Бөж тақырыбы: Тыныс алу мүшелерінің қызметіне сыртқы ортаның әсері мен гигиеналық талаптар
жүктеу/скачать 0.61 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тыныс алу жүйесінің маңызды бөлігі өкпе
- Ағзалардың құрылымдық ерекшеліктері
Кеңірдек - көмекейдің жалғасы, іші қуыс түтік пішінді шеміршекті мүше. Ол өңештің алдыңғы жағында орналасады, ұзындығы шамамен 9-12 см, диаметрі 15-18 мм. Кеңірдектің алдыңғы қабырғасы бірімен-бірі сіңірлер арқылы өзара байланысқан жартылай шеміршекті сақиналардан тұрады. Жартылай сақиналы шеміршектер кеңірдек қабырғасының қабысып қалмай, ауаның еркін өтуін қамтамасыз етедіКөмекей — тыныс жолын (аңқа) кеңірдекпен жалғастырып, қақпақ ретінде азықтың жұтқыншақтан кеңірдекке түспеуін қамтамасыз етеді. Ол екі бағытта (сыртқы ортаға және ішке өкпеге) ауа өткізетін тыныс жолы және дыбыс мүшесі. Тыныс алу жүйесінің маңызды бөлігі өкпе: Бұл бронхылардың ұсак тармактарының қуыстарынан жасалған альвеолалар мен серпімді дәнекер ұлпалардан тұратын жұп мүше. Альвеолалар немесе өкпе куыстары өте ұсак, шар тәрізді домалак, оларды микроскоп аркылы ғана көруге болады. Олардын қабырғалары жұқа, көптеген қан тамырларының капиллярларымен қоршалған. Өкпе альвеолаларынын жалпы ауданы 200 м2. Мұндай құрылыс альвеолалардағы ауанын және каннын кұрамындағы газдардың тез алмасуын камтамасыз етеді.Өкпеін дәнекер ұлпасы өте серпімді және өкпенің жиырылу күшін қамтамасыз етеді. Ішкі күш деп аталатын өкпенің жиырылу күші дем алу мен дем шығаруда аса маңызды. Жана туған сәбидің өкпесінің ұлпасы нашар дамыған, бірақ қантамырларына бай болады. Алғашқы 3 айлығында және жыныстық жетілу кезінде өкпе қарқынды дамиды.Тыныс алу жиілігі 1 минутта: 1 ж - 44, 5 ж 26, 15-20 ж - 20, 20-25 ж - 18, 25-30 ж - 16 рет.Жана туған нәрестенің кеуде қуысы конус тәрізді болады. Сондықтан бил ghrec алмайды. Қабырға сүйектері қиғашталғаннан кейін терең дем алатын мүмкіндік туады.Ағзалардың құрылымдық ерекшеліктері: Өкпе альвеолаларының диаметрі ересек адамда 0,2 мм, ал жаңа туған сәбиде - 0,07 мм. Олай болса өкпенің жалпы көлемі жаңа туған балада - 1,617 см3, ал ересек адамда -67,7 см3. Осы көрсеткіштерді пайдаланып ғалымдар өкпенін шар тәрізді альвеолаларының әрқайсының көлемі жаңа туған нәрестеде 4,10 тен болатынын есептеп шығарған. Олай болса, өкпе қуыстарының жалпы ауданы жаңа туған сәбиде 6 м2, ересек адамда - 50 м2, яғни 8 - есе артык.Көмейдің жалғасы кеңірдектің ұзындығы балаларда 4 см, 10 жаста - 7см, ересек адамда 10-12 см.Газдын алмасуы. Адам мен жануарлардың өмірі үшін ауадағы газдардын ішіндегі оттегінің маңызы зор. Адам дем алғанда ішке кіретін ауаның құрамы, дем шығарғандағы сыртка айдалатын. ауадан өзгеше. жүктеу/скачать 0.61 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|