Бүгінгі таңда тіл білімінде әр түрлі тілдердің грамматикалық құрылымының салыстырмалы-типологиялық зерттеулеріне көп көңіл бөл
жүктеу/скачать 1.08 Mb.
|
| Қуғыншылардан да кісі өлген болу керек [124,91].
Мұның бәрі оған құдайдың бұйырған жұмысы тәрізді [94]. Диуана далада болса керек [124,125]. Бәрін Ақбілек аударып әкеткен тәрізді [124,137]. Артына қарағанда Ақбілек те сол күшік тәрізді болды [124,109]. Мүмкін емес деп басын шайқаса да, әрі-беріден соң ә, ол мүмкін деп қоя берді [124,175]. Жалғыз-жарым Сайлаубай, Аязбек секілді бықсыма күншілер айызы қанады білем. Сен де сезген шығарсың [1246,184]. Қазақ тілінде міндеттілік модальділік мағынаға осылар жатады: керек, қажет, тиіс, лазым сөздердің қатысуымен жасалатын сонымен бірге -у қажет,-у, -уға керек, -уы, -уі тиіс, -лазым,-мақ керек, -маққа керек, сияқты аналитикалық форманттар білдіреді.-у керек деген модальдік форманы кейде міндеттілік те, сонымен қатар болжалдық формада да қарастыруға болады. Сөйлемде қандай мағынаны білдіріп тұрғанын тек контекстіден анықтауға болады [134]. Қорқарым бар, бұл іске әуелде кірмеуім керек еді. Кедейді сүйеу бізге керек пе? Керек. Тап жігін, тап тартысын ашуымыз керек пе? Керек [124,166]. Мұжық арасында тап тартысын жүргізу мүмкін болса, қазақта да мүмкін. Міне, бұ жағына біз көңіл бөлуіміз керек... [124,169]. Ақбергеннің еңбегі болмаса, Бекболаттың аты, асы, киімі болмаса, Ақбергеннің күні де күн болмас еді [124,171]. Әркімге алдымен тіршілік керек, тамақ керек [124,172]. Одан да, не болса тәңірінің жазуы шығар, жұрт не десе, о десін тәуекел деп соның өзін алғым келеді [124,173]. Ол бейне бір осы үйдің ішін көруге, сынауға, мінеуге келген кісі тәрізді [124,200]. Шай күндегіден ұзақ ішілген тәрізді. Сарның ұйқысы келмейтің тәрізді. [200] Оның көзі сүйгенім бір сен деп тұрған тәрізді [124,203]. Бекболаттың жиі келіп жүргенін тіледің онсыз өмірде қызық жоқ тәрізді көрінді [124,204]. Үш бала, бір жақ, ана қатын бір жақ секілді көрінді [124,221]. Бұрыңғы бас қармадағы бай балалары болса керек. Бұлардан қандай жақсы адамдар шығар екен [124,254]. Апамның қайғысы шығар..Үйде кісі болған соң именетін шығар... деп ойласа да, Ақбілек әкесінің оңашада қалудан қашатын тәрізді [124,183]. Күйеуіңіздің қандай адам екеніні әлде сізге керек емес пе? [124,250]. Осы күнң өміріме керекті нәрсе-өмірлік жар сықылды [124,253]. Сонда құмары тарқайтын тәрізді [124,195]. Кім біледі, мені де байларға құдай жұмсап тұрған шығар.... жүктеу/скачать 1.08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|