Білім беру бағдарламасы Модулі №6 «Өсімдік шаруашылығындағы тәсілдер мен технологиялар» ooosm 3211- «Өсімдік өнімдерін өңдеу мен сақтауды механикаландыру»
жүктеу/скачать 0.84 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәріс № 19 Тақырып: Қоймаларды жаңа өнімді қабылдауға дайындау, өнімді тұрақты қамбаларда сақтау. Сабақтың мақсаты
- Сақтауға қойған өнімге есеп жургізу.
- Көкөністің, жемістердің және картоптың табиги шыгыньі
| Бақылау сұрақтары
Картопты, көкөністер мен жемістерді өңдеуге қойылатын талаптар қандай? Картопты, көкөністер мен жемістерді өңдеудің тәсілдерінің ерекшеліктері қандай? Шикізатқа әсер ету және онда жүретін процестері. 4. Картопты, көкөністі және жемістердің өңделген өнімнің сапасына әсер ететін факторлар қандай? Дәріс № 19 Тақырып: Қоймаларды жаңа өнімді қабылдауға дайындау, өнімді тұрақты қамбаларда сақтау. Сабақтың мақсаты: Қоймаларды жаңа өнімді қабылдауға дайындау мен өнімді тұрақты қамбаларда сақтауды оқып үйрену Жоспар: Қоймаларды жаңа өнімді қабылдауға дайындау тәсілдері. 2. Қоймаларды жаңа өнімді қабылдауға дайындау. өнімді тұрақты қамбаларда сақтау. 3. Сақтауға қойған өнімге есеп жүргізу. Өнімдерді сақтауға қажетті көкөніс жеміс қоймаларындағы ауаның жоғары дымқылдығы саңырауқұлақ, бактериялық аурулардың дамуына мүмкіндік жасайды, ағаш құрылымдары жиі шіриді. Сондықтан барлық қоймалар жыл сайын жаңа егін өнімін сақтауға қоюға дейін жөнделеді және дезинфекцияланады. Дезинфекцияның күкірт газымен ауаның температурасы +16-180С-дан төмен болмағанда жүргізеді, дұрысы +20-250С, күкірттің шығыны 30-90 г/см3. Егер қоймалардан 300 м қашықтықта тұрған үйлер орналасқан болса немесе ол жертөле подвал түрінде болса, онда күкіртті газбен өңделмейді есесіне 1 % формалин ерітіндісімен /1л 40% формалинге 40 л су араластырады/ дымқылды дезинфекция жасалынады. Ерітіндімен қойманың бүкіл беткі қабатын 0,25-0,3л/м3 есебімен бүркеді. Қойманы барынша тиімді өңдеу тәсіліне аэрозольды тәсіл жатады. Дезинфекцияны +18-200С температурада және 95-97 % салыстырмалы ылғалдылықта жүргізеді. Мүмкін болғанда температураны 250С-ға, ол салыстырмалы ылғалдылықты 100%-ға жоғарылатады. Мұндай жағдайда формалиннің токсикалық әсері арта түседі және дезинфекция айтарлықтай тиімді болады. Жақсы дезинфекциялайтын улағышқа 2-3% натрий оксиді фенолятының ерітіндісі /Ф-5 препараты/ жатады, ол әсіресе көгеруге қарсы күшті әсер етеді. Шығын мөлшері 0,3л/м3. Картоптың тұқымдық қорын, тамыржемістер мен қырыққабаттың аналық өсімдіктерін сақтайтын қоймаларды 4 % хлорлы әктас ерітіндісінің 0,25-0,3л/м3 мөлшерімен дезинфекциялайды. Азық-түлік сақталатын қоймаларда хлорлы әктасты қолдануға болмайды, өйткені оның иісі өнімге сіңіп кетеді. Жәшікпен жеткізілген алмаларды қабаның жанына табандықтарда пакет қалыптастырады және ЭП-0601 электрлі тиегіштің көмегімен алма сақтайтын бөлмелерге тасымалдайды, онда оларды 3 қабатқа 16 жәшіктен жоғарғы қабатында 12 жәшітен орналастырады. Картопты жиналмалы қалқан қабырғалардағы жалюзді есік арқылы қамбаның еденіне түсіреді. Содан кейін өзгертіліп жабдықталған кешенді СТХ-30 жүйесінің жинағышымен жинап, таспалы транспортерлермен тауарлы өңдеу бөлмесіне жеткізеді. Сәбіз бен қызылшаны түсіргенде, картопты түсіргендей жиналмалы ағаш қабырғалардың жалзді есіктерін ашады, өнім қамба еденіне құйылады, одан жұмысшылар шығыршықты күрекпен таспалы транспортерлерге салады да тауарлы өңдеу бөлмесіне бағыттайды. Одан әрі өнім ТЛ-30 көлбеу транспортеріне түседі, қорлық шанаққа артылады, ал одан картоп өңдейтін машинаға жеткізіледі, мұнда ауру түйнектер мен тамыржемістер сұрыпталады. Пияз СТХ-30 жүйесіндегі таспалы транспортермен сусекастылық есіктен /люктен/ түсіріледі. Ағаш қабырғадағы жалюзді есік бірте-бірте ашылады, пияз таспалы транспортерге төгіледі, соңынан өңдеуге жоғарыда жазылғандай жеткізіледі. Қырыққабатты үйіндіден тауарлы өңдеуге арналған бөлмеге орналастырылған үстелге тазалау үшін қолмен салады. Уақытша құрастырылған жиналмалы қабырға өнімнің алынуына қарай жинала береді, транспортерлерді қамбаның бөлмесіне енгізеді, соның нәтижесінде өнімді іріктеу және түсіру механикаландырылып жалғасады. табандыққа орналастырылған жәшікке салынған алмалар электрлі тиегішпен тауарлы өңдеу бөлмесіне тасымалданады, онда үстел үстінде оларды қолмен іріктейді. Товарлы өңдеуден кейін бүкіл өнімді жәшіктерге немесе қаптарға салады. Сақтауға қойған өнімге есеп жургізу. Көкөністің, жемістің және картоптың сақтау кезіндегі массалары мен сапасының шығындары әртүрлі болады, жемістер мен көкөністердің әрбір түрлерінде тыныс алуға құрғақ заттардың жұмсалуынан болған шығынның олардың массасының жиынтық шығыныныа қатынасы біркелкі бола бермейді. Табиғи шығынның 70-90 пайызы су шығынымен және 10-30 пайызы құрғақ заттар шығынымен түсіндіріледі. Көкөністің, жемістердің және картоптың табиги шыгыньі деп сақтау процесінде тыныс алуға жұмсалған құрғақ заттар мен ылғалдың бір бөлігінің булануынан олардың массасының төмендеуін атайды. Табиғи шығын мөлшеріне ыдыстардың бүлінуінен, сонымен қатар сақтағанда және тауарды өңдегенде пайда болатын қалдықтары да жатқызады. Орташа айлық қалдықты өткен айдың 1-не және үстіміздегі айдың 1, 11, 21-ші жұлдыздарына анықтайды. Қарастырылып отырған айдың 1-не қалдықтың 0,5 бөлігі алынады, ІІ-дегі қалдық І-жұлдызына есептеледі. Табылған жиынтық көрсеткішті 3-ке бөледі. Пайыз мөлшеріндегі шығынды орташа айлық көрсеткішке есептейді, әрбір өнімнің түпкілікті табиғи шығыны инвентаризация кезеңіндегі ай сайынғы есептелген шығынның жиынтығы болып табылады. жүктеу/скачать 0.84 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|