Негізгі қаражат және материалдық емес активтер
Негізгі қаражат пен материалдық емес активтер жиналған амортизацияны және құнсызданудың кез-келген шығындарын алып тастағандағы бастапқы құны бойынша есепте бейнеленген.
Негізгі қаражат пен материалдық емес активтердің амортизациясы оларды тиімді пайдаланудың мерзімінде активтерді есептен шығару мақсатында теңгерімдік құнына есептеледі. Амортизацияны есептеу жыл сайынғы белгіленген нормаларды пайдалану арқылы желілік тәсіл негізінде жүргізіледі:
Көліктік қаражат 15%
Жиһаз және компьютерлік құралдар 10-33%
Материалдық емес активтер 20%
Әр есеп күніне Компания негізгі қаражаттың теңгерімдік құны олардың қалпына келтіру құнынан асып кетпейтіндігін бағалайды. Негізгі қаражаттың теңгерімдік құны олардың қалпына келтіру құнынан асып кеткен жағдайда, компания негізгі қаражаттың теңгерімдік құнын олардың қалпына келтіру құнына дейін азайтады.
Құнсыздану шығыны тиісті есеп мерзімінде айқындалады және операциялық шығыстардың құрамына енгізіледі. Құнсыздану шығынын көрсеткеннен кейін негізгі қаражат бойынша амортизациялық бөлулер болып табылады.
п
Салық салу
Түсім салығы ағымдағы және кейінге қалдырылған салықтың сомасын бейнелейді.
Ағымдағы мерзімдегі түсім салығы жөніндегі шығыс сомасы бір жылда алынған түсімге салық салудың көлемін ескере отырып анықталады. Салық салынатын түсім түсімдер және шығындар туралы есепте бейнеленген таза түсімнен ерекшеленеді, себебі басқа жылдарда салық салу мақсаты үшін алынып тасталатын немесе салық салуға жататын кірістер мен шығыстар баптарын қамтымайды. Ағымдағы жылғы түсім салығы жөніндегі Компанияның шығыстарын есептеу бухгалтерлік теңгерімді құрастыру күніндегі толығымен немесе аз деңгейде енгізілген салық ставкасын пайдалану арқылы жүзеге асырылады.
Кейінге қалдырылған салық түсімге арналған салық жөніндегі міндеттемелерді немесе салықтық талаптарды көрсетеді және қаржылық есептілікке енгізілген деректер мен салық есебінің деректері арасындағы уақытша айырмашылыққа қатысты міндеттемелердің теңгерімдік есепке алуы бойынша, сондай-ақ салық салынатын түсімді есептеу үшін пайдаланылатын салық есебінің тиісті деректерінде бейнеледі. Кейінге қалдырылған салықтық міндеттемелер салық салу түсімін көбейтетін барлық уақыт өлшемдеріне қатысты бейнеленеді, ал кейінге қалдырылған салықтық талаптар салық салу мақсатында қабылданатын уақыт айырмашылықтары алынып тасталып, түсімге салық салу мүмкіндігін ескере отырып бейнеленеді. Егер уақыт айырмашылығы іскерлік атаққа байланысты болса немесе салық салынатын немесе бухгалтерлік есеп көлеміне әсер етпейтін операциялардың аясында басқа талаптар мен міндеттемелерді бастапқы мойындау әрекеті туындаса (компанияларды біріктіруден басқа), мұндай салықтық талаптар мен міндеттемелер қаржылық есептілікте бейнеленбейді.
Кейінге қалдырылған теңгерімдік құны әр есеп күнінде тексеріледі және толық немесе жарым-жартылай активтердің орнын толтыру үшін жеткілікті салықтық талаптарды іске асырудан пайда алынатын мүмкіншілік жүзеге аспаған кезде азаяды.
Кейінге қалдырылған салықтар берешектерді өтеу мерзімінде немесе активтерді іске асыру мерзімінде қолданылатын ставкалар бойынша есептеледі. Тікелей қорға жатқызылатын баптарға байланысты болған жағдайларды қоспағанда кейінге қалдырылған салықтар түсімдер мен шығындар туралы есепте бейнеленеді, және бұл жағдайда кейінге қалдырылған салықтар қордың құрамында бейнеленеді.
Қазақстанда Компанияның қызметіне қатысты қолданылатын түрлі салықтарды төлеу мен есептеу жөніндегі талаптар бар. Бұл салықтар операциялық шығыстардың құрамындағы түсімдер мен шығындар туралы есепте бейнеленеді.
Кірістер мен шығыстарды мойындау
Пайыздық кірістер мен шығыстар тиімді салық салу тәсілі бойынша есептеледі және есептеу принципі бойынша бейнеленеді.Тиімді салық ставкасының тәсілі – қаржылық активтің немесе қаржылық міндеттемелердің (немесе қаржылық активтердің топтары / қаржылық міндеттемелердің топтары) амортизациялық құнын есептеу, сондай-ақ пайыздық кірісті немесе пайыздық шығысты тиісті мерзімге жатқызу тәсілі. Тиімді пайыздық ставка – күтілетін болашақ төлемдер мен ақшалай қаражаттың түсуі қаржылық активтің немесе қаржылық міндеттемелердің таза ағымдағы құнына келтірілетін пайыздық ставка. Бұл ретте дисконттау қаржылық құралдың болжамалы мерзімінде немесе мүмкін болса, қысқа мерзімге жүргізіледі.
Өзге де кірістер тиісті келісімдер аяқталғаннан кейін түсімдер мен шығындар туралы есепте бейнеленеді. Комиссиялық шығыстар/кірістер есептеу тәсілі бойынша анықталады.
Теңгеге есептеу әдістемесі
Шетел валютасында бейнеленген ақшалай активтер мен міндеттемелер есептілікті әзірлеу күніндегі тиісті ауыстыру курсы бойынша теңгеге есептеледі. Шетел валютасындағы операциялар операция күніндегі қолданыстағы курс бойынша бейнеленеді. Осындай қайта есептеудегі түсімдер мен шығындар шетел валютасымен жасалатын операциялар жөніндегі таза түсімге енгізіледі.
Ауыстыру курсы
Төменде Компанияның қаржылық есептілікті әзірлеу кезіндегі ауыстыру курсы келтірілген:
2006 жылғы 31 желтоқсан 2005 жылғы 31 желтоқсан
тенге/1АҚШ долл. тенге/1 евро 127.00 167.12 133.77 158.54
Қаржылық активтер мен міндеттемелердің сынағы
Егер Компанияға теңгерімдегі соманы сынақтан өткізуді жүзеге асыру құқығы бекітілсе және сальдо сомасы бойынша сынақ жүргізуге, немесе активті іске асырса және міндеттемелерді орындауды бір уақытта орындауға ынта білдірсе, қаржылық актив пен қаржылық міндеттеме есепке алынады және теңгерімде сальдоланған сома бейнеленеді. Есептен шығаруға жатпайтын қаржылық активті берген жағдайда, Компания бұл операцияны берілген активті есептен шығару ретіндегі операцияға және оған жататын міндеттемелерге жатқызбайды.
ТОПТАСТЫРУДЫҢ ӨЗГЕРУІ
Топтастырудың өзгеруі
2005 жылғы 31 желтоқсан мен 2005 жылғы 6 қыркүйек аралығындағы жай-күйі бойынша қаржылық есептілікте 2006 жылғы 31 желтоқсанға және осы күнге аяқталатын жылғы есептілікті ұсынудың нысанына сәйкестендіру үшін топтастырудың өзгерісі жүргізілген.
Топтастырудың өзгеру сипаты
|
Сома
|
алдыңғы есептілік
бойынша теңгерім бабы
|
Ағымдағы есеп бойынша теңгерім бабы
|
топтастырудағы өзгерістер депозиттерді өтеу мерзіміндегі өзгерістерге байланысты
|
(1,726,946)
|
Ақшалай қаражат және олардың баламалары
|
Банктердегі қаражат
|
Пайыздық түсімдер
Банктердегі қаражат бойынша пайыздар
Қаржылық жалға беру жөніндегі пайыздар
Пайыздық кірістердің жиыны
2006 жылғы 31 желтоқсанға аяқталатын жыл
442,164
7,140
449,304
2005 жылғы 69 қыркүйек пен 2005 жылғы 31 желтоқсан аралығындағы мерзім
58,530
-
58,530
Пайыздық шығыстар
Бас компанияның алдындағы берешек жөніндегі пайыздар
Пайыздық шығыстардың жиыны
Таза пайыздық түсім
(12,420)
(12,420)
436,884
-
-
58,530
6. ҚЫЗМЕТТЕР ЖӘНЕ КОМИССИЯ ЖӨНІНДЕГІ КІРІСТЕР
Лизингтік құралдарды жеткізуді сүйемелдейтін комиссия
Жобаларды сараптау
Қаржылық жалға беруді ұйымдастыруға төлем
Қызметтер және комиссиялар жөніндегі кірістердің жиыны
Лизингтік құралдарды жеткізуді сүйемелдеуге арналған комиссия лизингті келісілген жеткізушіден лизинг алушының лизинг алу нысаны тасымалға дейін Компания авансты аударған күннен бастап лизинг алушыдан алады. Комиссия сомасын есептеу жеткізушіге берілген аванс пен лизинг алушыдан алынған аванс сомасының айырмашылығына негізделген.
2006 жылғы 31 желтоқсанға аяқталатын жыл
10,491 4,636
495
15,62362
8. ТҮСІМ САЛЫҒЫ
Компания Халықаралық қаржылық есептіліктен ерекшеленетін Қазақстан Республикасының салық заңнамасының талаптарына сәйкес жүзеге асырылатын салық есебінің деректері негізінде салық жөніндегі есептерді әзірлейді.
Бірқатар шығыстардың түрлері ескерілмейтіндіктен, сондай-ақ салық салынбайтын табыстардың барлығына байланысты Компанияда тұрақты салық айырмашылықтары туындайды.
Кейінге қалдырылған салықтар салық салу мақсатында анықталатын қаржылық есептілік пен сома мақсатында активтер мен міндеттелердің есеп құны арасындағы уақытша айырмашылықтан таза салықтық нәтижені бейнелейді. 2006 жылғы мен 2005 жылғы 31 желтоқсандағы уақытша айырмашылықтар негізінен кірістер мен шығыстардың әр түрлі әдістеріне, сондай-ақ бірқатар активтердің есеп құнына байланысты.
2006 жылғы және 2005 жылғы 31 желтоқсандағы жай-күйі бойынша уақытша айырмашылықтардан салық нәтижесі мынадай түрде берілген:
Кейінге қалдырылған салық активтері:
Сыйақылар мен салықтар бойынша аударылған міндеттемелер
Түсімге арналған салықтан басқа салықтар
Негізгі қаражат және материалдық емес активтер
Аудит жөніндегі аударылған шығыстар
Кейінге қалдырылған салықтардың жиыны
Кейінгі салықтық міндеттемелер:
Негізгі қаражат пен материалдық емес активтер
Кейінге қалдырылған салықтық міндеттемелердің жиыны
Кейінге қалдырылған таза салық активтері
Түсімге арналған кейінге қалдырылған салық бойынша анықталмаған талаптардың сомасын алып тастағанда
Кейінге қалдырылған таза салық активтері
31 декабря 2006 г.
16,259 1,891
817
18,967
(1,686)
(1,686)
17,281
17,281
2005 жылғы
31 желтоқсан
106
106
106
(106)
2006 жылғы 31 желтоқсанға аяқталатын жылға және 2005 жылғы 6 қыркүйек (құрылған күні) пен 2005 жылғы 31 желтоқсан аралығындағы мерзімде бухгалтерлік есеп бойынша салықтарды төлеу мен түсімнің арасындағы қатынас:
Түсімге арналған салыққа дейінгі түсім
Белгіленген ставка жөніндегі салық
Түсімге арналған кейінге қалдырылған салық жөніндегі анықталмаған талап сомасындағы өзгеріс
Тұрақты айырмашылықтардың салықтық нәтижесі
Түсімге арналған салық жөніндегі шығыстар
Түсімге арналған кейінге қалдырылған салық жөніндегі резервті қалпына келтіру
Түсімге арналған салық жөніндегі шығыстар
2006 жылғы
|
2005 жылғы
|
31 желтоқсанға
|
6 қыркүйек
|
аяқталатын
|
пен 2005 жылғы
|
жыл
|
31 желтоқсан
|
|
аралығындағы
|
|
мерзім
|
108,512
|
13,986
|
32,554
|
4,196
|
(106)
|
106
|
(2,952)
|
3,869
|
29,496
|
8,171
|
2006 жылғы
|
2005 жылғы
|
31 желтоқсанға
|
6 қыркүйек
|
аяқталатын
|
пен 2005 жылғы
|
жыл
|
31 желтоқсан
|
|
аралығындағы
|
|
мерзім
|
46,777
|
8,171
|
(17,281)
|
-
|
29,496
|
8,171
|
Түсімге арналған кейінге қалдырылған салық жөніндегі міндеттемелер2006 жылғы 2005 жылғы
31 желтоқсан 31желтоқсан
Мерзімнің басы
Түсімдер мен шығындар туралы есепте бейнеленген мерзімде түсімге арналған кейінге қалдырылған салықты көбейту 17,281 :
Мерзімнің аяғы 17,281 -
9. АҚШАЛАЙ ҚАРАЖАТ ПЕН ОЛАРДЫҢ БАЛАМАЛАРЫ
2006 жылғы 2005 жылғы
31 желтоқсан 31 желтоқсан
Банктердегі есеп шоттарындағы қолма-қол ақша 22,123 8,861
Кассадағы қолма-қол ақша 404 78
Ақшалай қаражат пен олардың баламалардың жиыны 22,527 8,939
10. БАНКТЕРДЕГІ ҚАРАЖАТ
Қазақстандық банктердегі жедел депозиттер
Банктердегі депозиттелген қаражат
Банктердегі қаражаттың жиыны
31 декабря 2006 г.
6,572,155 42,161
6,614,316
31 декабря 2005 г.
3,238,460
3,238,460
2006 жылғы 31 желтоқсан
% Өтеу мерзімі
2005 жылғы 31 желтоқсан
% Өтеу мерзімі
07/01/2006
Қазақстандық банктердегі жедел депозиттер 4%-8.5% 14/09/2007 4%-9.5% 14/09/2006
Банктердегі депозиттелген қаражат - 01/05/2007
Банктердегі қаражаттың құрамына тиісінше 2006 жылғы және 2005 жылғы 31 желтоқсандағы жай-күйі бойынша 31,522 мың теңгені және 26,946 мың теңгені құрайтын жиналған пайыздық кіріс енгізілді.
Банктердегі депозиттелген қаражат басқа банктерде депозиттелген ақшалай қаражатты бейнелейді
2006 жылғы 31 желтоқсандағы жай-күйі бойынша жеке алғанда банктердегі қаражат үш депозитті құрап Компанияның қорының 10% асады және үш депозит жеке алғанда Компанияның қор сомасынан асады.
2005 жылғы 31 желтоқсандағы жай-күйі бойынша Компанияда Компанияның қор сомасының 46% асатын екі депозит бар.
2006 жылғы және 2005 жылғы 31 желтоқсандағы жай-күйі бойынша қаржылық жалға берудегі таза инвестициялардың құрасы мына түрде берілген:
|
2006 жылғы
|
2005 жылғы
|
|
31 желтоқсан
|
31 желтоқсан
|
Бір жылдың ішінде
|
27,753
|
742
|
Бір жылдан бес жылға дейін
|
104,336
|
1,570
|
Бес жылдан астам
0
|
42,709
|
2,062
|
Жалға беру жөніндегі төменгі төлем
|
174,798
|
4,374
|
Болашақ мерзімнің кірістерін алғанда
|
(41,056)
|
(574)
|
|
133,742
|
3,800
|
Ағымдағы бөлім
|
17,286
|
380
|
Ұзақ мерзімді бөлім
|
116,456
|
3,420
|
Қаржылық жалға берудегі таза инвестициялар
|
133,742
|
3,800
|
Экономика секторы жөніндегі талдау:
Құрылыс
Ауыл шаруашылығ
Қаржылық жалға берудегі таза инвестициялар
2006 жылғы
31 желтоқсан
130,569
3,173
133,742
2005 жылғы
31 желтоқсан
3,800
3,800
2006 жылғы және 2005 жылғы 31 желтоқсандағы жай-күйі бойынша клиенттерге берілетін қаржылық жалға алу жөніндегі несие тәуекелінің максималды сомасы 130,569 мың теңгені және 3,800 мың теңгені құрады. 2006 жылғы және 2005 жылғы 31 желтоқсандағы жай-күйі бойынша жалға беру міндеттемелері жөніндегі ашық несие желілері бойынша несие тәуекелінің максималды сомасы тиісінше 551,329 мың теңгені және 3,800 мың теңгені құрады.
12. БЕРІЛГЕН АВАНСТАР
2006 жылғы
31 желтоқса2005 жылғы 31 желтоқсан.
Қаржылық жалға беру жөніндегі жеткізушілерге берілген аванстар
Өзге
788,039 106
Берілген аванстардың жиыны
788,145
|
Машиналар мен жабдықтар
|
Өзге де негізгі қаражаттар
|
Материалдық емес активтер
|
барлығы
|
Бастапқы құны бойынша
2005 жылғы 31 желтоқсан. Сатып алу
|
14,591
|
8,071 19,120
|
72 3,430
|
8,143 37,141
|
2006 жылғы 31 желтоқсан
|
14,591
|
27,191
|
3,502
|
45,284
|
Жиналған амортизация
2005 жылғы 31 желтоқсан. Жылға есептелген төлем
|
(393)
|
(63) (5,114)
|
(337)
|
(63) (5,844)
|
2006 жылғы 31 желтоқсан.
|
(393)
|
(5,177)
|
(337)
|
(5,907)
|
Қалған теңгерімдік құн
2006 жылғы 31 желтоқсан
|
14,198
|
22,014
|
3,165
|
39,377
|
2005 жылғы 31 желтоқсан
|
|
8,008
|
72
|
8,080
|
14. ТҮСІМГЕ АРНАЛҒАН САЛЫҚТАН БАСҚА САЛЫҚ БОЙЫНША ТАЛАПТАР
2006ж.
желтоқсан 2005ж. 31желтоқсан
Төлем көзінен салық
Қосымша құн салығы
15,554 1,001
Жиыны
16,555
15. ӨЗГЕ ДЕ АКТИВТЕР
2006ж. 31 желтоқсан
2005ж. 31желтоқсан
Кеңсе тауарлары.
Қызметкерлердің берешегі.
Амортизацияланбаған сақтандыру Несамортизированные страховые премии
Болашақ мерзімнің шығыстары
Қаржылық жалға берілетін құралдар
Өзге
2,678 1,124 893 746 671 850
828
Жиыны
6,962
828
16. БАС КОМПАНИЯНЫҢ ҚАРЫЗДАРЫ
2006 жылғы
31 желтоқсан
2005 жылғы
31 желтоқсан
АҚШ долларында берілген қарыздар
Теңгеде берілген қарыздар
434,834 302,506
Бас компанияның қарыздарының жиыны
737,340
2006 жылғы және 2005 жылғы 31 желтоқсандағы жай-күйі бойынша бас компанияның қарызы құрамына тиісінше ,479 мың теңгені және нөл теңге сомадағы жиналған пайыздық шығыстар енгізілді.
2006 жылы 29 қыркүйекте Компания бас компаниямен теңгеде көрініс тапқан 5,080 миллион теңге сомадағы, жылдық пайызы 0.5% ставкамен, 2014 жылы 14 қыркүйекте өтеу күнімен № ДЗ 002-01/06 несиелік келісім жасады. Қарыз №010 үкіметтің бюджет бағдарламасы бойынша мақта және ауылшаруашылығы саласын қаржыландыру үшін берілді. Негізгі қаражат төлем мерзімін төлеуге арналған, пайыздар жылына екі рет төлеуге жатады.
2006 жылы 17 сәуірде Компания ҚДБ-мен пайыздық ставкасы 6.57%, өтеу күні 2021 жылғы 17 сәуірдегі № ДЗ 001-01/06 несиелік келісім жасады. Қарыз қаржылық жалға алу бойынша операцияларды қаржыландыру үшін берілген. Негізгі қаражат сол кесте бойынша төлеуге жатады, және тиісті жалға алу төлемдері, пайыздар жылына екі рет төлеуге жатады.
Достарыңызбен бөлісу: |