Қостанай қаласының аумақтық (кеңістік) сипаты

2.2.4. Қостанай қаласының аумақтық (кеңістік) сипаты

Қостанай қаласы көп функционалды болып табылады, сыныптау бойынша ірі қалаларға жатады, халықтың саны 226 мың адамнан асады, мұнда экономикалық қызметтің 90% астам түрлері жинақталған, Қостанай қаласы Солтүстік макро өңірдің көп функционалды орталық, әлеуметтік экономикалық кеңестіктің фокусы болып атанды. Қостанай облысының басқа қалалары ірі қалалардың жұртына жеткен жоқ, ал шоғырландыру процессі бұл қалаларда өзінше көрініс тапты.

1 сурет – Экономикалық макро өңірлер, ҚР ұлттық деңгейінің көшбасшы-қалалары және тірек қалалары

Қала тұрғындарының тығыздығы Қостанай қаласында (797,3), Рудный (620,5), Лисаков (416,9) қалаларында ең жоғары.

Қостанай қ. орталығының айналасында агроөнеркәсіп шеңбері құрылды, онда іргелес аудандар кіреді: географиялық тұрғыдан агломерацияға жататын Қостанай, Федоров, Мендіқара, Алтынсарин, Әулиекөл, Таран аудандары.

Қалалық шоғырлану халық санының төмендеу үрдісін жеңіп шықты, ал қазіргі уақытта халық саны өсіп жатыр. Осы орайда айта кету керек, қазіргі уақытта шоғырлану типінің белсенді өсуі байқалады, өзекті орында халықтың саны өскенде айналадағы шағын қалалардың және ауылды аудандардың саны кемиді.

Қостанай облысының аумағы бойынша Қазақстанның негізгі көліктің өту жолы өтеді. Көп магистралдық байланыс Астана – Қостанай – Челябі – Екатеринбург, ТАЖМ Солтүстік коридоры, Алматы-Екатеринбуг транзиттік автокоридор.

«Қостанай» Халықаралық әуежайынан 2009 жылғы 01 маусымнан әуе рейстерді: «Эйр Астана», «SCAT», сондай-ақ «Россия», «Полёт» (Ресей Федерациясы), «Белавиа» (Белоруссия) ұлттық тасымалдаушылар авиакомпаниялары атқарады. Енді әуе жолымен Қостанайдан Ганновер неміс қаласына, Санкт-Петербург и Воронеж Ресей қалаларына, Белоруссия астанасы — Минскке, сондай-ақ қазақстанның Алматы және Астана қалаларына жетуге болады. 2010 жылғы мамырдан бастап Қостанай — Мәскеу рейстері қайта жүре бастады.

Қостанай қаласы солтүстік экономикалық макро өңірдің орталығы және қалыптасып жатқан Солтүстік дамыту осі шегінде халықаралық экономикалық ынтымақтастықтың байланыс звеносының бірі болып табылады.

Жалпы, Қостанай қаласы облыстық орталық – қалалардың ішінде орта деңгейде орын алады және қолда бар позицияларды бекіту және бірқатар көрсеткіштер бойынша алдыңғы қатарға шығу перспективалық міндеттері болып табылады.

Қостанай қаласының өсіп жатқан демографиялық әлеуеті бар, сол себепті болашақта белсенді агломерацияның табысты орталығы болуға мүмкіндік береді. Қостанай қаласы Қостанай облысы үшін өсу және дамуының өзегі болып табылады.

Солтүстік Қазақстан сауда экономикалық коридордың дамуының, сондай-ақ өз демографиялық және экономикалық әлеуетінің арқасында Қостанай қаласы көшбасшы қала бола алады.
Қала аумағының қала құрылысы жоспарлауы.
ҚР «Электрондық үкімет» қалыптастыру мемлекеттік бағдарламаны іске асыру іс-шаралар жоспарының 8-тармағын іске асыру мақсатында 2007 жылдан бастап қалада «Мекен-жай тіркелімі» автоматтандырылған ақпараттық жүйесін енгізу жұмысы жүргізіліп жатыр.

Қала құрылысы принциптеріне жаңа көзқарастарға, жаңа заңнамалық және нормативтік базасына сәйкес өмір тіршілігінің көптеген салаларына ықпал ететін, оның ішінде тіршілік ортаны қалыптастыратын сәулет және құрылысы, экономика және көлік, экология және басқа да мәселелерді қамтитын қолда бар бас жоспарлардың ережелерін қолдану мүмкін емес. Осыған орайда, 2009 жылы қала құрылысының бас жоспарын 2030 жылға дейін түзету жұмыстары атқарылды.

Одан басқа, қалада әзірленді:

• 
  2016 жылы – солтүстік-батыстық тұрғын үй ауданында бөлшекті жоспарлау жоспары;
  
• 
  2010 жылы- Дружба к. құрылыс жобасы;
  
• 
  2012 жылы- Әуежай ауданында бөлшекті жоспарлау жоспары;
  
• 
  2012 жылы Жаңа-қала ауданында бөлшекті жоспарлау жоспары;
  
• 
  2015 жылы «Қонай» тұрғын үй массивін бөлшекті жоспарлау жобасын әзірлеу» (1 кезекте) және «Мерейлі» шағын ауданың бөлшекті жоспарлау жобасын әзірлеу» жобасын әзірлеу жүргізілуде.
  

Қостанай қаласының қоршаған ортасының экологиялық жағдайы соңғы жылдары тұрақты.

Атмосфералық ауа қоршаған ортаның ең маңызды бөлшегі болып табылады, құрамы қаланың экологиялық жағдайына елеулі әсер етеді.

Ауа бассейні ластану деңгейі бойынша Қостанай қаласы таза қала деуге болады. Бірақ, жазғы айларында қаланы жаңарту, ыстық жазғы кезең, қала көшелерін қажетті деңгейде жасылдандырмау, экологиялық жағдайына қолайсыз әсер етеді.

Қостанай қаласының атмосфералық ауасын негізгі ластайтындар: автокөлік және жылыту энергетика кәсіпорындары, коммуналдық шаруашылықтар. Мына қалаларда атмосфера өте ластанған: Рудный (64,0 мың тонна), Қостанай (8,9 мың тонна), Лисаков (3,4 мың тонна), Әулиекөл ауданы (3,1 мың тонна).

Бақылау стационарлық желілердің мәліметтеріне сәйкес, Қостнай қаласында атмосфера ауасын ластану деңгейі төмен деп бағаланды.

Жылына атмосфералық ауа ластану деңгейін бағалау үшін ауаның үш сапа көрсеткішінің пайдаланылады:

-стандартты индекс (СИ) – қалада максималды бір жолғы кез-келген ластанған заттың шоғырланудың өлшеуі, 2014 жылы Қостанай қ. көрсеткіш 5,3 тең, жоғары дәрежедегі ластануға сәйкес;

- неғұрлым қайталануы (НҚ) ауадағы кез-келген ластану затының шоғырлануына шекті мүмкіндігі арттуы. 2014 жылы Қостанай қ. көрсеткіш 16,3 % тең, жоғары дәрежедегі ластануға сәйкес;

- ластану атмосферасының индексі (ЛАИ) - ластану атмосферасының көрсеткіші. 2014 жылы Қостанай қ. көрсеткіш 1,7 тең, ластанудың төменгі дәрежесіне сәйкес 0 бастап 4 дейін.

Қала бойынша жалпы орташа айлық ластанушы заттардың шоғырлануы – ПДК аспады. 2014 жылға 3 жағдай диоксид серасы бойынша, 35 жағдай көміртек оксиді бойынша тіркелген, 3207 жағдай диоксид азоты бойынша ПДК артуы, 41 жағдай оксид азоты бойынша ПДК артуы, сонымен қатар 1 жағдай оксид азоты бойынша 5 ПДК астам артуы.

Атмосфералық ауаның негізгі ластаушысы - автокөлік. Ластайтын заттарының жалпы тастандылар саны 69542 бірліктен, есепке алынған жылжымалы көздер. Автокөлік құралдарынан пайда болатын тастандылар көлемін қысқарту мақсатында қала аумағында, істен шыққан газдарды түтін және улылық уыттылық бойынша тексеретін 2 бақылау реттеу орындары (БРО) құрылған.

2011 жылы атмосфера ортасына дастанушы заттардың тастандылары 9429 тоннаны құрайды, 2012 жылы – 3762 тонна, 2013 жылы – 4859,5 тонна.

Жасыл отырғызулар Қостанай қаласының ажырамас бөлігі болып табылады. Сәулет ландшафты объектілердің жасылдандыру қатарына санитарлық-гигиеналық маңызы бар. Жасыл отырғузылардың маңызды қызметтері болып тұру орнында тікелей елді мекен тұрғындары бар ортасында адамдар үшін қолайлы ұстауы болып табылады.

Осыған байланысты, жыл сайын қалада бюджет қаражаты есебінен ғана 2,25 мың көшеттері отырғызылды, басым болып бағалы тұқымды ағаштарды отырғызу болып табылады. Өсуін жақсарту және шығындарды төмендету мақсатында бюджет қаражаты есебінен ағаштарды механикалық отырғызулары үшін машинасы сатып алынды.

Қаланың «жасыл зоналары» жайластыру бойынша жұмыстар жүргізіледі, Текстильщиктер к-сі бойынша «Жастар» бульварын реконструкиялау орындалды, Тобыл жанындағы парктің солтүстік бөлігіндегі жағалау зонасын нығайту бойынша жұмыстары орындалды.

2014 жылы қаланың Солтүстік-Батыстық шағын ауданында «Назарбаев Интеллектуалды мектебі» АҚБ аймағында аллея отырғызылды, 2 мың жасыл түптер отырғызылды.

Наурызда атмосфералық ауа жоғары және төтенше жағдайда ластанғаны тіркелмеді.

Облыстық орталығының орталықтандырылған орталығының бақылауы бойынша ауыз судың сапасы МЕМСТ нормативтерінен жоғары емес. Тобыл өзенінде мыс бойынша 9,0 ПДК және сульфат 2,1 ПДК жоғары деңгейде. Тобыл өзені – «ластанған» өзені ретінде есептеледі.

Ағындарды реттеу үшін, сондай-ақ бұдан әрі пайдалану және жинақтау мақсатында Тобыл өзенінде бірнеше су қоймалары салынған, солардың бірі - Қаратомар су қоймасы су беті сапасы бойынша 4 класқа қатысты «ластанған» болып табылады.
Қаланың түйінді мәселелерінің бірі – қазіргі талаптарға сай канализациялық тазалағыш құрылыстар жоқтығы. Қостанай қаласының жылына 18,6 миллион куб.метр ағынды сулары механикалық тазартудан өткенінен кейін қаланың 16 км солтүстік-батыс жағында орналасқан жинаушы-буландырғышқа түсіріледі. Жинаушы 1969 жылы орнатылған және күрделі жөндеуді қажет етеді.

Ағымдағы суларды тазарту технология қазіргі талаптарға сай емес, өткені тек механикалық қосындылардан тазартады.

Тазартудан кейін ластау заттарының нақты қосылымын есепке алғанда ағымдағы сулардың сапалық нормативтері белгіленеді, бар нобай ағымдағы суларды қажетті концентрация деңгейіне дейін тазартпайды.

Қостанай қаласында нөсер канализация жоқтығына байланысты Тобыл өзені суларының сапасына теріс ықпал етеді. Бұл фактты химиялық талдау нәтижелері дәлелдейді. Сондықтан, осы мәселе кешенді шешілуі қажет. Нөсер канализация тазарту құрылыстарымен бірге Тобылды тазартылмаған жаңбыр сулармен ластауға жол бермес еді.

Қостанай қаласы бойынша қатты тұрмыстық қалдықтарды орналастыру алаңы – 40 га. Облыстық орталығында және облыс қалаларында тұрмыстық қалдықтар контейнерлік алаңдарынан арнайы автокөлік арқылы бірыңғай орталықтандырылған жүйе бойынша жиналады, сондықтан қоршаған ортаны қорғау қызметтерді, тұрмыстық қалдықтарды қаттап тастау және қоршаған ортаға ықпал етуін бақылауға алады.

Қатты тұрмыстық және басқа қалдықтарды аластау және залалсыздандыру халықтың санитарлық, экологиялық саулығын, тұрмыс жағдайын жақсарту және қоғамдық тазалықты қамтамасыз етеді.

Қазіргі уақытта ҚТҚ жою Солтүстік полигонында жүзеге асады, ол қаланың өнеркәсіптік зонасында орналасқан. Полигоннан қаланың тұрғын үйлеріне дейін ара қашықтығы -3 км, Тобыл өзеніне дейін – 6 км. Полигон аумағы – 20,2 га. Болжанатын пайдалану мерзімі – 25 жыл.

ҚТҚ полигоның орналастыру қалаға қатынасы бойынша және Тобыл өзенінің су сақтау зонасына экологиялық нормаларға жауап береді.
Экологиялық проблема болып қатты тұрмыстық қалдықтардың өнделген полигонның рекультивациялау болып табылады. Полигонның толығуына және Қазақстан Республикасының экологиялық кодексінің талаптарын сақтауына байланысты «Южный» полигоны жабылды, рекультивацияны өтуіне қаражат іздестіруде.

ҚТҚ полигондарға «Тазалық-2000» МКК қызмет көрсетеді. Қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу әдісі – қоқыс таситын машиналар жүктен босатылады, бульдозер арқылы қоқыс үймелер тегістеліп, қабат-қабат бойынша тығыздалады. Бұл әдіс – жағымсыз иіс, жеңіл қоқыс фракциялары (қабыршақ, қағаз) желмен ыдырап кетуі, эпидемиологиялық аурулар туындау қауіпі (өткені құс, құрт-құмырсқа, кеміргіштер үшін тартымды) және полигон үшін бөлінетін жер қоры алаңдары ұлғаюда. Сондықтан, қоқысты қайта өндіру зауытын құрастыру мәселесі туындап отыр. Бұл мәселе жетілдіру сатысында жатыр.

2013 жылға Қостнай қаласы бойынша қалдықтарды жою және сақтау көлемі 168,4 мың тоннаны құрады, 2013 жылдың соңына жинақталған қалдықтарды сақтау көлемі – 587,3 мың тонна, полигонның жобалық қуаты – 900 мың тонна.

Жаратымды жағдай ластанған аймақтарды санитарлық тазарту және абаттандыру бойынша іс-шараларды жүйелі өткізу. Жыл сайын қала аймақтарын санитарлық тазарту, абаттандыру және жасылдандыру бойынша айлық өткізу туралы әкім шешімі қабылданады, осы іс-шараны өткізу үшін комиссия құрамы бекітілген, абаттандыру бойынша бағдарлама әзірленген. Елді мекендерді санитарлық тазарту жөніндегі жүзеге асырылған жұмыстар бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.

Қала аумағында гамма-фонды өлшеу (экспозициялық дозасының қуаттылығы) күн сайын 2 метеорологиялық станциясында өткізілді, сондай-ақ автоматтандырылған тәртіпте экспозициялық дозаның қуаттылығының өлшемдері өткізілді атмосфера ауасыың ластану мониторингісінің автоматтандырылған бекеттері.

Қаланың радиациялық жағдайы тыныш деуге болады. Радиация аясы 5-тен 14 сағ/мкр. Қостанай қаласы аймағында уран өндіру, уранды қайта өндіру және таулы химиялық кәсіпорындар жоқ.
2011-2014 ж.ж. кезеңге «тарихи ластануды» жою бойынша экологиялық проблемалар шешілді, Қостанай облысының экологиялық проблемаларының реестріне енгізілген, «КОТЕКС» АҚ банкрот нәтижесінде туындаған өнделген демеркуризациялау сынап құрамындағы шамдары бойынша жұмыстары аяқталды және «Қостнай текстильді компаниясы» ЖШС аймағында 400 000 дн. санында 20 жылдан аса сақталады.
Гамма сәуле шығару деңгейін облыста күн сайын Қостанай метеорологиялық станция жүзеге асырады.

Атмосфераның жер жанындағы радиациялық гамма-аясы орта мәні 0,10-0,13 сағ/мк3в шегінде және табиғи аясынан артық емес.

Аймақтың жер жанындағы радиоактивті ластануын бақылау көлденең планшет арқылы ауаны сынау жүзеге асырылады.

Жер жанындағы радиоактивті түсулердің орта тәуліктік тығыздығы 1,7 Бк/м², шекті жарамды деңгейден артық емес.

2015 жылғы 1 қаңтардағы жағдайы бойынша Қостанай қаласы әкімдігінің мемлекеттік қызметшілердің штаттық саны 172 бірлікті құрайды, оның ішінде саяси – 1 адам, әкімшілік – 171 адам.

Мемлекеттік қызметшілердің орташа жасы 35 жасты құрайды.

Зейнеткерлік жасқа жетіп қалған қызметкерлер– 3. Шарт бойынша жұмыс істеп жатқан зейнеткерлер жоқ.

Жоғары білім бар 164 адам (жұмыс істеп жатқанның 100 % ).

Ұлттық құрам бойынша: қазақ – 121 адам (70,7 %), орыс – 29 (17%), басқа ұлттар – 21 (12,3%).

Қала бойынша мемлекеттік қызметтегі орташа жұмыс өтілі 9,2 жылды құрайды, атқарып жатқан лауазымда – 3,9 жыл.

Жергілікті өкілетті органдардың – мәслихаттардың қызметі Қазақстан Республикасының Конституциясымен және «Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы» ҚР 2001 жылғы 23 қаңтардағы Заңымен реттеледі. ҚР Конституциясының 86-б. 1-т. және Жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы ҚР Заңының 5-б. 1-т. сәйкес Мәслихаттарды тиiстi әкiмшілiк-аумақтық бөлiнiстiң халқы жалпыға бiрдей, тең, төте сайлау құқығы негiзiнде жасырын дауыс беру арқылы бес жыл мерзімге сайлайды. Осы орайда мәслихаттардың депутаттары өз сайлаушыларымен тығыз байланысты болады және оларға өз қызметі туралы ақпарат беріп тұрады.

2015 жылғы 1 сәуірдегі жағдайы бойынша Қостанай қалалық мәслихаттың депутаттар құрамы

11-кесте

	Депутаттар – барлығы, адам	оның ішінде
		жынысы бойынша		жасы бойынша, жыл
		еркек	әйел	30 дейін	30-39	40-49	50-59	60 және одан асқан
Барлығы	19	14	5	1	1	4	8	5
оның ішінде:
Саяси партиялардың фракциялары бойынша	17	12	5	1	1	4	7	4
оның ішінде:
«Нұр Отан» Республикалық саяси партиясы	17	12	5	1	1	4	7	4
Фракция құрамына кірмейтін депутаттар	2	2	-	-	-	-	1	1

Қалалық мәслихаттың депутаттары өз жұмысында қолданыстағы заңнаманы басшылыққа алады. Қалалық мәслихаттың сессиялары, бюджеттік комиссия отырыстары бекітілген жұмыс жоспарына және регламентіне сәйкес өтеді.

Қаланың бюджеті

Қала бюджеті барлық бюджеттік әкімшілік ету функциялары бойынша мемлекеттік қаржыландыру көлемінің айтарлықтай өсуімен сипатталады.

2012 жылға бюджетке салықтардың, жинақтардың, міндетті және басқа да төлемдердің түсімдері 32160,8 млн. теңгені құрады, соның ішінде қалалық бюджетке – 13876,2 млн. теңге. Жоспар 102,2 % орындалды.

2013 жылғы 01 қаңтардағы жағдайы бойынша қалалық бюджетке толық төленбеген салым 73,6 млн. теңгені құрайды және 2011 жылмен салыстырғанда 15,9 млн. теңгеге төмендеді.

2013 жылға бюджетке салықтардың, жинақтардың, міндетті және басқа да төлемдердің түсімдері 41671,8 млн. теңгені құрады, соның ішінде қалалық бюджетке – 16 874,1 млн. теңге. Жоспар 102,5 % орындалды.

Қалалық бюджетке толық төленбеген салым 141,6 млн. теңгені құрайды, 2012 жылмен салыстырғанда 1,9 есеге артты.

2014 жылға бюджетке 58 209,3 млн. теңге келіп түсті, оның ішінде қалалық бюджетке 30 605,0 млн. теңге аударылды немесе 52,6%, түсімдер жоспары 100,1 % орындалды.

Қалалық бюджетке аударымдар бойынша толық төленбеген салымдар 2015 жылғы 1 қаңтарға 179,1 млн. теңгені құрады.

Бюджеттік параметрлердің талдауы

(орындалуы)

млн. теңге 14-кесте

№	Көрсеткіштер	Өлш. бірл.	2013 жыл	2014 жыл
1	Бюджет кірістерінің барлығы	млн. теңге	41671	46140
	с.і.
	Республикалық бюджет		24569	27372
	Облыстық бюджет		228,1	229,5
	Қалалық бюджет	млн. теңге	16875	18538
2	Алымсыз қалалық бюджеттің кірістері	млн. теңге	11814	11384
3	Қалалық бюджеттің кірістері	млн. теңге	16815	18950
4	Облыстық бюджетке алымдар	млн. теңге	5061	7154
5	Трансферттер, барлығы	млн. теңге	5784	10684
6	Қарыздар	млн. теңге	700	888,9
7	Халықтың саны	мың адам	221,97	226,4
8	Халықтың бір адамына кірістер	мың теңге	76,0	81,8
9	Халықтың бір адамына шығыстар	мың теңге	75,8	83,7

Қала бюджетінің 2011-2014 жылға құрылымы
Талдау жүргізілген мерзімде шығыс бөлігі құрылымында салыстырмалы көрсеткіштерде өзгерістер болды. Қаланың бюджеті көбінесе әлеуметтік бағытта жұмсалуда. 2014 жылы жалпы қаржыландыру көлемі 2011 жылғы деңгейге 1,8 есеге артты, білімге шығыстардың шығындар үлесінің құрылымы 15,4-тен 21,2 % дейін өсті, , әлеуметтік қорғауға 1,5-тен 2,4% дейін, мәдениет 1%-дан 1,7%ғадейін өсті.

Бюджеттің қалыптастыруы бюджеттік қызметтердің тұтынушылар санынан және әртүрлі өңірлердегі шығыс тұтыну айырманы белгілейтін объективті факторлардың есебінен шығыс тұтынудың бағасында атқарылған. «Сметалық» тәсілден - шығын деңгейінде айырманы белгілейтін (демографиялық құрам, халықтың тығыздығы, климат жағдайы, көліктің қол жетуі және т.б.) объективтік факторларды ескеріп, формула схемасы бойынша бюджеттік қызметті тұтынушылардың санынан ағымдағы шығындарды бағалауға көшірілді.

Қостанай қаласы бойынша 2011-2014 жылдары бюджеттің шығыстарын талдау

№ р/с	Атауы	2011 жыл		2012 жыл		2013 жыл		2014 жыл
		млн. теңге	%	млн. теңге	%	млн. теңге	%	млн. теңге	%
	Барлығы	16 334	100	23 190	100	23 249	100	30 495	100
1	Жалпы сипаттағы мемлекеттік шығындар	199	0,7	271	0,9	257	0,8	268	0,9
2	Қорғаныс	20	0,1	28	0,1	27	0,1	41	0,1
3	Қоғамдық тәртіп	22	0,1	23	0,1	26	0,1	39	0,1
4	Білім	4 687	15,4	5 368	17,6	5 707	18,7	6 478	21,2
5	Денсаулық сақтау		0,0		0,0		0,0		0,0
6	Әлеуметтік жәрдем және әлеуметтік қамтамасыз ету	460	1,5	531	1,7	638	2,1	742	2,4
7	Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық	3 512	11,5	7 428	24,4	6 768	22,2	9 206	30,2
8	Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңестік	307	1,0	355	1,2	441	1,4	513	1,7
9	Отын-энергетикалық кешені және недропайдалану	221	0,7	654	2,1	1	0,0	93	0,3
10	Ауыл шаруашылығы, жер қатынастары	32	0,1	43	0,1	84	0,3	55	0,2
11	Өнеркәсіп, сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі	50	0,2	70	0,2	58	0,2	73	0,2
12	Көлік және коммуникация	2 439	8,0	2 798	9,2	3 315	10,9	3 511	11,5
13	Басқа	823	2,7	691	2,3	549	1,8	927	3,0
13,1	Қаржы активтерін сатып алу	55	0,2	13	0,0	11	0,0	173	0,6
14	Қарыздарға қызмет көрсету	0,04	0,0	0	0,0	0	0,0	0	0,0
15	Трансферттер	3 233	10,6	4 480	14,7	5 085	16,7	7 212	23,6
16	Қарыздарды өтеу	275	0,9	436	1,4	282	0,9	1 164	3,8

Қаланың бюджеттік саясаты қала алған міндеттемелерді және бірінші кезекте бұл әлеуметтік міндеттемелерді, сондай-ақ халықты жұмыспен қамтуды қоса, қала халқына әлеуметтік қолдау көрсетуге жанама ықпал ететін іс-шараларды толық және уақытылы атқару үшін қаржы ресурстарды жұмылдыруға және жинақтауға бағытталған.

Осылай бюджеттің әлеуметтік бағыттылығы сақталып келді және шығыстарды жоспарлау кезінде негізгі басымдылық әлеуметтік қолдау, денсаулық және білім, сондай-ақ қала экономикасының сапалы дағдарысқа қарсы өсуі үшін жағдай құру болып табылады.

жүктеу/скачать 1.36 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: