Бағдарламасы (силлабус) Дәріс кешені Әдістемелік ұсынымдар мен нұсқаулықтарКарта методической обеспеченности дисциплины
жүктеу/скачать 0.74 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Осы дәрістің қысқаша мазмұны.
- 14 тақырып сыртқы экономикалық қызметке қатысушылардың құқықтарын қорғау
| Дәріс жоспары.
1. Сыртқы экономикалық қызмет субъектілеріне берілетін кепілдіктер ұғымы. Шарттық-құқықтық (келісімшарттық) кепілдіктер. 2. Мемлекеттік емес сыртқы қарыздар бойынша мемлекеттік кепілдіктер. 3. Кепілдіктер ретінде қызмет ететін өзге де құқықтық құралдар. 4. Заңнамалық кепілдіктер. Осы дәрістің қысқаша мазмұны. Сыртқы экономикалық қызмет субъектілеріне берілетін кепілдіктер ұғымы. Шарттық-құқықтық (келісімшарттық) кепілдіктер. Сыртқы экономикалық келісімшарттар бойынша төлемдерді жүзеге асыру кезінде оларды төлеу жөніндегі міндеттемелерді қамтамасыз ететін құқықтық құралдарды пайдалану қажеттігі туындайды. Олардың бірі-кепілдік. Кепілдік принципалдың (негізгі міндеттеме бойынша борышкердің) өтініші бойынша берілген кепілгердің (үшінші тұлғаның) негізгі міндеттеме бұзылған жағдайда бенефициардың (принципал кредиторының) талабы бойынша кепілдікте келісілген шарттарда белгілі бір ақша сомасын төлеуге жазбаша міндеттемесін білдіреді. Өзінің құқықтық табиғаты бойынша кепілдік – сыртқы сауда келісім-шартына қарамастан бір жақты мәміле (ақшалай міндеттеме), бұл оны негізгі міндеттемеге қатысты қосымша (акцессорлық) міндеттемені білдіретін міндеттемені қамтамасыз етудің басқа тәсілдерінен (мысалы, кепілгерліктен) ерекшелендіреді. Сонымен, егер негізгі міндеттеменің жарамсыздығы оны қамтамасыз ететін акцессорлық міндеттеменің жарамсыздығына әкеліп соқтырса, онда кепілдік кепілдік шарттарын сақтай отырып, төлем жасау үшін бастапқы және тәуелсіз міндеттемені білдіреді. Халықаралық коммерциялық практикада жеке немесе заңды тұлға болсын, белгілі бір адамдар тобының (кепілгерлердің) кепілдік беруіне қандай да бір шектеулер жоқ. Сонымен бірге, халықаралық кепілдіктерді беру негізінен әртүрлі кепілдіктерді пайдаланатын несие мекемелерімен, банктермен, сақтандыру ұйымдарымен байланысты. Кепілгер бенефициардың бірінші талабы бойынша төлем жасауға міндетті екенін көздейтін талап бойынша кепілдік кеңінен қолданылды. Бенефициардың осындай кепілдік бойынша төлем алуы үшін негізгі мәміле бойынша міндеттеменің немесе кепілдікте көрсетілген басқа да құжаттардың орындалмағаны туралы мәліметтерді қамтитын қарапайым жазбаша талап ұсыну жеткілікті. Талап ету бойынша Кепілдікті халықаралық-құқықтық реттеу Әр түрлі құқықтық жүйелерге жататын мемлекеттердің азаматтық заңнамасында кепілдік, әдетте, міндеттемелерді қамтамасыз ету туралы жалпы ережелер аясында қарастырылады, ал ол көбінесе кепілдікпен анықталады. Кепілдік қатынастарын реттейтін арнайы нормалар олардың көпшілігінде болмағандықтан, халықаралық кепілдіктерді реттеуде МТП басылымдары басты маңызға ие болды. Кепілдіктерге қатысты ережелер мен әдет-ғұрыптарды кодификациялау МТП аясында бірнеше рет жүргізілді. Бір кездері ол шарттық кепілдіктерді – тендерлік кепілдіктерді және төлемді қайтару кепілдіктерін реттеуге бағытталған 1978 жылғы шарттық КЕПІЛДІКТЕРГЕ АРНАЛҒАН бірыңғай ережелерді (№325 МТП жариялау) жариялады. Оларда шартты кепілдіктерді пайдалану көзделді, оған сәйкес кепілдік сомасын алу үшін бенефициар принципалға сот немесе төрелік шешімді оның төлемге құқығын іске асыру шарты ретінде ұсынуы тиіс (9-бап). Іс жүзінде МТП-ның (№ 325) бұл жарияланымы кең таралмады, дегенмен ол ресми түрде маңыздылығын жоғалтпады. Қазіргі уақытта кепілдіктің көрсетілген түрі шарттар бойынша міндеттемелерді орындау мерзімдерін "барынша азайтуға" мүмкіндік беретін талап ету бойынша кепілдіктерді қолдануға көп дәрежеде сәйкес келетін практиканың қажеттіліктеріне жауап бермейді. Шартты кепілдік бойынша төлем жасау үшін негіз болып табылатын негізгі міндеттемені бұзу фактісін анықтаудың күрделі рәсімін жүргізуден босатылатын банктер де төлемдердің неғұрлым қарапайым тетігіне мүдделі. Талап бойынша кепілдіктерді қолданудың халықаралық тәжірибесін жалпылау нәтижесі 2010 жылғы талап бойынша КЕПІЛДІКТЕРГЕ АРНАЛҒАН Біріздендірілген ережелер болды (№758 МТП жарияланымы), олар 1992 жылғы талап бойынша КЕПІЛДІКТЕРГЕ АРНАЛҒАН Біріздендірілген ережелердің бұрын қолданыста болған редакциясын алмастырды (№458 МТП жарияланымы). Қағидалардың қайта қаралған редакциясына кепілдікті авизоландыруға, кепілдікке өзгерістер енгізуге, ұсынуды Тексеру критерийлеріне, ішінара, көпше және толық емес талаптарға, кепілдіктерді аударуға (Трансфер), қарсы кепілдікті беруге, төлем валютасына және т. б. қатысты елеулі нақтылаулар енгізілді. Кепілдіктің автономды сипаты оны расталған аккредитивке ұқсас етеді. Біріздендірілген ережелердің жаңа редакциясында құжаттық аккредитивтерге арналған Біріздендірілген ережелердің ережелеріне ұқсас ережелер болуы кездейсоқ емес, ред. 2007 ж. (№600 МТП жарияланымы). Көрсетілген құжаттарда ұғымдардың анықтамалары (авизуациялаушы тарап, нұсқау беруші тарап, жұмыс күні, тиісінше ұсыну және т. б.) сәйкес келеді, тәуелсіздік және қайтарып алынбау қағидаттары, сондай-ақ аккредитивтің және талап бойынша кепілдіктердің формальды сипаты (кепілгерлер тауарлармен емес, құжаттармен айналысады) белгіленген. Сонымен бірге, кепілдік пен аккредитивтің ұқсастығымен қатар, талап етуге арналған Біріздендірілген ережелердің қолданылу саласын айқындау кезінде олардың айырмашылықтары ескерілуге тиіс: егер кепілдік міндеттемелерді қамтамасыз ету мақсаттарына қызмет етсе және төлем олар бұзылған кезде ғана жүргізілсе, онда төлем сомалары кез келген жағдайда аккредитив шарттарын орындаған және тиісті коммерциялық құжаттарды ұсынған кезде аккредитивтен есептен шығарылады (ерекше жағдай резервтік аккредитив болып табылады). Банк кепілдігін қолдану кезінде жалпы құқық елдеріне, ең алдымен АҚШ – қа тән ерекшеліктерді ескеру қажет, мұнда кепілдік үшін шектеулер қойылды, бұл жаңа құқықтық институттың-резервтік аккредитивтің пайда болуына әкелді, ол орындау кепілі ретінде қызмет етеді. Талап ету бойынша кепілдік пен резервтік аккредитивті қолданудағы қайшылықтарды жою мақсатында ЮНСИТРАЛ шеңберінде 1995 жылғы Тәуелсіз кепілдіктер мен резервтік аккредитивтер туралы Конвенция қабылданды, Конвенция 2000 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енді, оны Кувейт, Панама, Сальвадор, Белоруссия, Тунис, Эквадор, Габон, Либерия ратификациялады, АҚШ-қа қол қойды. Конвенцияда тәуелсіз кепілдіктер мен резервтік аккредитивтердің жалпы қағидаттары мен белгілерін тануға жәрдемдесуге бағытталған келісілген ережелер жиынтығы белгіленген. Міндеттемелердің осы екі түрі де қауіпсіздік шаралары ретінде және қарызды өтеу үшін қолданылады (төлем әдісі ретінде). Кепілдік хат ұғымына кепілдік, банк немесе басқа мекеме немесе тұлға (кепілгер немесе эмитент банк) берген резервтік аккредитив, сондай-ақ қарсы кепілдік және "міндеттемені растау", яғни. "кепілгердің (Эмитенттің) міндеттемесіне қосымша берілген және бенефициарға өз қалауы бойынша кепілгердің (Эмитенттің) орнына қарапайым талап бойынша, бенефициардың кепіл берушіден (эмитенттен) төлемді талап ету құқығына нұқсан келтірмей, төлемді растайтын тараптан талап ету құқығын беретін міндеттеме "(6-баптың" d"," е " т.). Конвенцияда ұсынылған бенефициарға кепілдік және резервтік аккредитив бойынша төлемдерді төлеу кезінде теріс пайдалану және алаяқтық проблемасын шешу ерекше қызығушылық тудырады. Атап айтқанда, бұл жосықсыз бенефициар банкке негізгі міндеттеменің орындалуымен қамтамасыз етілмеген жалған құжаттарды (мысалы, тауарды жеткізумен) және түпнұсқа құжаттардан сыртқы белгілері бойынша ажырату қиын болған жағдайларда не, керісінше, қамтамасыз етілуіне кепілдік не резервтік аккредитив берілетін негізгі міндеттеменің орындалғаны банкке белгілі болған кезде орын алады. Конвенция материалдық-құқықтық және іс жүргізу сипатындағы арнайы құқықтық шараларды белгілеу арқылы ҚОЛДАНЫСТАҒЫ теріс пайдалану проблемасын жоюға әрекет жасады. Осылайша, бенефициардың іс-әрекеттерін "алаяқтық" немесе "құқықты теріс пайдалану" деп саралау кезінде кепілгердің төлемді тоқтата тұру немесе бенефициарға төлеуге арналған сомаларды бұғаттау мақсатында соттың уақытша сот бұйрықтарын (injunctions) шығаруы көзделеді. Конвенцияның 22-бабында коллизиялық норма қамтылған, онда кепілгер, Эмитент және бенефициар арасында құқықты таңдау болмаған кезде міндеттемеге "міндеттеме берілген кепілгердің / Эмитенттің коммерциялық кәсіпорны орналасқан мемлекеттің құқығы қолданылуға жатады"деп көзделеді. Мемлекеттік емес сыртқы қарыздар бойынша мемлекеттік кепілдіктер. Кепілдіктер ретінде қызмет ететін өзге де құқықтық құралдар. Заңнамалық кепілдіктер. № 14 тақырып сыртқы экономикалық қызметке қатысушылардың құқықтарын қорғау жүктеу/скачать 0.74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|