2.2. Оқушыларға еңбек тәрбиесі аясында ата-аналар қауымдастығымен,
«Атамекен» ҰКП-мен және оның өңірлік өкілдері, жұмыспен қамту
орталықтары, жұмыс берушілермен жұмысты ұйымдастыру арқылы еңбек
әулеттерін танымал ету
Орта білім беру ұйымдарындағы сыныптан тыс жұмыстар кезінде еңбек
әулеттерін танымал етудің мақсаты - тарихи мұраларға назар аудару және
отбасылық дәстүрлер мен құндылықтарды сақтау, жеке отбасылардың тарихы
арқылы өскелең ұрпақты құрметтеу және еңбек жетістіктерімен таныстыру.
Еңбек әулеттерін танымал ету шараларын іске асыру барысында
аймақтың, елдің тарихына үлес қосқан отбасылық еңбек әулеттерін анықтау
және танымал ету жұмыс тәжірибесіне сүйене отырып, адамдар мен
ұрпақтарды біріктіру; қазақстандық отбасылардың барлық буындарының
шынайы патриотизмін өзектендіру; жастар мен жас ұрпақтың бойында белсенді
өмірлік ұстаным мен патриотизмді қалыптастыру, еңбек пен отбасы
институтының беделін арттыру, сондай-ақ еңбек дәстүрлерінің сабақтастығына
деген құрметті қатынасты тәрбиелеу бойынша міндеттер шешіледі.
Қонақтар, сынып сағаттарына, мектеп конференцияларына қатысушылар
ретінде шақыру ұсынылады:
- отбасылық еңбек әулеттері;
- орта білім беру ұйымдарының 1-11 сынып оқушылары;
- мектеп әкімшілігі;
- мұғалімдер - сынып жетекшілері;
- білім беру бөлімдері / бөлімдері өкілдері;
- орта білім беру ұйымдарының түлектері;
- педагогикалық жоғары оқу орындарының жоғары курс студенттері;
- «Атамекен» ҰКП, өңірлік кәсіпкерлер палатасы, жұмыспен қамту
орталықтарының өкілдері, жұмыс берушілер.
Отбасындағы еңбек тәрбиесі баланы тұлға ретінде тәрбиелеудің және
оның әрі қарай кәсіби өзін-өзі анықтауының маңызды құрамдас бөлігі болып
табылады. Тарих көрсетіп отырғандай, еңбек әулеттерінің мысалдары
жастардың бойында еңбек дағдыларын қалыптастырудың, еңбекке деген
құрметтің, отбасылық құндылықтар мен кәсіби тәжірибенің ұрпақтан ұрпаққа
берілуінің жарқын дәлелі болып табылады. Орта білім беру ұйымдарының
оқушылары арасында еңбек әулеттерін танымал ету табысты адамның маңызды
құрамдас бөлігі ретінде еңбек құндылығын қалпына келтіруге, мамандық
таңдау кезінде кәсіптік бағдарлауға, адамның өзін-өзі қамтамасыз етудің
маңызды сипаттамасы ретінде еңбекті құрметтеуге, өзін-өзі басқаруға
536
бағытталады. Бағдарламаның маңызды әлеуметтік бағыты - жастар мен жас
ұрпақтың бойында мәдени, кәсіптік және адамгершілік мұраттар мен
нұсқаулықтарды қалыптастыру, сонымен қатар белсенді өмірлік ұстаным мен
Отанға деген сүйіспеншілікті, оның мәдени және тарихи құндылықтарын
құрметтеуді қалыптастыру. Бағдарламаның нәтижесі ұрпақ арасындағы
байланысты нығайту болады.
Еңбек әулеті - бір ұйымның қазіргі уақытта жұмыс істейтін және осы
кәсіпорында жалпы жұмыс өтілі бар, бір отбасының жақын туыстарының екі
немесе одан да көп буынының (ерлі-зайыптылардың біреуі немесе екеуі де
балаларымен немесе немерелерімен) кем дегенде 20 жыл еңбек еткен өтілі бар
қызметкерлер тобы. Әулет басшысы еңбек қызметін басқаларға қарағанда ерте
бастаған еңбек әулетінің өкілі ретінде танылады.
Еңбек әулеті ауылдың, ауданның (қаланың, облыстың) қоғамдық өміріне
белсенді қатысып, жастарға кәсіптік бағдар беруді насихаттап, өздерінің кәсібін
насихаттауы керек.
Бастауыш сыныптарға арналған іс-шараның форматы мен тәртібі (1-4
сыныптар):
1. Офлайн / онлайн форматтағы отбасылық еңбек әулеттері айына бір рет
оқушылармен кездесу үшін мектептің тиісті сыныптарына шақырылады.
2. Мұғалім оқушылармен бірге еңбек әулетінің кәсіби қызметіне
байланысты алдын-ала келесі материалдарды дайындайды: балалар отбасылық
еңбек әулетінің кәсібін ашатын суреттер салады, олар қонақ ретінде мектепке
шақырылады.
3.
Оқушылардың
ата-аналары
туыстарының,
таныстарының,
әріптестерінің арасынан отбасылық еңбек әулеттерін табуға көмектеседі.
4. Кездесу нәтижелері бойынша мұғалім оқушыларға еңбек әулеті
ұсынған мамандықты таңдау туралы сұрақ қояды.
Негізгі және жалпы орта білім беру мектептерінің оқушылары үшін іс-
шараның форматы мен тәртібі (5-11 сыныптар):
1. Құрамына 5-7 сыныптардың бірнеше оқушылары кіретін команда,
тиісті сыныптардың сынып жетекшілерімен бірге алдымен еңбек отбасылар
әулеттерімен кездесіп, олар туралы 3 минут видео түсіреді.
2. 8-11 сынып оқушылары жылына 2 рет, еңбек мамандықтары бойынша
пікірсайыс турнирлерін өткізеді.
3. Мектеп әкімшілігі және сынып жетекшісімен бірге жұмыс істейтін
отбасылық
әулеттер
өкілдерімен
оффлайн
/
онлайн
кездесулер
ұйымдастырылады.
4. Педагогикалық жоғары оқу орындарының жоғары курс студенттерін
тарта отырып, отбасылық әулеттері жұмыс істейтін кәсіпорындарға /
компанияларға сапарлар ұйымдастырылады.
Ай сайын бастауыш сынып оқушыларына, тоқсанына екі рет жоғары
сынып оқушыларына (5-11 сыныптар) іс-шаралар өткізу ұсынылады.
Өңірлік кәсіпкерлер палаталарына, жұмыспен қамту орталықтарына
облыстардың / республикалық маңызы бар қалалардың білім бөлімдерімен
537
және аудандық білім бөлімдерімен бірлесіп жыл сайын «Еңбек жолы» /
«Трудовой путь» байқауын өткізу ұсынылады.
Республикалық / ведомстволық / өңірлік «Еңбек жолы» / «Трудовой путь»
байқауы жастарды еңбекке деген құрметпен қарау, еңбек дәстүрлерін сақтау
және арттыру рухында тәрбиелеу үшін үздік еңбек әулеттері мен өндіріс
жұмысшыларын анықтауға бағытталған. Конкурс еңбек ерінің қоғамдағы
мәртебесін көтеруге және «Жалпыға Ортақ Еңбек Қоғамының» қамқорлығымен
еңбек өнімділігін ынталандыруға көмектеседі.
«Еңбек жолы» / «Трудовой путь» байқауын (бұдан әрі - Конкурс) өткізу
Мемлекет басшысының «Қазақстанның әлеуметтік жаңғыртылуы: Жалпыға
Ортақ Еңбек Қоғамына қарай жиырма қадам» бағдарламалық мақаласын тиімді
жүзеге асыруды ұрпақтар сабақтастығын сақтау, еңбек адамдарына деген оң
қоғамдық пікірді қалыптастыру және кәсіпорындар мен ұйымдарда жаңа еңбек
әулеттерін қалыптастыру үшін жағдай жасау және республика экономикасының
дамуына елеулі еңбек үлесін қосқан отандастардың жетістіктерімен
қазақстандықтарды мақтан тұтуды қамтамасыз етеді,
Байқауға
барлық
кәсіпорындардың
қызметкерлері
(салаларына
қарамастан) қатыса алады. Байқау туралы ақпарат барлық бұқаралық ақпарат
құралдарында және әлеуметтік желілерде орналастырылуы керек.
Байқау бірнеше номинациядан тұруы мүмкін:
«Үздік еңбек әулеті» - ең көп еңбек өтілі бар және ең көп марапаттарға ие
әулет таңдалады. Байқауға барлық меншік нысандарындағы ұйымдардағы
еңбек әулеттерінің өкілдері қатыса алады.
Еңбек әулеті - бір ұйымның қазіргі уақытта жұмыс істейтін және осы
кәсіпорында жалпы жұмыс өтілі бар, бір отбасының жақын туыстарының екі
немесе одан да көп буынының (ерлі-зайыптылардың біреуі немесе екеуі де
балаларымен немесе немерелерімен) кем дегенде 20/25/30 / 50/100 жыл өтілі
бар тобы. Әулет басшысы еңбек қызметін басқаларға қарағанда ерте бастаған
еңбек әулетінің өкілі ретінде танылады.
Еңбек әулеті ауылдың, ауданның (қаланың, облыстың) қоғамдық өміріне
белсенді қатысып, жастарға кәсіптік бағдар беруді насихаттап, олардың кәсібін
насихаттауы керек.
2) «Өндірістің үздік жас жұмысшысы» - 5 жылдан аспайтын жұмыс өтілі
бар ең белсенді және еңбекқор өндіріс қызметкері таңдалады;
3) «Жұмыс істейтін жастардың үздік тәлімгері» - кемінде 20/25/30 жұмыс
өтілі бар ең еңбекқор тәлімгер таңдалады.
Байқау 2 кезеңде өтеді. «Еңбек жолы» / «Трудовой путь» байқауының
аудандық деңгейдегі жеңімпаздарын іріктеуді байқауға қатысушылар арасынан
аудандық қазылар алқасы жүзеге асырады; өңірлік деңгейде - өңірлік
комиссияның байқауға қатысушылар арасынан «Еңбек жолы» / «Трудовой
путь» байқауының жеңімпаздарын анықтайды; республикалық деңгейде -
республикалық деңгейдегі байқау жеңімпаздары арасынан «Еңбек жолы» /
«Трудовой путь» байқауының жеңімпаздарын республикалық комиссия
анықтайды.
538
Республикалық комиссия «Еңбек жолы» / «Трудовой путь» байқауының
республикалық кезеңінің әр номинациясы бойынша (бірінші, екінші және
үшінші орындар) жеңімпаздарды анықтайды. Марапаттау рәсімі сол күні
өткізіледі.
7. Конкурстық комиссия
7.1. Конкурстың жеңімпаздарын өңірлік деңгейде анықтау үшін
жергілікті атқарушы органдардың жанынан конкурстық комиссия (бұдан әрі -
Өңірлік комиссия) және Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау министрлігі жанынан комиссия (бұдан әрі - Республикалық
комиссия) құрылады. Республикалық комиссия құжаттарды қарау және
Республикалық конкурстың кезеңдерін өткізу үшін сыртқы сарапшыларды
тартуға құқылы.
7.2. Байқау жеңімпаздарын таңдау критерийлері әдістемелік нұсқауларға
ұсынылған қосымшада көрсетілген.
7.3. Республикалық комиссия құрамына Қазақстан Республикасы Еңбек
және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің қызметкерлері, қоғамдық
бірлестіктердің (келісім бойынша), республикалық мемлекеттік мекемелердің,
республикалық кәсіподақтар бірлестіктерінің (келісім бойынша) және
республикалық жұмыс берушілер (келісім бойынша) бірлестіктердің өкілдері
кіруі керек.
7.4. Өңірлік комиссиялар жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік
бағдарламалар басқармаларының, облыстардың, Нұр-Сұлтан, Алматы және
Шымкент қалаларының мемлекеттік еңбек инспекциясының қызметкерлерінен,
сондай-ақ кәсіподақтардың аймақтық бірлестіктерінің өкілдерінен тұруы керек
(келісім бойынша ) және Өңірлік кәсіпкерлер палаталары (келісім бойынша).
Төраға мен хатшы республикалық және өңірлік комиссиялардың құрамынан
сайланады.
7.5. Комиссия төрағасы оның қызметін басқарады және жалпы бақылауды
жүзеге асырады. Комиссия шешім қабылдаған кезде қайшылықты мәселелер
туындаған жағдайда, Комиссия төрағасының дауысы шешуші болып табылады.
7.6. Хатшы Комиссияның шешімдерін қабылдауға қатысады және
Комиссия қызметін қамтамасыз етеді:
1) конкурсанттардан құжаттарды қабылдау;
2) комиссия отырыстарын ұйымдастыру;
3) комиссия отырысының хаттамасын жасайды және байқау нәтижелері
бойынша конкурс жеңімпаздарына материалдар қалыптастырады;
4) конкурс жеңімпаздарына арналған материалдарды республикалық
комиссияға жібереді.
7.7. Комиссия шешімі ашық дауыс беру арқылы қабылданады және
хаттамамен ресімделеді.
7.8. Конкурсқа қатысуға өтінімдер бұқаралық ақпарат құралдарында
жарияланған сәттен бастап берілуі мүмкін.
7.9. Конкурсқа қатысушыларға осы нұсқаулықтардың 7.6-тармақта
көрсетілген құжаттарды қабылдау туралы хабарлама жіберілуі мүмкін.
7.10. Облыстық және республикалық байқауға ұсынылатын құжаттар:
539
1) номинацияны көрсете отырып, еркін нысанда конкурсқа қатысуға
өтінім;
2) жеке куәліктің көшірмесі;
3) номинация тақырыбы бойынша 1-2 минуттан аспайтын бейне (егер
қажет болса, жұмыс орны мен дағдыларын көрсете отырып);
4) бәсекелес туралы 1 минуттан аспайтын компьютерлік презентация
(Microsoft Power Point форматында) (жұмыс, отбасы, хобби, хобби және т.б.);
5) еңбек кітапшасы және жұмыс беруші куәландырған әрбір еңбек әулеті
өкілінің немесе қызметкердің еңбек өтілін растайтын басқа құжаттардың
көшірмесі (жұмыс орнынан анықтама);
6) жұмыс берушінің немесе кәсіподақтың ұсыным хаты.
Егер бар болса (келесі құжаттардың көшірмелері):
мемлекеттік немесе ведомстволық наградалардың, сертификаттардың,
алғыс хаттардың көшірмелері
үздіксіз білім туралы сертификаттар (бар болса).
Конкурсқа құжаттар мемлекеттік немесе орыс тілдерінде ұсынылады.
8. «Еңбек жолы» байқауында жеңімпаздарды анықтау критерийлері
8.1. Үздік еңбек әулеті номинациялары үшін:
1. мемлекеттік немесе ведомстволық наградалардың, сондай-ақ барлық
билік өкілдерінен алған дипломдар, жергілікті билік органдарының,
кәсіподақтардың, жұмыс берушілердің алғыс хаттарының саны;
2. әулет өкілдері болып табылатын отбасы мүшелерінің және олардың
туыстарының жалпы саны;
3. әулет басшысының еңбек қызметі басталған күннен бастап Конкурстың
екінші кезеңіне қатысу үшін құжаттар топтамасын ұсынған күнге дейінгі кәсіп
бойынша әулет өкілдерінің жалпы жұмыс тәжірибесі.
8.2. «Өндірістің үздік жас жұмысшысы», «Жұмыс істейтін жастардың
үздік тәлімгері» номинациялары бойынша:
1. Өздерінің кәсіби шеберліктерін дамытуға үлес қосуы;
2. Өз жұмысына қатысты саналы болуы;
3. Ұйымдастырушылық және коммуникативтік қаситетрдің болуы;
4. Еңбегі үшін марапатталған сыйақылардың болуы (дипломдар, мақтау
қағаздары, алғыс);
5. Бастамалық ұсыныстардың болуы;
6. Кәсіби қызметтен тыс шығармашылық қызығушылықтардың болуы;
7. Білім деңгейі, оны жақсартуға ұмтылу;
8. Жұмыс орнындағы жеке жетістіктері;
9. Олардың жұмыс істеу сапасы.
Егер жоғарыда аталған критерийлердің талаптары орындалмаса,
Комиссия ұсынылған материалдарды қатысушыларға қайтара алады.
Достарыңызбен бөлісу: |