79
Әңгіме пәтердің тарлығында. Осыдан кейін ақша жинау керек, -деп
шешімге келеді, үлкен үй сатып алуды және балалы болуларын
армандайды. Енді бұларға екі табыс кӛзі бар, сондықтан уақыттарын
мансап жолына сарп етеді.
Табыстары кӛбейе бастайды.
Шығыстары да ӛзгереді
Кӛпшілік үшін шығындардың ең үлкен бабы- ол салықтар.
Жұрттың кӛпшілігі табыс салығының не екендігіне кӛңіл аударып
түсінгілері келеді, ал Американдықтар үшін- бұл әлеуметтік қорғау.
Жұмыс істеушіге,
әлеуметтік қорғау салығы, дәрігерлер
сақтандырумен қоса, орташа есеппен 7,5 процентті құрайтын сияқты
кӛрінеді, бірақ бұл шындығында 15 процент, себебі: жұмыс беруші
әлеуметтік қорғауға қанша тӛленсе, сонша алады.
Істің мәні мынада: ӛйткені, салық кӛлеміндегі
ақшаны жұмыс
беруші Сізге тӛлей алмайды. Оның сыртында сіз, ӛз еңбек ақыңыздың
кӛлемінен табыс салығын тӛлейсіз, бұл әлеуметтік қорғауға кетіп,
сіздің - қолыңызға ешуақытта тимейді.
Активтер Пассивтер
Табыстар
Шығыстар
Активтер Пассивтер
80
Осыдан кейін пассивтердің бабтары ӛседі.
Мұның мағынасын жас жұбайлар мысалынан кӛрсетуге болады.
Олардың табыстары кӛбейді, сӛйтіп олар армандаған үйін сатып алуға
бел шешеді. Солай бұларда мүлік салығы пайда болады. Содан кейін
олар жаңа машина жиһаз, тұрмыстық техникаларды сатып алады.
Ақырында пассив колонкасының (бӛлігінің) әртүрлі шығындарды
тӛлеуге, (үй кепілдігінің тӛлемі, кредиттік карточкаларды жабу және
т.б.) толы екенін аңғарады.
Осыдан кейін, олар «егеуқұйрык
жүгірісінің» қатысушылары болады. Дүниеге бала келеді. Ақша үшін,
олар оданда әрі кӛп жұмыс істеуге тырысады. Процесс (үдіріс)
қайталанады. Жаңа табыстар үдемелі салықтар. Пошта арқылы
кредиттік карточкалар келеді, олар толығымен жұмсалады.
Бір кезде кредиттік компания телефон соғады,
бұлардың кредит
алу үшін, кепілдікке қойған үйлерінің бағасы ӛскенін хабарлап,
осыған байланысты тӛлем процентінің де ӛскенін айтып: «Сіздердің
тұтыну қарыздарын тӛлеуге мүмкіншіліктеріңіз бар», -деп «толық
біріктірілген заңды» алып, берешектерді ӛтеп тастауға ұсыныс
жасайды. Осының бәрін тӛлеп, олар сәл тынышталады. Тӛлемдер бір
шама азаяды, оның себебі: тӛлеу мерзімін келісім- шарт бойынша 30
жылға созуды, олар табылған ақыл, деп есептейді.
Бір кезде кӛршісі жаңа
заттар сатып алуға шақырады, мерекеге
байланысты, арзан бағалармен тауарлар сату науқаны жүріп жатқанын
хабарлайды. Біршама үнемдеуге болады, - дейді.
Олар ӛз-ӛздеріне: «Кӛруге барайық, бірақ ештеңе де сатып
алмаймыз», деп серт бергендей болғанмен,
жаңа кредиттік
карточкасын ала кетеді. Маған осындай отбасылар жиі кездеседі.
Олардың аты - жӛндері әртүрлі болғанымен, бірақ қаржылық
дилеммалары бірдей жағдайда еді.
Достарыңызбен бөлісу: