Балалар мен жасөспірімдерді тәрбиелеу мен білім беру объектілеріне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

Балалар үйлерінде және интернат ұйымдарында тәрбиеленіп

4-кесте

Азық-түліктердің атауы	Бір балаға норма (күніне граммен)
	7 жасқа дейін	18 жасқа дейін
Қара бидай наны	80	150
Бидай наны	50	150
Бидай ұны	15	20
Картоп ұны	3	3
Жармалар, бұршақ, макорон өнiмдерi	45	75
Картоп	180	250
Көкөністер барлығы	350	500
Жас жемістер барлығы	180	250
Құрғақ жемiстер	15	15
Шырындар	150	150
Қант	35	60
Кондитерлік өнімдер	10	15
Ет	130	140
Құс	60	70
Шұжық өнімдері	15	20
Балық	100	120
Жұмыртқа (дана)	1	1
Сүт, сүт қышқылы өнімдері	500	500
Сүзбе	70	75
Қаймақ	20	40
Ірімшік	10	20
Табиғи сары май	28	45
Өсімдік майы	10	18
Шай	0,2	0,2
Кофе	2	4
Какао	2	2
Тұз	8	8
Дәмдеуіштер	2	2
Ашытқы	1	1

Ескертпе:
      1. Жазғы сауықтыру мезгілінде (90 күнге дейін) демалыс күндері, мереке күндері, каникул күндері тамақтанудың шығыс нормалары 10 пайызға артады.
      2. Әскери, спорттық және музыкалық оқыту мекемелеріндегі оқушыларға арналған тамақтану нормалары 30 %-ға артады.
      3. Негізгі тағамдық заттар бойынша өнімдерді алмастыру кестесіне сәйкес жекелеген тамақ өнімдерін ауыстыруға рұқсат етіледі.

Жекелеген пәндерді тереңдетіп оқытатын мамандандырылған

5-кесте

Өнiмдердiң атауы	1 оқушыға арналған норма (күніне граммен)
Қара бидай наны	150
Бидай наны	150
Бидай ұны	20
Крахмал	3
Жармалар, бұршақ өнiмдерi,макарон өнімдері	75
Картоп	250
Көкөністер барлығы	500
Жас жемістер барлығы	400
Құрғақ жемiстер	15
Шырындар	200
Қант	50
Бал	20
Кондитер өнімдері	15
Ет	130
Шұжық	20
Құс еті	80
Балық	120
Жұмыртқа	1
Сүт, сүт қышқылы өнімдері	500
Сүзбе	75
Қаймақ	40
Ірімшік	20
Сары май	40
Өсімдік майы	18
Шай	2
Кофе	2
Какао	2
Дәмдеуіштер	2
Тұз	8

      Ескертпе: тамақтану рационының калорийін сақтай отырып, негізгі тағамдық заттар бойынша өнімдерді алмастырудың 7-кестесіне сәйкес жекелеген тамақ өнімдерін ауыстыруға рұқсат етіледі.

Жетім балаларға және ата-анасының қомқорлығынсыз қалған,

6-кесте

Азық-түліктердің атауы	1 адамға арналған норма (күніне граммен)
Қара бидай наны	175
Бидай наны	175
Бидай ұны	25
Картоп ұны	3
Жармалар, бұршақ, макорон өнiмдерi	75
Картоп	300
Көкөністер барлығы	600
Жас жемістер барлығы	300
Құрғақ жемiстер	15
Шырындар	200
Қант	50
Кондитерлік өнімдер	15
Ет	160
Құс	50
Шұжық өнімдері	20
Балық	120
Жұмыртқа (дана)	1
Сүт, сүт қышқылы өнімдері	500
Сүзбе	75
Қаймақ	40
Ірімшік	20
Табиғи сары май	45
Өсімдік майы	18
Шай	2
Кофе	2
Какао	4
Тұз	8
Дәмдеуіштер	1
Ашытқы	2

Өнімдерді алмастыру кестесі

7-кесте

№	Алмастыруға жататын өнім	Граммға шаққандағы салмағы	Алмастырушы өнім	Граммға шаққандағы салмағы
1	Сиыр еті	100,0	1-санатты сүйегі бар кесек ет: қой еті, жылқы еті, қоян еті	100,0
			1-санатты сүйегі жоқ кесек ет: қой еті, жылқы еті, қоян еті	80,0
			Жылқы еті 1-санатты	104,0
			Ішек-қарны тазартылған немесе жартылай тазартылған құс еті	100,0
			Ішек-қарны тазартылмаған құс еті	120,0
			1-санатты ішек-қарын: бауыр, бүйрек, жүрек	116,0
			Пісірілген шұжық	80,0
			Ет консервілері	120,0
			Жас балық	150,0
			Жартылай майлы сүзбе	250,0
			Таза сүт	600,0
2	Майы алынбаған сүт	100,0	айран	100,0
			Қойылтылған стерилденген сүт	40,0
			Таза кілегей	20,0
			Майлы сүзбе	30,0
3	Қаймақ	100,0	Таза кілегей	133,0
			Таза сүт	667,0
4	Сүзбе	100,0	Таза сүт	333,0
			Ірімшік	40,0
			Сүзбе ірімшік	80,0
			Қаймақ	50,0
			Кілегей	66,0
5	Ірімшік	100,0	Сиырдың сары майы	50,0
			Таза қаймақ	125,0
			Сүзбе	250,0
			брынза	200,0
			Таза сүт	825,0
			Жұмыртқа	3 шт.
6	Жұмыртқа	1 шт.	Ірімшік	33,0
			Қаймақ	40,0
			Сүзбе	80,0
7	Басы алынған жас балық	100,0	Жас ет	67,0
			Тұздалған майшабақ	100,0
			Балықтың жон еті	70,0
			Сүзбе	168,0
			Ірімшік	50,0
8	Жас жемістер	100,0	Жеміс-жидек шырыны	100,0
			Кептірілген алма	20,0
			Кептірілген өрік	8,0
			Қара өрік	17,0
			Жүзім	22,0
			Қарбыз	300,0
			Қауын	200,0

"Балалар мен жасөспірімдерді 
тәрбиелеу мен білім беру   
объектілеріне қойылатын    
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық     
қағидаларына 10-қосымша    

Жас ерекшелігіне байланысты граммға шаққандағы

Дайын тамақтың сапасын бақылау журналы (бракераж)

"Балалар мен жасөспірімдерді 

Балаларға арналған күн режимі

1-кесте

Режим кезеңдері	Туғаннан бастап 2,5 – 3 айға дейін	2,5-3 айдан бастап 5 – 6 айға дейін	5-6 айдан бастап 9 – 10 айға дейін
1	2	3	4	5
Оянуына қарай біртіндеп тұрғызу, дәретхана, тамақтандыру	6.00	6.00	6.00
Сергіту	6.00 – 7.00	6.00 – 7.30	6.00 – 8.00	6.30-9.30
Таза ауадағы ұйқы	7.30 – 9.00	7.30 – 9.30	8.00 – 10.00
Тамақтандыру	9.00	9.30	10.00	7.30
Сергіту, массаж, таңертеңгі жаттығу	9.00 – 10.00	9.00 – 11.00	11.00 – 12.00	7.30 – 9.30
Топ бөліктеріне қарай сабақтар	-	-	11.00 – 11.10 – 11.20	8.40-8.50-9.00
Таза ауадағы ұйқы	10.00 – 12.00	11.00 – 13.00	12.00 – 14.00	9.30-12.00
Тамақтандыру	12.00	13.00	14.00	12.00
Сергіту	12.00 – 13.00	13.00 – 14.30	14.00 – 16.00	12.00 – 13.00
Топ бөліктеріне қарай сабақтар	-	-	14.30 – 14.40 – 14.50	13.40-13.50-14.00
Таза ауадағы ұйқы	13.00 – 15.00	14.30 – 16.30	16.00 – 18.00	15.00-16.30
Тамақтандыру	15.00	16.30	18.00	16.30
Сергіту	15.00 – 16.00	16.30 – 18.00	18.00 – 20.00	17.00-20.00
Таза ауадағы ұйқы	16.00 – 18.00	-	-	-
Тамақтандыру	18.00	-	-	-
Сергіту	18.00 – 19.00	-	-	-
Ұйқы	19.00 – 20.00	18.00 – 20.00	-	-
Сергіту	20.00 – 21.00	20.00 – 21.00	18.00 – 20.00	17.00-20.00
Шомылдыру	20.45	20.45	19.45	19.45
Тамақтандыру	21.00	21.00	20.00	19.00
Түнгі ұйқы	21.00 – 6.00	21.00 – 6.00	20.00 – 6.00	21.00 – 6.30
Түнгі тамақтандыру	24.00 немесе 3.00	23.00 немесе 3.00	22.00	22.0 (10 м дейін)

Екі жастағы балалардың үлгілік күн режимі

2-кесте

Режим кезеңдері	Жылдың салқын мезгілінде		Жылдың жылы мезгілінде
	1 ж. – 1 ж. 6 ай.	1 ж. 6 ай. – 2 жас.	1 ж. – 1 ж. 6 ай	11 ж. 6 ай. – 2 жас.
1	2	3	4	5
Ұйқыдан тұру, таңертеңгілік дәретхана	6.30 – 7.30	6.30 – 7.30	6.30 – 7.30
Ойын	7.00 – 8.00	7.00 – 8.00	7.00 – 8.00
Таңертеңгілік асқа дайындық, таңғы ас	7.30	8.20	7.30 – 8.20
Ойын	8.00 – 9.15	8.00 – 9.15
Серуенге дайындық, серуен			8.40 – 9.20	8.40 – 11.00
1-сабақ (топ бөліктеріне қарай)		8.45 – 9.00 – 9.15
Серуеннен оралу, ұйқыға дайындық			9.20 – 9.30
Таза ауадағы ұйқы (№ 1)	9.30 – 12.00	-	9.30-12.00
Серуендеу	-	9.20 – 11.00	-	-
1-сабақ (топ бөліктеріне қарай)	-	-	-	10.00-10.15-10.30
Серуеннен оралу, ойын	-	11.00 – 11.20	-	-
Түскі асқа дайындық
Серуеннен оралу, жуыну
Түскі ас	-	11.20 – 12.00	-	11.30 – 12.00
Ұйқы	-	12.00 – 15.00	-	12.00 – 15.30
Біртіндеп ояту, түскі ас	12.00 – 12.30	-	12.00 – 12.30
Ойын	12.30 – 15.00	-	-	-
Серуенге дайындық, серуен			12.30 – 14.15	-
1-сабақ (топ бөліктеріне қарай)	13.00 – 13.10 – 13.20		13.00 – 13.10 – 13.20
2-сабақ (топ бөліктеріне қарай)	14.00 – 14.10 – 14.20		13.50 – 14.00 – 14.10
Серуеннен оралу, жуыну	-	-	14.15 – 14.30	-
Ұйқыға дайындық, ұйқы (екінші)	15.00 – 16.30	-	14.30-16.30	-
Біртіндеп тұру, бесін тамақ	16.30 – 17.00	15.00 – 15.30	16.30 – 17.00	15.00 – 16.00
2-сабағы (топ бөліктеріне қарай)		16.00 – 16.10 – 16.20		16.10 – 16.25 – 16.40
Ойын	17.00 – 19.00	16.20 – 19.00	-	-
Серуенге дайындық, серуен	-	-	17.00 – 19.00	17.00 – 19.00
Серуен	18.00 – 19.00	18.00 – 19.00	19.00 – 19.30	19.00 – 19.30
Серуеннен оралу, кешкі ас, тыныш ойындар	-		19.30 – 20.30	19.30 – 20.30
Ойын	19.00 – 19.30
Кешкі ас	19.30 – 20.00
Тыныш ойындар	20.00 – 20.30
Ұйқыға дайындық, түнгi ұйқы	20.30 – 6.30	20.30 – 6.30	20.30 – 6.30 (7.00)	20.30 – 6.30 (7.00)

Мектепке дейінгі жастағы балаларға арналған үлгiлiк күн режимі

3-кесте

Режим компонентi	Жас ерекшелік топтары, жасы
	2 – 3	3 – 4	4 – 5	5 – 6	6-7
1	2	3	4	5	6
Үйде (ұйқыдан тұру, дәретхана)	6.30 – 7.30	6.30 – 7.30	6.30 – 7.30	6.30 – 7.30	6.30 – 7.30
Қабылдау, тексеріп-қарау, ойындар, таңертеңгі жаттығу	7.00 – 8.00	7.00 – 8.00	7.00 – 8.00	7.00 – 8.00	7.00 – 8.30
Таңертеңгілік ас	8.00 – 8.30	8.20 – 8.55	8.30 – 9.00	8.30 – 8.55	8.30 – 8.55
Ойындар, сабаққа дайындалу	8.30 – 9.00	8.55 – 9.20	9.00 – 9.15	8.55 – 9.10	8.55 – 9.10
Сабақтар (үзiлiстердi қоса алғанда)	9.00 – 9.30	9.20 – 10.00	9.15 – 10.00	9.10 – 10.10	9.10 – 11.00
Серуенге дайындық	9.30 – 9.50	10.00 – 10.20	10.00 – 10.20	10.10 – 10.30	11.00 – 11.15
Серуендеу	9.50 – 11.30	10.20 – 12.00	10.20 – 12.10	10.30 – 12.35	11.15 - 13.00
Серуеннен оралу	11.30 – 11.50	12.00 – 12.20	12.10 – 12.30	12.35 – 12.50	13.00 - 13.15
Түскi ас	11.50 – 12.30	12.20 – 13.00	12.30 – 13.00	12.50 – 13.20	13.15 - 13.35
Ұйқы	12.30 – 15.00	13.00 – 15.10	13.00 – 15.10	13.20 – 15.20	13.35 - 15.25
Бiртiндеп тұру, ауа, жуыну	15.00 – 15.30	15.10 – 15.40	15.10 – 15.40	15.20 – 15.50	15.25 - 15.50
Бесін ас	15.30 – 16.00	15.40 – 16.00	15.40 – 16.00	15.50 – 16.10	15.50 - 16.05
Ойындар, өз бетiнше іс-қимылы	16.00 – 16.20	16.00 – 16.30	16.00 – 16.30	16.10 – 16.40
Серуенге дайындық	16.20 – 16.40	16.30 – 16.50	16.30 – 16.50	16.40 – 17.00	16.05 - 18.00
Серуендеу	16.40 – 18.00	16.50 – 18.00	16.50 – 18.00	17.00 – 18.00
Серуеннен оралу	18.00 – 18.20	18.00 – 18.20	18.00 – 18.20	18.10 – 18.20	18.00 – 18.15
Кешкi ас	18.20 – 18.45	18.20 – 18.45	18.20 – 18.45	18.20 – 18.45	18.00 – 18.40
Балалардың үйге жіберілуі	18.45 – 19.00	18.45 – 19.00	18.45 – 19.00я	18.45 – 19.00	18.40 – 17.00
Үйде
Серуендеу	19.00 -19.50	19.00 -20.00	19.00 -20.10	19.00 -20.15	19.00 - 20.15
Тыныш ойындар, гигиеналық күтім	19.50 – 20.20	20.00 – 20.30	20.10 – 20.40	20.15 – 20.45	20.15 - 20.45
Жатқызу, түнгi ұйқы	20.00 – 6.30 (7.30)	20.30 – 6.30 (7.30)	20.40 – 6.30 (7.30)	20.45 – 6.30 (7.30)	20.15 - 06.30 (7.30)

"Балалар мен жасөспірімдерді 
тәрбиелеу мен білім беру   
объектілеріне қойылатын    
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық     
қағидаларына 14-қосымша    

МДТОҰ топтарының, жалпы білім беретін және арнайы

Балалардың жасын есепке ала отырып, білім берудің

1-кесте

	Топтар	Жасы	Балалар саны
1	2	3	4
1	Сәби: сәби жастағы топ	бiр жастан екi жасқа дейiн	10
	бiрiншi кiшi топ	екi жастан үш жасқа дейiн	20-дан артық емес
	топта екi түрлі жастағы балалар бар болғанда	бiр жастан үш жасқа дейiн	15-тен артық емес
2	Мектепке дейiнгi: екiншi кiшi топ	үш жастан төрт жасқа дейiн	25-тен артық емес
	орта топ	төрт жастан бес жасқа дейiн	25-тен артық емес
	ересек топ	бес жастан алты жасқа дейiн	25-тен артық емес
	дайындық тобы	алты жастан жетi жасқа дейiн	25-тен артық емес
	топта кез келген үш түрлі жастағы балалар бар болғанда	үш жастан жетi жасқа дейiн	20-дан артық емес
	топта кез келген екi түрлі жастағы балалар бар болғанда	үш жастан жетi жасқа дейiн	20-дан артық емес

Жалпы білім беретін ұйымдар сыныптарының жинақталуы

      Жалпы білім беретін мекемелер үшін сыныптарды жинақтау 25 оқушыдан асырмай белгіленеді. Сыныптардың есептелген жинақталуының сандық мәні жергілікті билік органдарының талаптарына сәйкес өзгеруі мүмкін.

2 –кесте

	Топтар (сыныптар)	Жасы	Балалар саны
1.	Мектепке дейінгі дайындық топтары (сыныптар)	6 жастан 7 жасқа дейін	25-тен артық емес
2.	Жалпы білім беретін ұйымдарындағы сыныптар	7 жастан 18 жасқа дейін (1 – 11 (12)-сыныптар)	30-дан артық емес

Арнайы түзету білім беру ұйымдарында сыныптардың,
тәрбиелеу топтарының, күні ұзартылған топтардың
жинақталуы

3-кесте

Балаларға арналған арнайы түзету білім беру мекемелері	Сыныптағы (топтағы) балалар саны
	Ерте жастағы топ (3 жасқа дейін)	Мектепке дейінгі жас (3 жастан үлкен)	Мектеп жасы
1	2	3	4
Сөйлеу қабілеті бұзылған:
бірқатар дыбыстарды айта алмаумен байланысты фонетикалық-фонематикалық ауытқушылық		12
сөйлеу қабілеті өте нашар:	10	12
І бөлімше			12
ІІ бөлімше			10
Есту қабілеті бұзылған:
естімейтін (саңырау)	8	8	8
нашар еститін және кейіннен естімей қалған	10	12
І бөлімше			10
ІІ бөлімше			8
Көру қабілеті бұзылған:
көрмейтін (соқыр):	10	10	8
нашар көретін және кейіннен көрмей қалған			12
амблиопия және қылилық	10	15	-
Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған:	10	12	10
Психикалық дамуы кешеуілдеген	6	10	12
Ақыл-есі дамымаған (интелектуальдығы бұзылған), ақыл-есі өте нашар дамыған	6	10	12
эмциональдық-ерік тұрғысы бұзылған		6	10
өте кемтар	6	6	6
Ескертпе: 1. Жергілікті жағдайларға және қаражаттың болуына қарай көрсетілген арнайы оқу-тәрбиелеу мекемелерінде ұзартылған күннің сыныптарын, тәрбиелеу топтарын жинақталуы ұсынылған шекті жинақтаудан төмен болуы мүмкін. 2. Дене бітімі дамымаған және ақыл-есі дамымаған балалардың топ саны (арнайы топ) 4 – 6-ны құрауы мүмкін.

"Балалар мен жасөспірімдерді 
тәрбиелеу мен білім беру   
объектілеріне қойылатын    
санитариялық-эпидемиологиялық
талаптар" санитариялық     
қағидаларына 15-қосымша    

Мектепке дейінгі сыныптарға арналған күн режимі