Биологияға кіріспе пәнін оқып, студенттер биологияның тарихи пайда болу сатысын, өзара байланысын қазіргі биологияның фундаментальдық мәселелерді және ғылымның методологиясын таныстырады



бет20/33
Дата10.03.2022
өлшемі3.54 Mb.
#456135
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   33
Биологияға кіріспе пәнінен әдістемелік нускау

Қолданылатын әдебиеттер
1. Зияева Г.К. Биологияға кіріспе. Алматы: Эверо, 2013.-128 бет.
2. Адманова Г.Б. Биологияға кіріспе. Ақтөбе: Литер-А, 2017.-131 бет.
3. Зияева Г.К. Биологиялық эволюция. Алматы: Эверо, 2016.
4. Тұрғынбаев Ә.Х. Қазіргі жаратылыстану концепциялары. Алматы: Білім, 2013.-186 бет.
5. Нуртазин С.Т., Салмырзаұлы Л. Антропология. Алматы: Дәуір, 2011.-288 бет.
6. Жүнісбаева Ж.К. Жалпы генетика: есептер жэне онын шыгарылу жолдары. Алматы: Казак университеті, 2012.-222 бет.
7. Л.З.Тель, Е.Д.Дәленов, Биология негіздері ( I том).- Алматы: Эверо, 2011.-348 бет.
8. Ұлықпан Қ. Жануарлар экологиясы: Оқу құралы. - Алматы: Эверо, 2014.
9. Ордабеков С.О., Ахауова Г.Т. Теориялық биология. (Дәрістер жинағы) Қарағанды, 2012.
10. Шілдебаев Ж., Ермекбаева А. Биологияға кіріспе: Оқу құралы. – Астана: Фолиант, 2016. – 476 б.
Практикалық сабақ №10
Тақырыбы: Генетика және селекция негіздері


Сабақтың мақсаты: Генетика және селекция ғылымының даму тарихына, үлес қосқан ғалымдардың еңбектеріне, Мендель заңдарының маңызына, тұқым қуалау факторларына мағлұмат беру.


Сабақтың жоспары:
1. Генетика ғылымының даму тарихы.
2. Тұқым қуалаушылықтың хромосомалық теориясы.
3. Моногибридті және дигибридті шағылыстырудың цитологиялық негіздері. Тіркес тұқым қуалау және крассинговер.
4. Селекцияның генетикалық негіздері. Өсімдіктер, жануарлар және микроағзалар селекциясы.


Бақылау сұрақтары:
1. Тұқым қуалаушылық.
2. Гендердің өзара әрекеттесуі.
3. Адамның тұқым қуалаушылығын зерттеу әдістері.
4. Өзгергіштік.
5. Mодификациялық өзгергіштік.
6. Тұқым қуалайтын өзгергіштік.
7. Сұрыптау.Селекцияның негізі.
8. Дигибридті шағылыстыру және белгілердің тәуелсіз ажырауы.


Тапсырмалар:
1. Сұрақтарға жауап беру:
1.1. Генетика қандай ғылым?
1.2. Тұқым қуалаушылық туралы алғаш түсінік айтқан ғалымдар.
1.3. Мендель кім? Неге генетика ғылымының негізін қалаушы деп есептеледі?
1.4. Мендельдің заңдарын ата.
1.5. Мендельдің гибридологиялық әдісі.
1.6. Бұршақты зерттеуге алу себебі, оның ерекше белгілері.
1.7. Тұқымқуалау не арқылы тасымалданады, және оның қандай түрлері бар?
1.8. Генетикалық карта жасаудың мәні және маңызы.
1.9. Адам генетикасын зерттеудің қиыншылықтары мен ерекшелігі неде? Әдістерін ата.
1.10. Туыстық неке тиімсіздігі неде?
1.11. Гендердің өз-ара әрекеттесуінің қандай түрлері бар?
1.12. Будандастырудың түрлерін атап, анықтамаларын айт.


2. Лездік сұрақтар:
2.1. Морганның зерттеуге алған нысаны?
2.2. Басымдылық қасиет көрсетіп бірден жарыққа шығатын белгі.
2.3. Көрінбей жасырынып қалатын белгі?
2.4. Бір ген екінші генді басып, белгісін жойып жіберуі.
2.5. Доминантты генге басымдылық қасиет көрсететін ген.
2.6. Екі доминантты аллельді гендер біріккен жағдайда пайда болатын құбылыс.
2.7. Жыныстық хромосомада орналасқан гендер арқылы тұқым қуалау.
2.8. Жыныс пен тұқым қуалауды алғаш зерттеп ашқан ғалым.
2.9. Тұқым қуалайтын ауруларды ата.
2.10. Дүниеге келген сәбилердің тұқым қуалайтын аурулармен ауыратындар мөлшері.


3. Генетикалық таңбаларға сипаттама беріңіз.
Р, Г, Х, F1, 2, А, а, ♂, ♀
АА, аа, Аа, ХХ, ХУ, ХНХҺ, ХҺУ
АА х аа, ААВВ х аавв, ААВВС Сх ааввсс


4. “Тарихи таным”(генетика тарихы):

  • Г.И.Мендель.

  • Т.Г.Морган.

  • У.Бэтсон.

  • В.Иогансен.

  • М.Шығаева.

  • Н.Б.Ахматуллина.

  • М.Ә.Айтқожин.

  • Г.Де Фриз, К.Корренс, Чермак.

  • Н.С. Бутарин, Ә.Е.Есенжолов, А.Ы.Жандеркин.

  • М.А.Ермеков, Ә.С. Еламанов, В.А.Бальмонт.





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   33




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет