Байсыдық индира болатбекқызы мінез сипаты атауларының лингвомәдениеттанымдық негіздері
жүктеу/скачать 5.82 Mb. Pdf көрінісі
|
| НӘПСІҚҰМАР сын. Жеңілмінезді, желікшіл. Қызбалық желікпен аңсары ауған жігіт
нәпсіқұмар жалынды әйелді көз жұмбай тәуекелмен аймалағандығын ұғыну қиынға соқпайды (Р.Нұрғалиев, Трагедия.). Темірәлі Мәруаға қамшы сілтегенде де күйеуі майданда жүрген жас әйелдің нәпсіқұмар ұстамсыздығына күйіп кеткендіктен сілтеген («Лен. жас»). 744. НӘУЕТЕК сын. Еңбек етуге қыры жоқ, бос. Аяғы небәрі жеті жасар баланың аяғындай, өзі сәл жел тұрса құлап қалатындай аса нәуетек, нәзік болыпты (Қ.Жұмаділов, Тағдыр). Олардың міні мынада: балаларын әу бастан нәуетек өсірген, тұрмыс тың барлық жүгін өздері ғана көтеріп, балаларын аянкеш етіп алған («Мәдениет және тұрмыс»). Нәуетекке, зәнталаққа сенген кім? Жолы сынсын бұлбұлды атқан желбастың, Қолы сынсын аққуды атқан мергеннің (М.Шаханов, Ғасырлар.). Аяншақ кісі, жұмсақ жүрек нәуетек кісі жақсы өмір сүре алмайды (Ж.Аймауытов, Шығ.). Әй, нәуетек-ай, не үй жұмысына, не түз жұмысына қыры жоқ (С.Шаймерденов, Қарғаш). 291 745. НИЕТІ ЖАМАН Көңілі бұзық, арам ой, сұм көңіл (адам). Мақұл сөзін бос көріп, Тентек сөзін қош көріп, Жамандармен іс қылып, Ниеті жаман болған соң (Дулат Бабатайұлы, Шығ.). 746. НОЙЫС сын. Дойыр мінезді, дөкір, дөрекі. Бастығымыз Ерден деген қатыгез, нойыс, тоңмойын, қатал жан еді (3.Шашкин, Ақбота). Қолына түссең, оңдырмайтыны айдан анық. Мінезі шадыр, нойыс адам (С.Жүнісов, Өшп. іздер). Тыныбай болса жалтақ, Көксеген болса бір беткей, нойыс (Қ.Жұмаділов. Тағдыр). Ержетіп, ел ұстауға жарап қалған інісінің нойыс ашумен қорқытып өр кеудемен баспақ (Ғ.Мұстафин, Дауылдан кейін). // Дойыр мінезді, дөкір адам. – Тағы айтарың бар ма? Доңғыз, нойыс! – деді Сұраншы (С.Талжанов, Ұлдай.). баспа редакторының өзі де жазушы. Яғни, жалпыға ортақ жағдай оның да төбесінен түсуі мүмкін. Оның үстіне, дос-жар болмаса да, жүзтаныс, әріптес. Және мүлде қаражаяу, ұрда-жық нойыс емес («Жұлдыз»). 747. НОЙЫСТАУ сын. Дойырлау, дөрекілеу. Жарықтық, ә, жарықтық! – деп оятты. Анау бір нойыстау пәле екен (Ж.Молдағалиев, Сарыарқа.). Ағасының мінезі нойыстау еді, бұл жағдайды біле ме, жоқ па? – деп ойым он саққа жүгіріп мен тұрмын (Б.Тоғысбаев, Асыл адам.). 748. жүктеу/скачать 5.82 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|