімхат не брокерлік қызмет көрсетуге шарт;

2) кедендік ресімдеуге жататын тауарларға меншік, билік ету немесе пайдалану құқығын растайтын сатып алу-сатуға немесе айырбасқа сыртқы сауда шарты (келісім-шарты), кедендік ресімдеуге жататын тауарларға билік ету немесе пайдалану құқығына келісім не өзге құжат;

3) Қазақстан Республикасының кедендік шекарасы арқылы тауарларды өткізуді растайтын көлік құжаттары;

4) тауарлардың кедендік құнын растайтын - шот-фактура (инвойс), шот-проформа, арнайы тізбе және осы Кодекстің 39-тарауына сәйкес тауарлардың кедендік құнын анықтау және мәлімдеу үшін көзделген өзге де құжаттар;

5) тауарлардың шығуын растайтын - осы Кодекстің 39 және 40-баптарына сәйкес тауарлардың шығуы туралы декларация не тауарлардың шығуы туралы сертификат;

6) кедендік режимнің талаптарына және кедендік төлемдерді және салықтарды төлеу бойынша жеңілдіктің болуына қарай кедендік төлемдерді және салықтарды төлеуді немесе олардың төленуін қамтамасыз етуді растайтын:

осы Кодекстің 339-бабының 1-тармағына сәйкес кедендік төлемдердің және салықтардың төленуін растайтын құжаттар;

осы Кодекстің 41-тарауына сәйкес кедендік төлемдерді және салықтарды төлеу бойынша жеңілдіктер беруді растайтын құжаттар;

кедендік бажды, қосылған құн салығын төлеу бойынша мерзімді ұзартуды (мәулеттік төлеуді) растайтын құжаттар;

7) тауарларды межелі жерге жеткізуді растайтын - осы Кодекстің 12-тарауында көзделген тауарлар жеткізуді бақылау құжаты не Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарға сәйкес өзге де құжаттар;

8) валюталық бақылау саласындағы талаптардың сақталуын растайтын Қазақстан Республикасының валюта заңдарына сәйкес талап етілетін құжаттар;

9) мәлімделген кедендік режимдерге қарамастан, тауарларды әкелу кезінде стандарттардың міндетті талаптарына сәйкестігін растайтын фитосанитариялық (карантиндік) сертификат, ветеринариялық сертификат. Көрсетілген сертификаттар оларға сертификаттар беру міндетті тауарлар үшін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген жағдайларда ғана беріледі;

5-1. Жүктің кедендік декларациясын беру кезінде кеден органдары сыртқы экономикалық қызметке қатысушының санатын сыртқы экономикалық қызметке қатысушылардың есебіне сәйкес растайды.

6. Таңдалған кедендік режимдерге сәйкес табыс етілетін құжаттардың тізбесі осы Кодекстің 383-бабында белгіленді.

383-бап. Таңдалған кедендік режимдердің талаптарына сәйкес құжаттар беру

2) тауарлар экспортының кедендік режимі:

Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген жағдайларда тиісті уәкілетті мемлекеттік органдардың рұқсаттары және өзге де құжаттар:

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес лицензиялауға және экспорттық бақылауға жататын тауарлар үшін - лицензия;

3) тауарлар кері импортының кедендік режимі:

Қазақстан Республикасының кедендік аумағынан тауарларды әкетуді растайтын жүктің кедендік декларациясы;

әкетудің кедендік баждарын қайтаруды қамтамасыз ету үшін әкетудің кедендік баждары төленгенін растайтын құжат;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес экспорттық бақылауға жататын тауарларға рұқсат;

4) тауарлар транзитінің кедендік режимі:

осы Кодексте көзделген жағдайларда кедендік мөрлер мен пломбаларды қойып тауарларды тасымалдау үшін көлік құралын (контейнерді) жіберуді растайтын құжаттар;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес экспорттық бақылауға жататын тауарлар транзитіне рұқсат;

5) кеден қоймасының кедендік режимі - тауарларды сақтауға кеден қоймасының иесімен жасалған шарт;

7) кедендік аумақта тауарларды қайта өңдеудің кедендік режимі тауарларды қайта өңдеудің талаптары туралы тиісті уәкілетті мемлекеттік органның қорытындысы;

8) еркін айналыс үшін тауарларды қайта өңдеудің кедендік режимі тауарларды қайта өңдеудің талаптары туралы тиісті уәкілетті мемлекеттік органның қорытындысы;

9) кедендік аумақтан тыс жерде тауарларды қайта өңдеудің кедендік режимі:

тиісті уәкілетті мемлекеттік органның тауарларды қайта өңдеудің талаптары туралы қорытындысы;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес экспорттық бақылауға жататын тауарларға рұқсат;

10) тауарларды және көлік құралдарын уақытша әкелудің кедендік режимі:

тауарларды және көлік құралдарын әкету туралы міндеттеме;

11) тауарларды және көлік құралдарын уақытша әкетудің кедендік режимі - тауарларды әкелу туралы міндеттеме;

12) еркін кеден аймағының кедендік режимі - Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сертификат беру міндетті тауарларға өнімінің қауіпсіздігіне сәйкестілік сертификаты немесе тиісті уәкілетті мемлекеттік орган белгілейтін нысанадағы өтініш-декларация;

13) еркін қойманың кедендік режимі:

тауарларды сақтауға еркін қойма иесімен жасалған шарт;

кәсіпорынның декларацияланатын тауарларды пайдалана отырып, қайта өңдеу жөніндегі операцияларды өткізу мүмкіндігін растайтын технологиялық құжаттамасы;

14) тауарлар кері экспортының кедендік режимі:

Қазақстан Республикасының кедендік аумағына тауарларды әкелу кезінде ресімделген жүктің кедендік декларациясы не уақытша сақтау орындарындағы тауарларды мәлімдеу кезіндегі қысқаша декларация;

Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес экспорттық бақылауға жататын тауарларға рұқсат;

Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарда тауарлардың кері экспортына тауарларды шығарған елдің уәкілетті органының рұқсаты болған жағдайларда кері экспортқа жол берілетін кезде - осындай рұқсат;

15) тауарларды жоюдың кедендік режимі - тиісті уәкілетті мемлекеттік органдардың қорытындылары;

16) мемлекет пайдасына тауардан бас тартудың кедендік режимі Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сертификат беру міндетті тауарларға өнімінің қауіпсіздігіне сәйкестілік сертификаты немесе тиісті уәкілетті мемлекеттік орган белгілейтін нысанадағы өтініш-декларация ;

17) арнайы кедендік режим:

осы Кодекстің