Реферат дайындау
Реферат-студенттің өзіндік жұмысының маңызды түрі, пәнді оқытудың бір түрі, бұл курс мәселелерін терең игеруге, зерттеу дағдыларын қалыптастыруға ықпал етеді. Ол бастапқы дереккөздерді теориялық түсінуді, алған білімдерін заманауи сот-медициналық іс-әрекетте қолдана білуді, әдебиетпен жұмыс істеу дағдыларын, зерттелген тақырыпты сауатты ұсынуды талап етеді.
Рефераттық жұмыстың мақсаты: әдебиетпен жұмыс істеу дағдыларын игеру, тақырып бойынша әдеби көздер мен практикалық материалдарды жалпылау, тақырып сұрақтарын дұрыс жеткізе білу, логикалық құрылымдар мен тұжырымдар жасау.
Реферат мазмұнына қойылатын талаптар:
Реферат дегеніміз-мәселе бойынша жарияланған әдебиеттерді талдау, яғни жарияланған ойларды жүйелі түрде ұсыну, бастапқы көзді көрсете отырып және міндетті түрде ұсынылған материалды өз бағалауымен.
Реферат жазудың қайнар көзі кез-келген жарияланған жұмыстар, сонымен қатар сот-медициналық технологияларды сипаттайтын құжаттар болуы мүмкін зерттеу әдістері, заң тәжірибесін жалпылау, Интернетте жұмыс істеу (веб-беттің нақты мекен-жайын көрсете отырып).
Реферат жұмысының басында шешілетін мәселе, тапсырма, тақырып анықталады. Мұндай бастама ақпаратты тұтынушыны рефератта берілген маңызды атмосфераға бірден енгізеді. Рефераттың тақырып бөлігін рәсімдеген кезде бірінші орынға оның атауын қою әдеттегідей. Тақырып негізінен мәтіннің органикалық сәті болып табылады және сонымен бірге реферат функциясының бір бөлігін өз бетінше орындай алады. Рефераттың мазмұнын дәл жеткізе отырып, ол тақырып белгілері бойынша ыңғайлы, жылдам және қатесіз құжаттық ақпараттық іздеудің талаптарына сәйкес келуі керек.
Рефератта материал қысқаша және дәл келтірілген. Негізгі ақпаратты екінші ақпараттан бөлу мүмкіндігі рефератқа қойылатын негізгі талаптардың бірі болып табылады. Рефераттың реферат мәтінінен басты айырмашылығы-артық материалдың болмауы, яғни маңызды ақпаратты қамтымайтын мәтіннің жеке сөздерін немесе бөліктерін алып тастау, сондай-ақ мәтіннің кеңейтілген бұрылыстарын неғұрлым қысқа комбинациялармен ауыстыру (коагуляция).
Рефератпен жұмыс таңдалған мәселе бойынша жұмыс теориясы мен практикасын терең талдауды қамтиды. Қорғау кезінде, түсініктеме беру барысында автор өз ойларын, пікірлерін айтады. Реферат ғылыми стильде жасалуы керек, оның басты белгілері дәлдік, логика, дәлел, материалды бейтарап ұсыну болып табылады. Реферат жоспарға сәйкес құрылуы керек, органикалық ішкі біртұтастыққа, презентацияның үйлесімді логикасына, берілген тақырыпты ашудың семантикалық толықтығына ие болуы керек.
Осы дереккөздерден алынған барлық дәйексөздер мен кез келген жалпыға мәлім емес мәліметтердің (мамандардың пікірлері, сандар, фактілер және т.б.) өз сілтемелері немесе сілтемелері ағымдағы беттің төменгі жағында рәсімделген және реферат мәтініндегі нөмірлеуге сәйкес нөмірленген болуы тиіс.
Реферат құрылымы:
- кіріспе бөлімде реферат тақырыбының өзектілігінің негіздемесі; автордың алдына қойған мақсаттары мен міндеттерін тұжырымдау; зерттелген әдебиеттерге, басқа да ақпарат көздеріне қысқаша шолу және талдау жасалады.
- негізгі бөлім таңдалған тақырыптың жалпы ережелерін ашады. Тақырып бойынша материалды таңдау, құрылымдау, ұсыну және сыни талдау ғана емес, сонымен қатар тақырып бойынша жұмыс барысында қалыптасқан оқушының жеке пікірін анықтау міндетті болып табылады. Негізгі бөлігі бөлімдерге, параграфтарға бөлінуі мүмкін.
- қорытындыда жұмысты қорытындылау, нақты тұжырымдар, кіріспеде қойылған міндеттердің орындалу дәрежесін талдау бар.
- әдебиеттер тізімі Алфавиттік реттілікпен рәсімделеді және автор зерделеген мақалалардың, анықтамалық және басқа да материалдардың барлық көлемін қамтиды (1-қосымшаны қараңыз).
- қосымшаларда құжаттар, иллюстрациялар, кестелер, сызбалар және т. б. болуы мүмкін.
Рефератты рәсімдеуге қойылатын талаптар
Рефераттың әр жаңа бөлімі жаңа беттен басталуы керек. Бұл ереже рефераттың басқа негізгі құрылымдық бөліктеріне де қатысты: кіріспе, Қорытынды, Әдебиеттер тізімі, Қосымшалар. Бөлімдердің атауы мен кейінгі мәтін арасындағы қашықтық екі жоларалық интервалға тең болуы керек. Бөлімнің және параграфтың тақырыптары арасында бірдей қашықтық сақталады. Тақырып жолдары арасындағы қашықтық мәтіндегі сияқты қабылданады. Жолдың ортасында орналасқан тақырыптың соңындағы нүкте қойылмайды. Тақырыптардың астын сызуға және тақырыптағы сөздерді тасымалдауға жол берілмейді. Барлық ескертулер мен жол жазбалары сол бетте орналасқан. Барлық беттер нөмірленеді, титул парағынан бастап, титул бетіндегі нөмір қойылмайды.
Орындалған жұмыс келесі тәртіпте болуы керек және құрастырылуы керек:
1. Титулдық парақта: оқу орнының атауы, Оқу пәнінің атауы, реферат тақырыбының атауы, студенттің аты-жөні, факультет, курс, топ.
2. Жоспары.
3. Кіріспе.
4. Негізгі бөлім.
5. Қорытынды.
6. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі.
7. Қажет болса, кестелер, графиктер, құжаттар, диаграммалар және т.б. түріндегі қосымшалар. Жұмыс ксерокөшірмелермен және (немесе) сканерленген материалдармен безендірілуі мүмкін (кітаптар мен журналдардан "ойылған" иллюстрацияларды пайдалануға жол берілмейді).
Реферат көлемі 12-15 баспа табақ болуы керек. Кіріспе және қорытынды рефераттың жалпы көлемінің 20% құрайды. Компьютерлік жиынтықтағы реферат мәтіні 14 кегльмен, Times New Roman қарпімен бір жарым жоларалық интервалмен орындалуы, құжат бойынша біркелкі тығыздыққа, контрастқа және айқындыққа ие болуы тиіс. Мәтіндегі астын сызуға жол берілмейді, оны курсивпен, қалың қаріппен таңдауға болады. Реферат мәтінін жиектердің келесі өлшемдерін сақтай отырып теру керек: төменгі және жоғарғы жағы – 20 мм, оң жағы – 10 мм, сол жағы – 30 мм.рефератты қорғау уақыты 5-7 минут.
"Эссе" Дайындау
"Эссе" сөзі орыс тіліне француз тілінен енген және тарихи түрде латынның exagium (салмақ) сөзінен шыққан. Француз "еззасын" сөзбе-сөз аударуға болады: тәжірибе, сынақ, әрекет, эскиз, эссе.
Эссе-бұл белгілі бір себеп немесе мәселе бойынша жеке әсерлері мен ойларын білдіретін және тақырыпты анықтайтын немесе толық түсіндіруді талап етпейтін шағын көлемді және еркін композицияның композициясы. Эссе "кейбір мәселелерді жүйелі ғылыми түрде емес, еркін түрде түсіндіретін эссе"ретінде анықталады.
Курс бойынша Эссе жеке талдау және жарияланған ғылыми әзірлемелер (ғылыми мақалалар, әдістемелер, әдістемелік ұсынымдар, практиканы қорыту, ҚР Жоғарғы Соты Пленумының ұсынымдары және т.б.) бойынша қорытынды негізінде дайындалады.
Эссе құрылымы мен жоспары
Эссенің құрылымы оған қойылатын талаптармен анықталады:
- эссе авторының мәселе бойынша ойлары қысқаша тезистер түрінде баяндалады (Т).
- ойды дәлелдермен растау керек-сондықтан тезистен кейін дәлелдер (а) келеді.
Дәлелдер-бұл фактілер, әлеуметтік өмір құбылыстары, оқиғалар, өмірлік жағдайлар және өмірлік тәжірибе, ғылыми дәлелдер, ғалымдардың пікіріне сілтемелер және т.б. әр тезистің пайдасына екі дәлел келтірген дұрыс: бір дәлел нәтижесіз болып көрінеді, үш дәлел қысқа және бейнеге бағытталған жанрда жасалған презентацияны "шамадан тыс жүктеуі" мүмкін.
Осылайша, эссе сақиналық құрылымға ие болады (тезистер мен дәлелдер саны тақырыпқа, таңдалған жоспарға, ойдың даму логикасына байланысты):
- вступление;
- тезис, дәлелдер;
- тезис, дәлелдер;
- тезис, дәлелдер;
- қорытынды.
Курс бойынша Эссе осы жанрдағы ғылыми-практикалық, сипаттамалық-аналитикалық түрлерге жатады.
"Эссе" дизайнына қойылатын негізгі талаптар энциклопедиялар мен сөздіктерде көрсетілген:
- шағын көлемі (3-5 баспа беті)
- нақты тақырып және оның субъективті түсіндірмесі атап өтілді.
- еркін композиция-эссенің маңызды ерекшелігі. Автор материалды өз атынан ұсынады
- баяндаудың жеңілдігі.
Эссенің ішкі құрылымы еркін болуы мүмкін. Бұл жазбаша жұмыстың шағын нысаны болғандықтан, қорытындыларды міндетті түрде қайталау қажет емес, олар негізгі мәтінге немесе тақырыпқа енгізілуі мүмкін. Аргументация мәселені тұжырымдаудан бұрын болуы мүмкін. Мәселені тұжырымдау түпкілікті тұжырымға сәйкес келуі мүмкін. Дәлелдеудің негізі құқықтық көздер, ғылыми әзірлемелер және т. б. болуы керек.
Кез-келген оқырманға арналған рефераттан айырмашылығы, эссе "мен туралы айтқым келеді...", және аяқталады " Мен келесі қорытындыға келдім...", эссе-бұл дайындалған оқырманға (тыңдаушыға) арналған реплика. Яғни, жалпы алғанда, талқыланатын нәрсені елестететін адам. Бұл эссе авторына жаңа нәрсені ашуға назар аударуға және презентацияны қызметтік мәліметтермен шатастырмауға мүмкіндік береді.
Эссе соңында Әдебиеттер тізімі берілген. Дизайн талаптары (шифр, өлшемдер, шегіністер, әдеби көздерге қойылатын талаптар) рефераттың дизайнына ұқсас және жоғарыда көрсетілген.
Достарыңызбен бөлісу: |