Қазақстан Республикасының орман қорында орман орналастыруды жүргізу ережесін бекіту туралы



бет47/54
Дата21.06.2016
өлшемі6.92 Mb.
#151447
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   54

3. Есептік кеспеағаштарды есептеу

      12. Кеспеағаштарды жаппай кесуде кеспеағаш ауданы төмендегі формуламен анықталады:

      1) бірқалыпты қолдану (S бірқалыпты)
      S бірқалыпты= F: А
      2) алғашқы жасы (S1жасы)
      S1 жасы=(Fпкж+Fпж және к.):2К
      3) екінші жасы (S2 жасы)
      S2 жасы=(Fорт.+Fпкж+Fпж және к.):3К

      Басым тұқымдыларда кеспеағаштың екінші жасын анықтау кезінде орта жас топтарында үш жас класына дейін болған жағдайда, есепке тек үлкен бір жас класы алынады, ал төрт және одан көп жас кластары болғанда – екі жоғары класс.


      интегралды (S1инт.):
      - орта жастағы топтар, яғни 20 жылдық жас класында:
                      - төрт жас класы:
      Sинт.=[0,2(Fб.+ F1орт.+F2орт.)+0,6F3орт.+F4орт.+1,4Fпкж.+1,8Fпж. және кн.)] х 0,01
      - үш жас класы:
      Sинт.=[0,2(Fб.+ F1орт.)+0,6F2орт.+6F3орт.+1,4Fпкж.+1,8Fпж. және кн.)] х 0,01
      - екі жас класы:
      Sинт.=(0,2Fб. + 0,6F1орт.+F2орт.+1,4Fпкж.+1,8Fпж. және кн.) х 0,01
      - бір жас класы:
      Sинт.=(0,2Fб. + 0,6F1орт.+ 1,4Fпкж.+1,8Fпж. және кн.) х 0,01
      - орта жастағы топтар, яғни 10 жылдық жас класында:
      - төрт жас класы:
      Sинт.=[0,4(F1орт.+F2орт.) + 1,26F3рт.+2,0F4орт.+2,8Fпкж.+3,6Fпж. және кн.] х 0,01
      - үш жас класы
      Sинт.=(0,4F1орт.+1,2F2орт. + 2,06F3орт.+ 2,8Fпкж.+3,6Fпж. және кн.) х 0,01
      - екі жас класы:
      Sинт.=(0,4Fб.+1,2F1орт. + 2,0F2орт.+ 2,8Fпкж.+3,6Fпж. және кн..) х 0,01
      - бір жас класы
      Sинт.=(0,4Fб.+1,2F1орт. + 2,8Fпкж.+ 3,6Fпж. және кн..) х 0,01
      - орта жастағы топтар 5 жылдық жас класында (сексеуіл):
      - екі жас класы:
      Sинт.=(0,8Fб.+2,4F1орт + 4,0F2орт.+ 5,6Fпкж.+7,2Fпж. және кн.) х 0,01
      Формула мәні:
      S – кеспеағаш ауданы;
      F – басым тұқымдылардың орманмен қамтылған жерлерінің ауданы;
      Fпж және кн. – көнерген және пісіп жетілген алқаағаш ауданы;
      Fпкж. – пісіп келе жатқан алқаағаштардың ауданы;
      Fорт. – есепке алынған 2-ші жастағы кеспеағаштағы орта жастағы алқаағаш ауданы;
      Fб. – балауса ағаш ауданы;
      F1орт. – орта жастағы бірінші класс ауданы;
      F2орт. - орта жастағы екінші класс ауданы;
      F3орт. - орта жастағы үшінші класс ауданы;
      F4орт. - орта жастағы төртінші класс ауданы;
      А – кесу жасы;
      К – жас класының жалғасуы.
      5) бұталарда 1-ші жас, интегралдық және 2-ші жастағы кеспеағаш есептелінбейді.
      13. Біркелкі пайдаланатын есептегі кеспеағашты есептеу кезінде орманмен қамтылған жерлердің ауданы жас класының соңғы мағынасына қарай бөлінеді.
      14. қолдануға енгізілген бір гектардағы піскен алқаағаштағы сүрек артық орташа мөлшердегі кеспеағаштарды көбейтумен анықталады.
      15. Өрттен, желден немесе энтомозиянкестерімен зақымданған алқаағаштар көп болса есептегі кеспеағаштар жағдайы бойынша анықталады және қабылданады.
      16. Кесу ережелеріне сәйкес басты мақсаттағы кесулерді талап ететін учаскелердің нақты мәліметтер жиынтығы сексеуіл үшін – 5 жылға, ал жұмсақ және қатты жапырақтылар мен қылқандылар үшін – 10 жылға анықталады.
      17. Орман кесуде әртүрлі кесу әдісі қолданғанда есептелген кеспеағаш кесудің әртүрлі әдісімен саналады.
      18. Біртіндеп кесу барысында есептегі кеспеағаш ауданы да дәл осылай, яғни жаппай кеспеағашты кесу әдісіндегідей саналады. Одан кейін есептегі кеспеағаш қоры кесудің бір түрін қолдану арқылы есептегі кеспеағаш ауданы бойынша бір гектар жерден алынған орташа көлемін көбейту арқылы анықталады.
      Жолақты біртіндеп және ұзақ - біртіндеп кесуде бірінші, интегралды, екінші жастағы кеспеағаштар саналмайды. Кесудің бұл әдістеріне басты мақсаттағы кесу ведомосына енгізілген, кесуді қажет ететін нақты мәліметтер бойынша алынған учаскелер, республика жағдайына қолайлы кеспеағаштар қолданылады.
      19. Кеспеағаштарды еркін–таңдап кесу - кесуді қайталау кезеңінде кесуге қойылған қордан бөлек анықталады. Қор кесу ережелеріне сай сүректердің алынған пайызына қарай анықталады (1 қосымша).
      Есепті кеспеағаштарды еркін - таңдап кесу қоры бойынша бір қалыпты қолданыстағы есептелген кеспеағаштардан аспайды.

4. Есептегі кеспеағашты негіздеу

      20. Жалпы белгілеулер мен алқаағаштардың жас құрылымын ескере отырып, қазіргі нұсқаудың екінші пунктіне сай талаптарға жауап берерліктей есептегі кеспеағаштың есептелген бір түрін қабылдау ұсынылады.


      Жекеленген жағдайда есептелгендер арасынан аралық маңызы бар кеспеағаш қабылдануы мүмкін.
      21. Кеспеағашқа негіздеме беруде мына ерекшеліктері ескеріледі:
      1) бірқалыпты пайдалану кеспеағашы алқаағаштар (басым тұқымдылар) жас кластары бойынша біркелкі бөлінген жағдайда және пайдалануға белгіленбеген ормандарда ұсынылады;
      2) пісіп жетілген және көнерген сүректері басым алқаағаштарда интегралды және екінші жастағы кеспеағаш ұсынылады.
      Интегралды және 2-ші кесу жасындағы кеспеағаштардың көлемінің айырмасы аз болған жағдайда бірінші интегралды ұсынылады;
      3) пісіп жетілген сүрек қоры сарқылған алқаағаштарда бірінші кесу жасындағы кеспеағаштар ұсынылады;
      4) ұсынылған есептеу кеспеағашы жағдайы бойынша кеспеағаштан кіші болмайды;
      5) Орман мекемесі бойынша қабылдауға ұсынылған жыл сайынғы есепті кеспеағаш және ұзақ мерзімді пайдалануға берілген МОҚ учаскелерінің қосындысы (МОҚ категорияларының шегінде) орман пайдалану есебіне енгізілген барлық алқаағаштардың жалпы жыл сайынғы орташа өскінінен аспайды.
      Қоры сарқылған алқаағаштарға ұсынылған есептегі кеспеағаш қылқан жапырақты, жұмсақ жапырақты және қатты жапырақты алқаағаштарды 10 жылға, сексеуілдіктерді – 5 жылға пісіп жетілген сүрек қорымен қамтамасыз етеді. Егер есептелген кеспеағаштардың ешқайсысы осы талаптарға сай келмесе, онда есептегі кеспеағаш пісіп жетілген және көнерген алқаағаштардың қоры мен ауданын 10 немесе 5 жылға бөлу жолымен анықталады.
      22. Шайыр алу аймағында қарағай алқаағашы бойынша есепті кеспеағаш шайыр алу өндірісін тиімді пайдалануды ескере отырып белгіленеді.

5. Есепті кеспеағаштарын анықтау материалдарын
қарастыру және дайындау тәртібі

      23. Кеспеағаштарды анықтаудағы материалдар бекітілген пішінге сай орман орналастырумен әр орман мекеме бойынша құрастырылады.


      24. Әрбір орман мекемесі бойынша орман орналастыру қабылдауға ұсынған есептегі кеспеағаштар 2-ші орман орналастыру кеңесінде қаралады және соңынан облыс орман шаруашылығының өкілетті органдарымен бекітіледі.
      Облыстағы орман шаруашылығы органдарымен оны бекіту үшін облыстағы орман мекемелері бойынша басты мақсатта кесудің жыл сайынғы мөлшерінің ведомосы жасалады.
      Бекітілген басты пайдаланудың жыл сайынғы мөлшері пайдаланушылар арасында кеспеағаш қорын бөлуге негіз болып табылады.

Басты пайдалану мөлшерінің есебінен шығарылған және
есепке енгізілген алқаағаш аудандары мен қорлары


Басым тұқымдылар

Орман мен қамтылған жерлер, барлығы

Орманмен қамтылған жерлерді жас топтары бойынша бөлу

Жалпы орташа өсім, мың м3

Басты пайдалану мөлшері есебінен шығару негізі

балауса ағаштар

орта жастағылар, га

пісе бастағандар, га

піскен және пісіп кеткендер

барлығы

оның ішінде көнергені

барлығы

оның ішінде есепке алынғандары

га

мың м3

га

мың м3

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12





































      Ведомосты толтыру реті:
      1. Орман қорын есепке алудың жиынтық мәліметтері.
      2. Басты пайдалану мөлшерінің есебінен шығарылған алқаағаштардың аудандары мен қорлары (мәліметтер МОҚ категориялары мен есептен сәйкес келтіріледі).
      3. Есепке алынған алқаағаштардың аудандары мен қорлары (мәліметтер МОҚ категорияларына сәйкес келтіріледі).

Басты пайдаланудың алдағы тексеру кезеңіне жасалған
жыл сайынғы мөлшерінің есебі


Басым тұқымдылар

Орманмен қамтылған жерлердің жалпы ауданы, га

Орманмен қамтылған жерлерді жас топтары бойынша бөлу

1 га пайдалану қорындағы орташа қор,
м3 өсіп тұрған ағаштың орташа өсімі

балауса ағаштар

орта жастағылар, га жалпы оның ішінде есепке кіргі зілген

пісе бастағандар, га

піскен және көнерген

жалпы, га қор, мың
м3

оның ішінде көнерген, га
Х

1

2

3

4

5

6

7

8

























кестенің жалғасы:

Кесу жасы, жыл жас класы

Жыл сайын шығарылған есептік кеспеағаштар алымы – аумағы, га; бөлімі - қоры, мың м3

Орман орн-у жобаланған кеспеағаштар

ауданы, га жалпы қор, мың м3

құрылған қор, мың м3 кәделікағаш, мың м3

біркелкі пайдалану

бірінші жастағы

екінші жастағы

интегралды

жағдайы бойынша

нақты алу бойынша

9

10

11

12

13

14

15

16

17




























      Ескерту:
      1. Мәліметтер МОҚ категориялары мен орман мекемесі шегінде кесу әдістері мен басым тұқымдылары бойынша келтіріледі.
      2. Қор бойынша мәліметтер екі ондық белгілермен, ал ауданы бойынша – бүтін гетармен (үтірсіз) келтіріледі.
      3. 2-8 бағандарында есепке енгізілген тұқымдылар бойынша мәліметтер келтіріледі.
      4. Есепті кеспеағаш тексеру кезеңінің алғашқы 10 жылы мен кейінгі 5 жылына (әртүрлі көлемде белгіленген жағдайда) 10-17 бағандарында осы тұқымдылар бойынша мәліметтер келтіріледі.

Ерікті іріктеп кесудің есепті кеспеағаштың
есебінің үлгісі

_________________________ облысы орман иенушілері бойынша



Басым тұқымдылар

Есептік көрсеткіштер

Пайдалану қорының аудандарын толымдылықтары бойынша бөлу

барлығы

соның ішінде толымдылықтары бойынша

га

мың м3

1,0-0,9

0,8

0,7

0,6

0,5-0,3

га

мың м3

га

мың м3

га

мың м3

га

мың м3

га

мың м3

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

Мемлекеттік орман қорының категориясы ________________________

Қара-ғай

Есепке алынған піскен және көнерген алқаағаштардың бары

1720

186,3

-

-

70

19,6

60

11,4

40

6,8

150

22,5




Алқаағаштардың толымдылығына байланысты (кесу ережелеріне сәйкес) таңдалатын қордың орташа пайызы







-

-

-

25

-

20

-

15

-

15




1 мәрте кесуге жататын ағаштар қоры

320

11,6

-

-

70

4,9

60

2,3

40

1,0

150

3,4




Кесу жұмыстарының қайталану кезеңі - 10 жыл








































Жыл сайынғы есепті кеспеағаш

320:10=32

11,6:

10=1,16


-

-

70

0,49

60

0,23

40

0,10

150

0,34











































      3 жолда келтірілген қордың мағынасы кесу ережелерімен белгіленген қайталану кезеңіне бөлінеді. Кесуге белгеленген алқаағаштардың жағдайына байланысты ол кезең әртүрлі болуы мүмкін.

Тексеру кезеңінде қабылданған басты пайдалану
кесулерінің жыл сайынғы мөлшері мен оның
салыстырмалы сипаттамасы

Ауданы, га; қоры, мың м3



Басым ағаш тұқымдылар

Басты пайдалану кесулерінің жыл сайынғы мөлшері

орман орналастыру ұсынған

2-ші орман орналастыру кеңесінде қабылданған

аумағы

қор

ауданы

қор

жалпы

өтімді

кәделік

жалпы

өтімді

кәделік

1

2

3

4

5

6

7

8

9

кестенің жалғасы:

Пайдалану қорын қолданылудың жыл саны

Бұрынғы орман орналастыруда қабылданған кеспеағаш, өтімді қор

_____ жылдағы есептік кеспеағаш, өтімді қор

______ жылда нақты кесілген ағаш мөлшері, өтімді қор

Алқа ағаштың орташа өсімінің жалпы жылдық мөлшері, (есепке енгізілгені)

10

11

12

13

14

      Бұл сипаттама МОҚ категориялары шегінде кесу әдістері мен басым тұқымдылары бойынша және сүрек тұқымдылары мен сексеулдің әр кесу түрінің жиынтығы мен жалпы МОҚ категориялары бойынша құрастырылады.
      Бұталар бойынша барлық мәліметтер "сонымен қатар" бағанында келтіріледі.
      Мекеме бойынша жиынтық мәліметтер осы тәртіппен келтіріледі.
      10 бағанда жаппай және біртіндеп кесу әдістері бойынша мәліметтер келтіріледі.
      14 бағанда басты пайдалану мөлшерінің есебіне енгізілген алқаағаштар бойынша мәліметтер келтіріледі.

Өкілетті органның   


бұйрығымен бекітілген  

нысан


Басты мақсатта пайдаланудың жыл сайынғы мөлшерінің

Ведомосы
_________________________ облысы орман иенушілері бойынша





Орман иелері

Орман орналастыру мәліметтері бойынша, жыл

МОҚ категориясы

Кесу әдістері

1

2

3

4

5










Дала және топырақ қорғау Категория бойынша жиынтығы

БК
ЖК










Орман иелері бойынша барлығы соның ішінде кесу әдістері бойынша

ЖК
БК
ЖБК
ЕУК
ҰБК

кестенің жалғасы:

Қабылданған есептегі кеспеағаш (алы- мы-ауданы, бөлімі - өтімді қор, мың м3)

Оның ішінде іскер сүректер қоры

Одан басқа бұталар (бұта, жыңғыл және басқ.)

барлығы

с. і. тұқымдылар бойынша

барлығы

с. і. тұқымдылар бойынша

алымында–аудан, га; бөлімі- өтімді қор мың м3

с.і. кәделік сүрекдің қоры, мың м3

қарағай

самырсын

т.б.

қарағай

самырсын

т.б.

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15





























































Ескерту:    1. Әр орман иеленушісі және облыс бойынша МОҚ барлық
               категориялары және кесу
               әдістері бойынша мәліметтер келтіріледі.
            2. Кесу әдістерінің шартты белгілері: ЖК – жаппай кесу
                  БК – біртіндеп кесу
                  ЖБК – жолақты біртіндеп кесу
                  ҰБК - ұзартып біртіндеп кесу
                  ЕТК – ерікті таңдамалы кесу

Қазақстан Республикасы орман 


 қорында орман орналастыру   
жұмыстарын жүргізу ережелерінің
27 қосымшасы     


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   54




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет