«бекітемін» Оқу-әдістемелік және тәрбие


) Иллюстративті мәлімет берілген



бет105/230
Дата31.05.2024
өлшемі3.7 Mb.
#502171
түріЖұмыс бағдарламасы
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   230
pr vn bol sd kz

4) Иллюстративті мәлімет берілген.
5) Әдебиет:
Негізгі әдебиет:


Қосымша әдебиет:


6) Бақылау сұрақтары (кері байланыс):
1. Дисфагияға анықтама беріңіз.
2. Асқазандық диспепсия деген не?
3. Іішектік диспепсия деген не?
4. Асқазан-ішек жолдары аурулары бар науқастардың анамнезіндегі ерекшеліктерді атаңыз.
1) Тақырып:№7. Ас қорыту жүйесі ауруларымен науқастарды тексеру әдістері (пальпация, перкуссия, аускультация).


2) Мақсаты: студенттерді асқазан-ішек жолдары аурулары кезінде текскру әдістерімен таныстыру (пальпация, перкуссия, аускультация). Ішті қарауды, іштің беткей және терең пальпациясын, бауыр және көкбауыр пальпациясы мен перкуссиясын, асцитті анықтауды, неуқасқа жүргізілген тексеру нәтижелерін жазуды үйрету.


3) Лекция тезистері:
Iøòi ïàëüïàöèÿëàó
Iøòi ñèïàï çåðòòåóäi» (ïàëüïàöèÿëàóäû») ºàëûïòàñºàí åðåæåñi áàð. Íàóºàñ áàñûí êiøiðåêòåó æàñòûººà ñàëûï, ºîëäàðûí åêi æà¹ûíà ñîçûï, àÿºòàðûí òiçåñiíåí ñ¸ë á¾ãiï, ºàòòû ò¼ñåêêå øàëºàñûíàí æàòóû êåðåê. Îë äåìäi æàé ¸ði áiðêåëêi àë¹àíû æàºñû. ĸðiãåðäi» òûðíà¹û àëûí¹àí ºîëû æûëû, º½ð¹àº áîë¹àíû àáçàë. Îë, ¸äåòòå, íàóºàñºà áåòií ºàðàòûï, îíû» î» æà¹ûíà, ò¼ñåãiìåí äå»ãåéëåñ æà¹àñàäû.
Ïàëüïàöèÿíû» ¾ñòiðòií (áàéºàï àëó) æ¸íå òåðå» ò¾ðëåði áàð.
¶ñòiðòií ïàëüïàöèÿíû æàñà¹àíäà ä¸ðiãåð î» ºîëûíû» àëàºàíûí iøêå ºîéûï, á¾ãi»êi ñàóñàºòàðûí áiðäåí òåðå» ñ¾»ãiòïåé, åïòåï áàñûï, iøòi» áàðëûº àéìàºòàðû áåëãiëi áið ðåòïåí çåðòòåëåäi. Çåðòòåó ñîë æຠøàïòàí áàñòàëûï, áiðòiíäåï ñîë æຠôëàíêiäåí, ñîë æຠºàáûð¹à àñòû àéìà¹û àðºûëû ýïèãàñòðèéãå äåéií ê¼òåðiëiï, îäàí êåéií î» æຠºàáûð¹à àñòû àéìû¹û, î» æຠôëàíêà àðºûëû î» æຠøàïºà äåéií ò¼ìåí ºàðàé æåòêiçiëåäi. Iøòi» îðò໹û á¼ëiãií ïàëüïàöèÿëàó ýïèãàñòðèéäåí áàñòàëûï, ò¼ìåí ºàðàé ¾ñòi àéìà¹ûíäà àÿºòàëàäû. Ïàëüïàöèÿíû iøòi» àóûðìàéòûí æåðiíåí áàñòà¹àí æ¼í.
¶ñòiðòií ïàëüïàöèÿëà¹àíäà iøòåãi àóûðñûíó ñåçiìiíå, ¸ði îíû» á½ëøûºåòòåðiíi» ñåðïiìäiëiê êóàòûíà ê¼»ië àóäàðó êåðåê. ²àëûïòû æà¹äàéäà iø ïàëüïàöèÿëàó¹à û»¹àéëû, æ½ìñຠáîëàäû:îíäà àóûðñûíó ñåçiìi áàéºàëìàéäû. Iø ê¼áiíåñå ¼ò ºàáû íåìåñå iø ïåðäåñiíi» ºàáûíóû, àïïåíäèöèò ñèÿºòû ïðîöåñòåðäå ðåôëåêòîðëû ò¾ðäå, îøàºòû íåìåñå ò¾ãåë ºàòàÿäû. Êåéäå iø "òàºòàéäàé" ºàòàéûï, iø ºóûñûíäà¹û ïåðèòîíèò ñèÿºòû "àïàòòû" ê¼ðñåòói ì¾ìêií. Êåéäå áàñºàíäà àºûðûí ¹àíà ñåçiëåòií àóûðñûíó, iøòi» ºîëìåí áàñûëûï æåðií æûëäàì áîñàòûï ºàëºàíäà ê¾ðò ê¾øåéåäi (Ùåòêèí-Áëþìáåðã áåëãiñi). Á½ë áåëãi äèôôóçäû íåìåñå îøàºòû ïåðèòîíèò øàë¹àí iø ïåðäåñiíi» ñîëºûëäàóûíàí òóûíäàéäû.
Îáðàçöîâ-Ñòðàæåñêîíû» òåðå» ñûð¹ûòà ïàëüïàöèÿëàó ò¸ñiëií ºîëäàí¹àíäà à¹çàëàðäû» øåêàðàñûí, ê¼ëåìií, ïiøií-áiòiìií, òû¹ûçäû¹ûí, æàé¹àñºàí îðíûí, ºîç¹àëìàëûëû¹ûí, àóûðñûíó ñåçiìiíi» îíäà òóûíäàóûí àíûºòàó¹à áîëàäû. Á½ë ò¸ñiëäi ä½ðûñ îðûíäàó ¾øií á¾ãiëãåí ñàóñàºòàðìåí, òåðiíi ê¼ði òàðòûï, ñàóñàºòàðäû» ñåçiìòàë, æ½ìñຠáåòiì iøêå áiðòiíäiï òåðåíäåòå, ñûð¹àíàòà áàòûðó êåðåê. Ò¸ñië áåëãiëåíãåí ðåòïåí æàñàëàäû. Îíû ñèãìà òåðiçäi iøåêòåí áàñòàï, á¾éåí ìåí îíû» ¼ñiíäiñiíåí, ìûºûí iøåãiíi» áiòåð á¼ëiãiíåí êåéií, òîº iøåêòi» ¼ðìå, ò¼ìåíãi æ¸íå ê¼ëäåíå» áåëiêòåðií àíûºòàï àëûï, àñºàçàíäû, áàóûðäû, ½éºû áåçií, òàëàºòû îñû àòàë¹àí ðåòïåí çåðòòåó êåðåê.
Ïàëüïàöèÿ ò¸ñiëiìåí çåðòòåãåíäå ñèãìà ò¸ðiçäi iøåê 90-95 ïðîöåíòòå àéºûí àíûºòàëàäû. Îë ºîëäû» ñàë¹àíà á¾ãiëãåí ò¼ðò ñàóñà¹ûìåí íåìåñå øûíàøàºòû» øûíòຠæຠºûðûìåí çåðòòåëåäi. Çåðòòåãåíäå ñàóñàºòàð iøòi» àëäû»¹û æû¹ûíà, ñèãìà ò¸ðiçäi iøåºòi» ½çûí áîéûíà ñ¸éêåñ, òåìåí ºàðàé áà¹ûòòàëà, ¸ði êiíäiê ïåí ìûºûí ñ¾éåãiíi» ¾ñòi»ãi åñiíäiñií ºîñàòûí øàðòòû ñûçûºòû» ¾ø á¼ëiñiíi» îðòàí¹û ìåí ñûðòºû á¼ëiãiíi» àðàñûí ìåæåëåé ºîéûëàäû. Ñîäàí êåéií íàóºàñ òûíûñ àë¹àí êåçäå iøòi» òåðiñií î» ºîëäû» ñàóñàºòàðûìåí æå»ië ¹àíà áàñûï, êiíäiêêå ºàðàé æèûðà òàðòûï àëûï, íàóºàñ òûíûñ øû¹àð¹àí êåçäå iøêå åïòåï òåðåíäåé áåðó êåðåê. Ñàóñàºòàð iøòi» àðòºû ºàáûð¹àñûíà òiðåëãåíäå, îëàðäû ñèãìà ò¸ðiçäi iøåêêå ê¼ëäåí¼íäåòå, êiíäiêòåí ìûºûí ñ¾éåãiíi» æî¹àð¹û åñiíäiñiíå ºàðàé ñûð¹ûòó êåðåê. Ñîíäà ñàóñàºòû» ñèãìà ò¸ðiçäi iøåºòi» ¾ñòiìåí ñûð¹ûï ¼òêåíi ñåçiëåäi. °äåòòå, ñèãìà ò¸ðiçäi iøåê-¾ñòi òåãiñ, òû¹ûçäàó, áàñºàíäà àóûðìàéòûí ¸ði ø½ðûëäàìàéòûí, ê¼ëäåíå»i 2-3 ñì, èòåðãåíäå 2-5 ñì-ãå û¹ûñàòûí öèëèíäð. ²àáûí¹àíäà (ñèãìîèäèò, äèçåíòåðèÿ), àóà êåðíåñå íåìåñå ñ¾éûºòûº òîëñà, îíû» ê¼ëåìi ½ë¹àéûï, áàñºàíäà ø½ðûëäàï àóûðàäû. ¶ëêåí ä¸ðåò á½çûëûï, ºàòïà áàéºàë¹àíäà, ðàê ¼ñêåíäå ñèãìà ò¸ðiçäi iøåê êåäið-á½äûð, ºàòòû áîëóû, èòåðãåíäå û¹ûñïàóû ì¾ìêií.
Á¾éåí (ñîºûðiøåê) î» æຠìûºûí àéìà¹û ïàëüïàöèÿëàí¹àíäàðäû» 78-85 ïðîöåíòiíäå àíûºòàëàäû. Îíû» ½çûí áîéû êiíäiêïåí ìûºûí ñ¾éåãiíi» î» æຠ¾ñòi»ãi ¼ñiíäiñiìåí ºîñàòûí øàðòòû ñûçûºòû» ¾ø á¼ëiñiíi» îðò໹û æ¸íå ñûðò æຠá¼ëiãiíå ºè¹àøòàó æàé¹àñºàí (î» æຠæî¹àðûäàí ñîë æ຺à ò¼ìåí ºàðàé áà¹ûòòûë¹àí). Á½ë iøåêòi ïàëüïàöèÿëàó ò¸ñiëi ñèãìà ò¸ðiçäi iøåêòi ïàëüïàöèÿëà¹àíäàé. λ ºîëäû» ºîñà á¾ãiëãåí ò¼ðò ñàóñà¹û iøåºòi» ½çûí áîéûíà ñ¸éêåñ ºîéûï, iøòi» ò¼ðiñií æå»ië ¹àíà áàñûï, êiíäiêêå ºàðàé æèûðà òàðòó êåðåê. Ѽéòiï, íàóºàñ òûíûñ êåçäå á¾ãóëi ñàóñàºòàðäû áiðòiíäåï ñûð¹ûòûï, iøòi» àðòºû æຠºàáûð¹àñûíà òiðåï àëûï, iøåêêå ê¼ëäåíå» áà¹ûòòà, ìûºûí ñ¾éåãiíi» æî¹àð¹û ¼ñiíäiñiíå ºàðàé æûëæûòó êåðåê. Ñîë êåçäå ñàóñàºòàð iøåêòi» ¾ñòiíåí ¼òêåíi ñåçiëói òèiñ. ²àëûïòû æà¹äàéäà¹û á¾éåí-¾ñòi òåãiñ, áàñºàíäà ø½ðûëäà¹àíûìåí àóûðìàéòûí, ñåðïiìäiëåó, èòåðãåíäå 2-3 ñì-ãå ¹àíà û¹ûñàòûí, åíi 3-5 ñì, ò¼ìåíãi æà¹û àëì½ðò ò¸ðiçäåíå êå»åéãåí öèëèíäð. Á¾éåí ºàáûí¹àíäà, îíû» ¾ñòi êåäið-á½äûðëàíûï, û¹ûñóû øåêòåëiï, àóûðûï, ïàëüïàöèÿëàó ºèûíäàéäû.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   230




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет