Беларуская мова
жүктеу/скачать 1.05 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ф Фельчар – фельдшер Х
- Ю Юр – эрекция Я
ННабыты – приобретённый Навародны – новорожденный Надгорлік – надгортанник Надплечнік - акромион Надскурка – надкожица Надузгуз - надмыщелок Надхрасточніца – надхрящница Наздра – ноздря Наздравічны – внутрикостный Напал - накал Нараджаць- рожать Наспель – насморк Натуральныя ўмовы – естественные условия Нахілы – сутулый Нашча – натощак Недакровіца – анемия Недакроўнасць – малокровие Недаўсціп – слабоумие Неўспрымальнасць – невосприимчивость Нітка – нить Нітніца – марля Нудзіць – тошнить Нудзь - тошнота Нутравы - висцеральный Нутракрытніца – эпителий Нутро – внутренности Нырка – почка Нюх – обоняние Нямко - немой Нястраўнасць – несварение ППавека – веко Паветра – воздух Павольнасць – расстройство желудка Паглынанне – адсорбция Падазронасць – мнительность Падгардзёлак – подбородок Паднябенне – нёбо Падпаховы – подмышечный Падстраўніца – поджелудочная железа Падуздухі – подложечковая часть груди Падучка – эпилепсия Падчарэўны – подбрюшный Падзь – полость рта Падэшва – подошва Пажыўны – питательный Пазногаць – ноготь Пазяхаць – зевать Паказнік – указательный палец Паляндра – чума Паляруш – кондрашка, паралич, апоплексия Паніклівасць – близорукость Парадзіха - роженица Парожняя кішка – тощая кишка Парушынка – соринка Парушэнне – нарушение Пархі – мокрый и гнойный лишай Пасака – лимфа Пастава – осанка Патыліца – затылок Паўкуля – полушарие Паўнепрытомнасць – полуобморок Паха – подмышки Пахвіна – пах Пахно – испражнения Пачынак – веретено (мышечное) Пашкоджанне – повреждение Пелькі – груди (женские) Перакісленне – ацидоз Пераноссе – переносица Персцянец – безымянный палец Першахрыбетка - атлант Печань – печень Пітны – питьевой Пласт – слой Плодавыганяльны – плодоизгоняющий Плоцевы – половой Плоць – пол Повязь – повязка Позірк – взгляд Поўсцінка - ворсинка Похва – влагалище Пошасць – эпидемия Правод – канал Празарока – роговица Празяба – простуда Прамежжа – промежность Прамежкавы – межуточный Прамень - луч Прамянёвая косць – лучевая кость Пранцы – сифилис Пранікальная - прободающая Працаздольнасць – трудоспособность Прывесак - придаток Прыдалонне – запястье Прымета – признак Прысенак – преддверие Прысеначны - вестибулярный Прысэрцак – предсердие Прышчэпка – прививка Прэласць – опрелость Псіхічнахворы – душевнобольной Пунсовы - алый Пухір – волдырь Пухірык – альвеола Пылка – жгут Пырскаць – брызгать Пырскі – брызги Пякотка – изжога Пялённіца – фасция Пярэсмык – перешеек РРабацінне - веснушки Рабро – ребро Радзімка – родимка Раёк - радужка Разачка – гастрит Развіццё – развитие Разгалінаванне – разветвление Раздвой - бифуркация Ракаўка – раковина Раматус – ревматизм Раменніца - ключица Рамёнак – плечевая кость Рамонак - ромашка Ранка – ссадина Раптам – внезапно Раскеліна – язва Распластанне сухажыльнае – апоневроз Ратаваць - спасать Роспалаць – вскрытие (трупа) Рухальны – двигательный Ручнік - полотенце Ручыца – кисть руки Рэпка – чашечка (надколенник) Рэчыва – вещество ССадно – ушиб Сальмяк – нашатырь Самаадчуванне – самочувствие Самагубства - самоубийство Самасны - автономный Саміца – самка Сапель – сопля Сараматны – пудендальный Сваяк - родственник Сверб – зуд Свердзел - бурав Свідраванне - сверление Свішч – фистула Своечасова – вовремя Святаяннік - зверобой Серка – сера (ушная) Сеткавіца – сетчатка (retina) Сівы - седой Сіняк – ссадина Сіпаты - осиплый Скальпаль – скальпель Сківіца – челюсть Складаны - сложный Склізень – полип Склізь – слизь Скронь – висок Скула – чирей Скура – кожа Скуравінка – крайняя плоть Скурны – кожный Слабы – хилый Сланечнік - подсолнечник Слізганне - скольжение Слізніца – слизистая оболочка Сліна – слюна Слупняк – столбняк Слых – слух Смага – жажда Смак – вкус Смурод - вонь Смуродны - зловонный Смярза – флюс СНІД – СПИД Соступ – смещение Спадчыннасць – наследственность Спагада - сострадание Спалечнік – пациент Спарон – аборт, выкидыш Спахаловы – психически больной Спохват – пароксизм Спрыца – шприц Ссанне – сосание Стажок - конус Сталы – взрослый Стан непрытомнасці – обморочное состояние Стогн - стон Страваванне – пищеварение Стрававод – пищевод Страта крыві – кровопотеря Страўнік – желудок Струпля – проказа Стрыечны - двоюродный Стужка - лента Ступня – стопа Судзіна - сосуд Сузок – мыс Сукупленне - коитус Сулейка - воронка Сулонь – пазуха Сумяшчальнасць – совместимость Суніцы - земляника Супрацьгнільны – противогнилостный Сутарга – конвульсия, судорога Сухоты – бугорчатка, туберкулёз Схіл - скат Сціскач – зажим Сцягніца – бедренная кость Сцягно – бедро Счын - створка Сып – сыпь Сыроватка – сыворотка Сэрцабіццё – сердцебиение Сядальніца – седалищная кость Сярпок сустаўны - мениск Сярэднік – средний палец
ТТалерка - тарелка Тапелец - утопленник Твар – лицо Тканка – ткань Тлумачэнне - объяснение Тлушч – жир Тлушчак – жировик Тракт – путь Труна - гроб Трутны – ядовитый Труць – яд Трызна – бред Трызніць – бредить Тулава – туловище Турботны - беспокойный Тутніца – аорта Тхліна - тухлость Тытунь - табак Тэрмінова - срочно
УУвабраная доза – поглощённая доза Удушша – одышка Удых – вдох Узбуджальнасць – возбудимость Узбуджальнік – возбудитель Узбуджэнне – возбуждение Узвышша - возвышение Узгуз – мыщелок Уздоўж - вдоль Узрост – возраст Улік - учёт Улонне – утроба (матери) Ускладненне – осложнение Усмоктванне – абсорбация, всасывание Утварэнне – образование Ушчыльненне - уплотнение ФФельчар – фельдшер ХХаркоціна - мокрота Харчаванне – питание Хвароба – болезнь Хваробатворнасць – болезнетворность Хвасцец – копчик Хіра – недомогание Хіры - недомогающий Хлорная вапна – хлорная известь Храсткаваты – хрящеватый Храсток – хрящ Хроп - храп Хрыбетка – позвонок Хрыбетніца – позвоночник Хрыпка - хрипота Хустка - платок
ЦЦвердавіца – склера Цвіль - плесень Цемечка – родничок Ціск – давление Цукар – сахар Цыбуліна - луковица Цыбуля - лук Цыкаль – цикл Цэдаль – фильтр Цэўка – уретра Цягліца – мышца Цяглічны – мускульный Цяжарнасць – беременность
ЧЧад – угар Чалавекаведанне – антропология Чалясніца – предстательная железа Чапец – сальнік Чаровы – кишки Частасць – частота Чачок - крючок Чуйнік – датчик Чырвань – краснота Чырвонка - краснуха Чэляс – член (половой)
ШШал – безумие Шалуды – зудящий лишай Шафа - шкаф Шво – шов Шкарлятына – скарлатина Шкарупа - кора Шкілет – скелет Шкло - стекло Шкода – вред Шкробут – цинга Шлуначак - желудочек Шкрофул – золотуха Шнар – рубец Шпікавішча – костномозговая полость Шпульга - блок Штодзённы - ежедневный Штучны – искусственный Шчапа – сухожилие Шчупеніць – зондировать Шчупень – зонд Шчыкалатка – лодыжка Шчыліна – щель Шчытападобная залоза – щитовидная железа Шыйны - яремный Шыпшына - шиповник Шыя – шея ЮЮр – эрекция ЯЯблык (вочны) - яблоко Ядро – семенная железа Яйцо - яичко Яміна – впадина ЛIТАРАТУРА
СЛОЎНІКІ
ЗМЕСТ Агульныя звесткі аб мове…………………………………………………………3 Беларуская мова і мовы свету....................................................................................3 Развіццё беларускай мовы..........................................................................................4 Беларуская літаратурная мова і дыялекты................................................................6 Кірыліца і лацінка........................................................................................................6 Паўтарэнне..................................................................................................................9 Арфаграфія...................................................................................................................9 Скланенне назоўнікаў...............................................................................................13 Правапіс прыметнікаў...............................................................................................17 Правапіс лічэбнікаў...................................................................................................17 Правапіс займеннікаў................................................................................................18 Правапіс дзеясловаў..................................................................................................18 Правапіс дзеепрыметнікаў........................................................................................20 Правапіс прыслоўяў..................................................................................................20 Правапіс часціц не (ня), ні........................................................................................21 Практычныя заданні .................................................................................................21 Стылі мовы...............................................................................................................23 Афіцыйна-дзелавы.....................................................................................................23 Навуковы....................................................................................................................25 Публіцыстычны.........................................................................................................26 Гутарковы...................................................................................................................26 Мастацкі.....................................................................................................................27 Беларуская медыцынская тэрміналогія ............................................................28 Шляхі развіцця беларускай медыцынскай тэрміналогіі........................................29 Асаблівасці перакладу на беларускую мову......................................................30 Словы з калькаваным перакладам і ўласнабеларускія...........................................31 Медыцынская дакументацыя...............................................................................42 Медыцынская карта стацыянарнага хворага..........................................................42 Медыцынская карта дзіцяці.....................................................................................44 Накіраванне на мікрабіялагічнае даследаванне.....................................................47 Тэрміновае паведамленне.........................................................................................48 Моўны этыкет..........................................................................................................49 Вымаўленне галосных..............................................................................................49 Вымаўленне зычных.................................................................................................49 Вымаўленне спалучэнняў зычных...........................................................................50 Структура аховы здароўя......................................................................................50 Гонар беларускай медыцыны...............................................................................57 Багданоўскі Я.І...........................................................................................................57 Гамаліцкі М.Л............................................................................................................57 Гібенталь К.І..............................................................................................................58 Грум-Гржымайла К.І.................................................................................................58 Наркевіч-Ёдка Я.А.....................................................................................................59 Пелікан В....................................................................................................................59 Пракапчук А.Я...........................................................................................................59 Чачот А.А...................................................................................................................60 Ясінскі Ю...................................................................................................................60 Тэксты для пісьмовага перакладу.......................................................................61 1. Острый инфекционный гепатит……………………………………………….61 2. У больного нефрит ……………………………………………………………..62 Острый нефрит………………………………………………………………….62 Хронический нефрит……………………………………………………………62 3. Острый холецистит……………………………………………………………...63 Хронический холецистит………………………………………………………..63 4. У больного бронхит……………………………………………………………...64 5. У больного гастрит………………………………………………………………65 6. Лечебное питание при хроническом гастрите…………………………………65 7. У больного желчнокаменная болезнь…………………………………………..66 8. У больного инфаркт миокарда………………………………………………….67 9. У больного стенокардия…………………………………………………………68 10. У больного язвенная болезнь желудка и двенадцатиперстной кишки……..69 11. Уход за кожей больного………………………………………………………..71 12. Алкоголь в клетке………………………………………………………………72 13. Если у вас болит голова………………………………………………………..73 14. Планирование сестринской службы…………………………………………..73 Тэксты для вуснага пераказу...............................................................................75 1. Навошта ў хаце парог?..........................................................................................75 2. Градуснікі за акном падманваюць!.....................................................................76 3. Гродна – і меч, і воля, і слава..............................................................................77 4. Чаму трэба дбаць ад чыстаце..............................................................................79 5. Здымайце на ноч заручальны пярсцёнак...........................................................80 6. Хірургія.................................................................................................................81 7. Твардоўскі і вучань..............................................................................................83 8. Заручыны...............................................................................................................84 9. Гродзенская медыцынская акадэмія..................................................................86 10. Стальное горла...................................................................................................87 11. Цынкавыя хлопчыкі...........................................................................................88 Кароткі руска-беларускі, беларуска-рускі медыцынскі слоўнік...................90 Руска-беларускі медыцынскі слоўнік......................................................................90 Беларуска-рускі медыцынскі слоўнік....................................................................108 Літаратура...............................................................................................................126 Слоўнікі...................................................................................................................126 Змест.........................................................................................................................127 Вучэбнае выданне Варанец Вiктар Iванавiч БЕЛАРУСКАЯ МОВА Дапаможнік для студэнтаў лячэбнага, педыятрычнага, медыка-псiхалагiчнага, медыка-дыягнастычнага факультэтаў
Карэктар: Л.С. Засельская Здадзена ў набор. Падпісана да друку. Фармат 60х84/8. Папера афсетная. Гарнітура Таймс. Друк RISO. Ум. друк. арк.. Вуч.-выд. арк. 3,82. Тыраж 200 паас. Заказ Установа адукацыі «”Гродзенскі дзяржаўны медыцынскі універсітэт” ЛІ № 02330/0133347 ад 29.06.2004. Вул. Горкага, 80, 230009, Гродна. Надрукавана на рызографе ў выдавецкім аддзеле ўстановы адукацыі “Гродзенскі дзяржаўны медыцынскі універсітэт” вул. Горкага, 80, 230009, Гродна. 
1 Казка ўзята з падручніка “Лямантар” – Нью-Йорк, 1964г. 1 Некаторыя навукоўцы да першага скланення адносяць і назоўнікі мужчынскага роду з канчаткам –а (-я) 1 Русско-белорусский словарь под ред. Я. Коласа, К. Крапивы, П. Глебки.- Мн., 1994. 1 У тэксце захоўваецца правапіс і мова арыгінала. 1 Часуча – густая шаўковая тканіна паладнянага перапляцення, звычайна жаўтавата-пясочнага колеру. 2 Карболка – раствор карболавай кіслаты (разм.). жүктеу/скачать 1.05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|