Биологияға кіріспе пәнін оқып, студенттер биологияның тарихи пайда болу сатысын, өзара байланысын қазіргі биологияның фундаментальдық мәселелерді және ғылымның методологиясын таныстырады
жүктеу/скачать 3.54 Mb.
|
| Глоссарий:
Ген – белгілі биохимиялық функциялы және особьтың қасиетіне ерекше әсер ететін ДНК молекуласының шоғыры; Өзгергіштік - организмнің жаңа белгілер мен қасиеттерге ие болуы; Параллелизм - туыстық жағынан жақын болса да ұксас белгілердің бip-бipiне тәуелсіз дамуы. Ұқсастық белгілері шығу тегінің бip екенін және бірдей орта жағдайына бейімделуін делелдейді; Тұқым қуалау – организмдердің өз белгілерін және даму ерекшеліктерін келесі ұрпақтарына беріп отыру қасиеті; Түр – бір – біріне тікелей жанаспайтын формалар; Тіршілік үшін күрес – ол дамып келе жатқан организмдердің сыртқы ортаның физикалық факторына және басқа тірі организмдерге тәуелділігі; Топтық (жалпылай) өзгергіштік – бір жерде мекендеуші особьтардың үлкен тобында, сол түрге жататын басқа топтардан қандайда бір белгілері жөнінен айырмашылықтарының болуы; Феногенетика - организмнің жеке дамуы барысында генотиптің рөлін зерттейтін генетика ғылымының бір тармағы; Фенотип - организмдегі барлық белгілердің жиыны. Блиц-тест: 1. Г. Мендельдің заңдарының мәні неде? A) тұқым қуалаушылықтың дискреттілігін дәлелдеуде; B) тұқым қуалаушылықтың рөлін дәлелдеуде; C) белгілердің ажырауын дәлелдеуде; D) гендердің тіркесетінін дәлелдеуде; E) тұқым қуалайтын факторларды және эволюцияны дәлелдеуде; 2. Генотип дегеніміз не? A) бір хромосомадағы гендердің жиынтығы; B) бір организмдегі барлық гендердің жиынтығы; C) жыныспен тіркескен гендер; D) барлық аутосомада орналасқан гендер; E) жыныстық хромосомалар. 3. Кім қай ғасырда тұқым қуалаушылықтың хромосомдық теориясын қалыптастырды? A) Мендель, Морган, 19 ғасыр; B) Шлейден, Шванн, 19 ғасыр; C) Мендель, Мишер, 19 ғасыр; D) Мишер, Морган 20 ғасыр; E) Морган, 20 ғасыр. 4. Адамдағы бір, екі, үш жұмыртқа жасуша бірден ұрықтану белгілерін анықтайтын генетикалық әдіс: A) егіздік; B) биохимиялық; C) генеалогиялық; D) цитогенетикалық; E) гибридологиялық. 5. Қандай гендер тәуелсiз тұқым қуалайды: A) аллельдi; B) тiркес; C) бiр хромосомада аллельдi емес гендер; D) әр түрлi жұп хромосомадағы аллельдiк емес гендер; E) бiр жұп хромосомадағы аллельдi гендер. 6. Мендельдің III заңын атаңыз: A) доминанттылық; B) бірінші будан ұрпақтар белгілерінің біркелкі болуы; C) белгілердің ажырауы; D) белгілердің тәуелсіз тұқым қуалау заңы; E) гендердің тіркесіп тұқым қуалауы. 7. Ата-анасының белгі қасиеттерінің ұрпағына берілу қасиетін не деп атайды? A) өзгергіштік; B) мутация; C) тұқым қуалаушылық; D) көбею; E) даму. 8. Аталық белгі: A) ♀; B) ♂; C) Ө; D) х; E) А; 9. Белгілердің ажырау заңы: A) Мендельдің бірінші заңы; B) Мендельдің екінші заңы; C) Мендельдің үшінші заңы; D) Морганның заңы; E) Энергия алмасуы. 10. Гендердің хромосомада орналасатынын кім дәлелдеген? А) Морган; B) Корренс; C) Дарвин; D) Вавилов; E) Мендель. жүктеу/скачать 3.54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|