Тақырып: Психологиялық эксперименттің процедураса мен негізгі сипаттамасы. 1сағат

Тақырып: Психологиялық эксперименттің процедураса мен негізгі сипаттамасы. 1сағат.

1.Психологиялық зерттеуді ұйымдастыру.

2.Идеалды эксперимент және шынайы эксперимент.

3.Экспериментті ұйымдастыру.

4.Эксперимент хаттамалары.

5.Эксперимент берілулері, тіркеу. Эксперименттік іріктеу.

1. 
   Мәселе дегеніміз – ғылымда немесе практикада әлі шешілмеген сұрақтар.
   

Эксперимент мақсаттары бірнеше болуы мүмкін. Олардың кейбіреулері аралық, кейбіреулері соңғы. Эксперименттің соңғы мақсатына бірден жетпейміз, бірнеше аралық кезеңнен жетеміз.

Мысалы: Соңғы мақсат: оқушылардың даму үрдісін жеделдету.

1. 
   Аралық мақсат: оқушыларда бар психикалық даму деңгейін бағалау
   
2. 
   Оқушылардың дамуының соңғы деңгейін анықтау
   
3. 
   Оқушылардың дамуын жеделдетуге көмектесетін құралдарды анықтау
   
4. 
   Практикалық эксперименттік жұмыс әдістемелерін жасау
   
5. 
   Психодиагностикалық әдістерді таңдау және жүргізу.
   

Міндеттер:

1. 
   Мәселені нақтылау
   
2. 
   Зерттеуге байланысты әдебиеттер, тәжірибелер жинақтау
   
3. 
   Болжам
   
4. 
   Әдістерді талдау
   
5. 
   Қалыптастырушы әдістемелер жасау
   
6. 
   Эксперимент бағдарламаларын жасау
   
7. 
   Эксперимент өткізу
   
8. 
   Өңдеу және талдау
   
9. 
   Қорытынды шығару
   

Зерттеуді бір ғана топта емес, екі немесе одан да көп топтарда өткізу керек.

Біреуі эксперименталды топ, екіншісі бақылау топ.

Эксперимент топта:

1. 
   Эксперименталды топ зерттейтін өзгерулер арасындағы статистикалық байланыстың сенімділігін анықтауға арналады.
   
2. 
   Өзгерулер мақсаты өзгертіледі.
   

1. 
   Эксперименталды топ алған нәтижелерді салыстыру үшін керек.
   
2. 
   Ештеңе өзгермейді.
   

1. 
   Жалғыз айырмашылық әдісі.
   

Э (эксперименталдық топ) А, Б, В, Г₊  Д, Е₊

2. 
   Бірге болатын өзгерулер әдісі (жалғыз айырмашылық әдісінің таңдалған түрі).
   

А, Б, В, Г₊  Д, Е₊

А, Б, В, Г₊₊  Д, Е₊₊

А, Б, В, Г₊₊₊  Д, Е₊₊₊

3. 
   Жалғыз ұқсастық әдісі.
   

И, К, Л, Г  М, Е,

Н, О, З, Г  П, Е

С, Т, У, Г  Ф, Е

Егер әртүрлі белгілер түрленсе, бір ғана ұқсастық өзгермей қалады, яғни А мен Е.

Тақырып: Экспериментті жоспарлау. 2сағат.

1.Жоспарлау кезеңдері: экспериментті мазмұнды жоспарлау және ресми жоспарлау.

2.Ресми жоспарлау міндеттері.

3.Факторлы жоспарлар.

4.Психогенетикалық зерттеулер.

Тақырыпты оқу барысында негізгі сәттерді бөліп көрсету керек:

Психологиялық экспериментке даярлық оның мақсаттарын және міндеттерін анықтаудан басталады.

Зерттеудің әр түрлі түрлері, әр түрлі күш, уақыт, жұмысты талап етеді. Сондықтан зертеу түрін анықтауда күш және ресурстарды үнемдеу принцибінен бастау керек.

Бұл принципті былай тұжырымдауға болады:

Зерттеуді өткізуге келетін математикалық, уақыттық және ақыл – ой шығынары, оның мәселелеріне, міндеттеріне, мақсаттарына шамалас болуы керек. Сонымен қатар қойылған мәселені шешуге жеткілікті болуы керек.

Психологиялық зерттеудің күрделігіне, қиындығына қарай таңдаймыз. Ең қиыны экспериментті зерттеу.

1. 
   Зерттеу тақырыбын нақтылау. Зерттеу пәні мен объектісін анықтау.
   

2. 
   Керекті психодиагностикалық әдістемелерді іріктеу және бейімдеу және нәтижелері статистикалық өңдеуде құралған.
   
3. 
   Экспериментті кеззеңді өткізу процедурасын, уақытын және өтетін жерін анықтау.
   
4. 
   Жалпы жоспар және бағдарлама жасайды. Осында зерттеу кезеңінің кезектігі, уақыты және күтілген нәтижелер жазылады.
   

Филотаждық тексеру алдын – ала көрінбейтін кейбір маңызды қателерді ашуға көмектеседі.

Егер өткізілген филотаждық эксперимент жағымды нәтиже берсе, негізгі эксперимент өткізуге көшеміз.

Негізгі экспериментте ұсынылған болжамды дәлелдеу үшін керек алғашқы берілулер жинақталады. Оларды (алғашқы берілулер) ары қарай жүйелейміз, таблица, график, түрінде белгілеуіміз, керек жағдайда компьютерге енгізіп өңдейміз.

Егер эксперимент нәтижелері сандық сипатта емес сапалық сипатта болса, онда оларды да жүйелейді, талдайды және мағыналы өңдейді.

Эксперимент жоспарлары: эксперимент тек «кейін» жоспары түрі бойынша ұйымдастырылған.

Бұл зерттеу түрінде эксперименталды және бақылау топтары эксперименттің аяқталуында ғана бағаланады, басында бағаланбайды.

2. Эксперимент «дейін» және «кейін» жоспарлар түрі бойынша ұйымдастырылған (негізгі, ыңғайлы).

Бұл зерттеуде себептер мен салдарлар екі топта да экспериментке дейін және кейін де бағаланады. Алынған екі топ арасындағы айырмашылық экспериментке дейін болған деген болжам жоққа шығарылады.