Антропогендік факторлардың биоценгоз динамикасына әсері

Сұрақнама.

1.АФ бірінші продуценттерге әсері.

2.Антропогендік бұзылуына фитоценоздардың реакциялары.

3.Бұзылу параметрлер.

Тапсырмалар.

1.Фитоценоздарға антропогендік әсерлерінің саңдық бақылау.

2.Математикалық индекстер және құрылымды бақылау тәсілі.

3.Биоценоздарға ауылшаруашылық , өнеркәсіптік әсерлер.

Негізгі әдебиеттер

1.Смирнов Н.Н. Биологические методы оценки природной среды. М.: Наука.-1978.-278 с.

2. Стадницкий Г.В., Родионов А.И. Экология.- Санкт-Петербург,1996,-24 с.

3. Биоиндикация загрязнений наземных экосистем / Под ред. Шуберта Р. М., 1998.-35 с.

4. Общая токсикология / Под ред.Курляндского Б.А., Филатова В.А. М.,2002.-6080с.

5. Основы промышленной токсикологии / Под ред. Толоконцева Н.А. М., 1976.-304 с.

Қосымша әдебиеттер

1.Ковда В.А. Керженцев А.С. Экологический мониторинг: концепция, принципы организации. В кн.: Региональный экологический мониторинг. М., 1983,- 115 с.

2. Одум Ю. Экология Т.1.- М., 1986.- 328 с.

3. Ақбасова А, Саинова Г. Экология.Алматы, 2003 ж.-290 б.

4. Бродский А.К. Жалпы экологияның қысқаша курсы. Оқу құралы.- Алматы: Ғылым,1997.-192 б.

Әдістемелік нұсқаулар.

1.Берілген тақырып бойынша мәліметтерді оқу.

2.Берілген сұрақнама мен тапсырмалар бойынша материалды оқу.

3.Берілген сұрақтар бойынша талдау жасау.

4.Резюме дайындау.

1. Биологиялық жүйе арқылы ағзаның мекен жайының абиотикалық және биотикалық факторларды бағалау тәсілі:

А) стрессор

В) биоиндикация

С) сезу

Д) физиологиялық

Е) экологиялық

2. Стресс ұғымын ұсынды:

А)Селье
В)Вернадский
С)Клементс
Д)Шелфорд
Е) Рулье

3. Даму уақытына байланысты биоиндикациялық реакциялардың сезгіштігінің неше түрі жіктелген:

А) 2

В) 3

Д) 5

4.Табиғи құбылыстардың және антропогендік іс-әрекеттердің әсерінен қоршаған орта жағдайының өзгеруін бақылау жүйесі:

А)стандарттау
В)жинақтау
С)мониторинг
Д)сараптау
Е) жобалау

5. Физиологиялық бейімделу реакцияларымен сипатталатың және ағзада биоэнергетикалық процестерді тұғызатын құбылыс:

А)стресс
В)эустресс
С)дистресс
Д)стрессор
Е) осциляция

6. Бағалау үшін қолданылатын ағзаның тіршілік әрекеттерінің белгілі бір қоршаған фактормен байланысы:

А)биоиндикатор
В)стрессор
С)мутуализм
Д)форезия
Е) комменсализм

7. Қандай ресурстарға механикалық , химиялық , физикалық энергия көздері жатады:

А)қараметаллургия
В)түстіметаллургия
С) химия өнеркәсібі

Д) энергетика

Е) көмір өнеркәсібі

8. Атмосфера арқылы геожүйеге техногедік әсерлерінің ең негізгі индикаторы:

А)жауын
В)жел
С)шаң
Д)бұлт
Е) қар

9. Қоршаған ортаға уытты заттардың әсер ету ұзақтығы:

А)аккумуляция
В)синтез
С)экспозиция
Д)концентрация
Е) форезия

10. Уытты заттектердің ағзада жинақталуы:

А)аккумуляция
В)синтез
С)экспозиция
Д)концентрация
Е) форезия

11. Ағза мен қоздыру аймағы арасындағы арақашықтықтың қалыптылығы:

А)диффуздықкүй
В)амбиваленттіккүй
С)аффиндіккүй
Д)хронограмма
Е) топограмма

12. Мінез – құлықтын уақытша жүйесін бақылау:

А)топограмма
В)эхограмма
С)стимуляция
Д)хронограмма
Е) реакция

13. Ағза мен қоздыру аймағы арасындағы арақашықтықтың үлкейуі:

А) диффуздық күй

В)амбиваленттік күй

14. Тірі организмдердің сан мөлшерінің ауытқу құбылысы:

А) популяциялық аралық
В) гомеостаз
С) полиморфизм
Д) миграция
Е) динамикалық тепе-теңдік

15. Биоиндикаторлар көмегімен жүргізілетін мониторинг:

А) хмиялық

В) физикалық

С) экобиологиялық

Д) дистанциялық

16. Зерттейтін обьектілерді барлауға, радиометрикалық қондырғылармен қамтылған мониторинг:

А) химиялық

В) физикалық

С) экобиологиялық

Д) дистанциялық

Е) биологиялық

17. Металлургиялық өндірістерде залалсызданатын қалдықтардың мөлшері аспайды:

А)35-40%
В)30-35%
С)25-20%
Д)20-15%
Е) 15-10 %

18.Қышқыл жауындар ғылыми термин ретінде енгізген:

А)Рауланд
В)Крутцен
С)Смит
Д)Малин
Е) Келлер

19. Атмосфера қабатында азот оксидтері көмірсулар,озон, күннің радиациясының фотохимиялық реакция:

А)фотохимиялық тұман
В)смог
С)қышқыл жауындар
Д)озонның жұқаруы
Е) жылу эффектісі

20.Биосферадағы ластану процесінің неше кезендері болады:

А)6
В)5
С)4
Д)3
Е) 2