Бибатпа Кӛшімова
жүктеу/скачать 2.05 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ҦЗЫНҚҦДЫҚ (Узынкудык)
- ҦЗЫНТАҚЫР (Узынтакыр)
- ҦЗЫНТАМ (Узынтам)
- ҦЛАНАҚ (Уланак)
- ҦЛЫЕСПЕ (Улыеспе)
| ҦЗЫНКӚСЕ (Узынкосе) – қон., Маңғыстау ауданы. Атау ҧзын (сын есім) және кӛсе
(зат есім) сӛздерінің бірігуінен жасалған. Кӛсе – «мҥйіс». Мағынасы: «қҧрылықтың теңізге сҧғына еніп жатқан ҧзын бӛлігі». ҦЗЫНҚҦДЫҚ (Узынкудык) – қ., қон., Маңғыстау, Қарақия ауд-да. Атау ҧзын (сын есім) және қҧдық (зат есім) сӛздерінің бірігуінен жасалған. Мағынасы: «терең қҧдық». ҦЗЫНТАҚЫР (Узынтакыр) – мекен, Бейнеу ауданы. Атау ҧзын (сын есім) және тақыр (зат есім) сӛздерінің бірігуінен жасалған. Мағынасы: «ҧзын шӛп ӛспейтін, тықыр мекен». ҦЗЫНТАМ (Узынтам) – қор., Тҥпқараған ауданы. Атау ҧзын (сын есім) және там (зат есім) сӛздерінің бірігуінен жасалған. Тамның ҧзындығына байланысты аталған. ҦЙҚЫЛЫ (Уйкылы) – шатқ., Қарақия ауданы. Атау ҧйқы (зат есім) + лы (бір нәрсенің бар екенін білдіретін жҧрнақ) туынды сын есім жасайтын жҧрнағының қосылуы арқылы жасалған. Ел аузындағы дерек бойынша, бҧрынырақта керуен сол тҧстан ӛткен кезде қалғып кетеді екен де, қарақшылар керуенді сол жерде тосып отырып, тонап алатын болған. Содан жер «Ҧйқылы аталған». Адамдардың қалғып кетуін сол жерде уранның болуымен байланыстырады. ҦЛАНАҚ (Уланак) – қыс., кертпеш, Маңғыстау ауданы. Шешірешілер, тҥрікмендер жас нәресте дҥниеге ақылап келді деп, «Оғыланақ» дейді екен. Бҧл сӛзді қазақтар ӛздерінше ӛзгертіп Ҧланақ деп атап кеткен» деп жазады. Е.Қойшыбаев этнотопоним деп кӛрсетеді (Е.Койчубаев, 232). Негізінен, атау ул (су, ӛзен) имитативіне –ан кӛне есім тудыратын жҧрнақ қосылып Ал ақ - «ағу» етістігінің қызметінде жҧмсалып, тарихи тҧрғыдан, су, бҧлақ дегенді білдіріп тҧр. Атаудың мағынасы: «аққан ӛзен, бҧлақ». ҦЛЫЕСПЕ (Улыеспе) – қ., Маңғыстау ауданы. Атау ҧлы (сын есім) және еспе (зат есім) сӛздерінің бірігуінен жасалған. Еспе деп Маңғыстауда «сай бойындағы кӛзі қайраңнан шығатын тайыз қҧдықтарды айтады» (Ә.Спан, Ж.Дҥйсенбаева, 190). Сонда атаудың мағынасы: «сай бойынан қазылған, ҥлкен тайыз қҧдық». жүктеу/скачать 2.05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|