Бағдарламасы (силлабус) Дәріс кешені Әдістемелік ұсынымдар мен нұсқаулықтарКарта методической обеспеченности дисциплины
жүктеу/скачать 0.74 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Осы дәрістің қысқаша мазмұны.
- 11 тақырып Халықаралық инвестициялық қызмет және ҚР шетелдік инвестицияларды құқықтық реттеу
| Дәріс жоспары.
1. Халықаралық инвестициялық қызмет және шетелдік инвестициялар туралы түсінік. 2. Қазақстан Республикасындағы шетелдік инвестициялар туралы заңнама. Осы дәрістің қысқаша мазмұны. Халықаралық инвестициялық қызмет және шетелдік инвестициялар туралы түсінік. Инвестициялық процестерді құқықтық реттеу практикасы "халықаралық инвестициялар" ұғымы әр кезде реттеудің қандай да бір мақсатын көздейтін нақты нормативтік актімен айқындалатын жолмен жүреді. Сонымен қатар, әртүрлі жағдайларда реттеудің мақсаттары айтарлықтай өзгеруі мүмкін, нәтижесінде белгілі бір нормативтік актіге енгізілген "Инвестициялар" ұғымының әртүрлі заңды модельдеріне әкеледі. Сондықтан, барлық дерлік мемлекетаралық екі жақты инвестициялық келісімдер кіріспе ережелерде инвестициялардың немесе инвестициялардың егжей-тегжейлі анықтамасын қамтиды (бұл екі термин де синоним ретінде қолданылады Сонымен бірге, инвестициялық қызмет нысандарының келесі жіктелуі ең үлкен мәнге ие болғанын және таралғанын атап өткен жөн: - өнім экспорты; - шетелде жұмыс істеп тұрған, сондай-ақ жаңадан салынып жатқан өндірістік объектілерге Инвестициялар; - шетелдік бағалы қағаздарды (ең алдымен акцияларды)сатып алу жөніндегі мәмілелер; - шет мемлекетте концессиялар, сауда маркалары, патенттер, лицензиялар және өзге де материалдық емес құқықтарды сатып алу. Экономикалық және құқықтық әдебиеттерде инвестициялардың басқа таксономиялары келтірілген жіктеуге сәйкес келетін белгілі бір дәрежеде келтірілген. Осылайша, инвестициялық қызмет объектісіне (жүзеге асырылатын инвестициялардың активтеріне) байланысты материалдық (қаржылық және заттай) және материалдық емес Инвестициялар бөлінеді. Белгілі бір жіктеу критерийіне байланысты Халықаралық инвестициялар ұғымын және оларды жүйелеуді анықтауға басқа негіздер бар. Алайда, инвестицияларды түсінудің әртүрлі тәсілдерінің болуына қарамастан, инвестицияларды заңды жіктеудің маңызды жалпы нұсқауы ХВҚ ұсыныстары болып табылады, ол инвестордың компанияны бақылау дәрежесіне байланысты тікелей және портфельдік инвестицияларды бөлуді ұсынады. Шын мәнінде, бұл жалпы ұсыныс заңгерлер жүргізетін инвестицияларды құқықтық талдауға негіз болып табылады, олар тікелей инвестицияларға кәсіпорынның бақылау пакетін беретін акцияларға (пайларға), ал портфельдік инвестицияларға кәсіпорынды толық бақылауға мүмкіндік бермейтін Инвестициялар жатады. Сонымен бірге, "тікелей инвестициялардың де, портфельдің де экономикалық мәні бір: екеуі де капиталдың өздігінен өсетін құн ретіндегі қозғалысы"деп баса айтылған. Бұл жіктеу халықаралық-құқықтық деңгейде де, ішкі инвестициялық заңнама деңгейінде де инвестицияларды құқықтық реттеу үшін негіз болып табылады. Инвестицияларды тікелей және портфельге бөлу кезінде субъективті фактор — инвестицияларды жүзеге асыратын тұлғаның кәсіпорынды басқару ниеті (тікелей инвестициялар) не инвестордың кәсіпорынға (портфельдік инвестицияларға) инвестициялаудан тек пайда алуға ұмтылысы субсидиарлық сыныптау критерийі болып табылады. Мысалы, француз Заңында инвесторға инвестицияланған кәсіпорынды бақылауға мүмкіндік беретін Инвестициялар тікелей танылады. Сондықтан, заңгерлер атап өткендей, бұл ең маңызды жағдайларда тікелей және жанама инвестицияларды ажыратуға мүмкіндік беретін бақылау критерийі. Сонымен қатар, кәсіпорынды басқару ниеті немесе пайда табу ниеті сияқты өлшемнің тұрақсыздығын атап өткен жөн. Нақты өмірде инвестордың бұл ниеттері жиі өзара байланысты. Сондықтан құқықтық реттеу мақсаттары үшін тікелей және портфельдік инвестицияларды бөлудің неғұрлым формалдандырылған өлшемдері пайдаланылады. Сонымен қатар, экономикалық тұрғыдан алғанда, инвестициялау несие капиталы түрінде де жүзеге асырылуы мүмкін, бұл "несие пайызы есебінен пайда табу үшін ақшалай немесе тауарлық несие беру"дегенді білдіреді. Несие капиталы түрінде инвестициялауды жүзеге асырудың құқықтық нысандары несие және қарыз шарттары болуы мүмкін. Мұндай инвестициялар туралы идеяларда бірыңғай ұстанымның болмауы осы мәселеге қатысты халықаралық құқықтық тәртіпке де әсер етеді. Мысалы, инвестициялық процестерді реттеудегі ең маңызды халықаралық құқықтық актілердің бірі-1965 жылғы мемлекеттер мен басқа мемлекеттердің жеке немесе заңды тұлғалары арасындағы инвестициялық дауларды реттеу туралы Конвенцияда "Инвестициялар"ұғымы жоқ. Бұл инвестициялар туралы бірыңғай бірыңғай көзқараста тұрақсыздықты тудырады, өйткені әрбір мемлекет қабылдаушы Тарап бола отырып, ішкі заңнамада халықаралық инвестициялардың жеке заңды критерийлерін белгілейді, олар көбінесе бір-бірінен өте ерекшеленеді. Нәтижесінде, халықаралық инвестициялар тәжірибесі әртүрлі мемлекеттердегі инвестициялаудың тұрақсыз және тең емес құқықтық режимдерінің нәтижесінде белгілі бір қиындықтарға тап болады. Сонымен бірге, Халықаралық кәсіпкерлік және басқа да экономикалық қызметті дамытудың маңызды факторларының бірі инвесторлардың белгілі бір мемлекеттің экономикасына тиісті ресурстарды салу туралы шешімін объективті түрде алдын-ала анықтайтын болжамды және біркелкі халықаралық және ішкі инвестициялық құқықты құру болып табылады. Бұл жағдай көптеген халықаралық форумдарға, соның ішінде ЮНКТАД-қа бірнеше рет назар аударды, оған қатысушылар шетелдік инвестициялармен бүкіл әлем бойынша кәсіпкерлік қызмет жағдайларының өзгеруін дұрыс байланыстырады. Халықаралық коммерциялық қатынастардағы инвестицияларды реттеу бірнеше маңызды компоненттерден тұратын күрделі құрылымға ие. Жалпы алғанда, Инвестициялық құқық көздерінің арасында халықаралық-құқықтық сипаттағы актілерді және нақты мемлекеттер қабылдаған инвестициялау мәселелері жөніндегі заңнамалық актілерді (ішкі инвестициялық заңнама) бөліп көрсетуге болады. Ең алдымен, инвестициялық қызметті нормативтік реттеудің маңызды көзі халықаралық құқық актілері (көпжақты халықаралық конвенциялар, екіжақты инвестициялық келісімдер және инвестицияларды өзара қорғау және ынталандыру туралы келісімдер, халықаралық әдет-ғұрыптар, сондай-ақ халықаралық ұйымдар қабылдаған қарарлар) болып табылады. Бұған, белгілі ескертпелермен, инвестицияларды реттеуге бағытталған, басқа нормативтік актілерге, соның ішінде ішкі заңнаманың құқықтық актілеріне "біріздендіру" әсерін тигізетін халықаралық құжаттардың жобаларын да жатқызуға болады). Халықаралық құқық актілерінің ішінде практикалық тұрғыдан алғанда жекелеген мемлекеттер жасаған екі жақты инвестициялық келісімдер маңызды болып табылады. Дәл осы келісімдер халықаралық инвестициялық процестерді реттеудің негізгі нормативтік ауқымын жасайды және халықаралық инвестициялық құқықтың нормативтік жүйесінде үлкен орын алады. Халықаралық инвестицияларды реттеудің тағы бір көзі мемлекеттердің ішкі заңнамасы болып табылады. Осы екі компонент (халықаралық актілер және ішкі заңнама актілері) салыстырмалы түрде тәуелсіз бола отырып, бір-біріне айтарлықтай әсер етеді, нәтижесінде инвестициялық процестерді реттеу біріздендіруге бейім болады. Халықаралық инвестициялық құқықты қалыптастыру процесі алдыңғы қатарлы экономикасы бар мемлекеттерде (және, демек, инвестицияларды ілгерілетуге мүдделі) және дамушы экономикасы бар мемлекеттерде (әдетте, инвестиция тартуға мүдделі) қалыптасқан тәсілдер арасындағы күресте жүріп жатқанын атап өткен жөн. Батыс заңгерлерінің терминологиясында Инвестициялық Заңның қалыптасуы Солтүстік (дамыған елдер) мен Оңтүстік (дамушы елдер мен өтпелі экономикасы бар елдер)арасындағы күресте жүреді Қазақстан Республикасындағы шетелдік инвестициялар туралы заңнама. Инвестициялық қызметке қатысушылар. Инвестициялар және инвестициялық қызмет түрлері. Қазақстанда шетелдік инвесторлардың шаруашылық қызметін жүзеге асырудың құқықтық нысандары. Портфельдік инвестициялардың ерекшеліктері. Шетелдік инвесторларға кепілдіктер. № 11 тақырып Халықаралық инвестициялық қызмет және ҚР шетелдік инвестицияларды құқықтық реттеу Дәріс жоспары. 1.Көпжақты және екіжақты инвестициялық келісімдер. 2.Инвестициялық келісімшарттардың ерекшеліктері. 3.Шетел қатысатын кәсіпорындардың мәртебесін құқықтық реттеудің заңнамалық негізі. 4.Инвестициялық дауларды шешу. жүктеу/скачать 0.74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|