30. Жатырдан тыс жүктілік. Жедел медициналық жедел жәрдем станциясы деңгейінде жедел көмек көрсету тактикасы.
Жатырдан тыс немесе жатырдың сыртындағы жүктілік (внематочная беременность) — аналық ұрық жасушасы мен аталық ұрық жасушасының қосылып, олардан ұрықтанған жұмыртқаның әдеттегісінше жатырдың шырышты қабатына келіп түспей, аналық безде немесе жатыр түтігінде (фаллопий түтігі) қалып, сол жерде дамуы, яғни ұрықтың жатырдан тыс жерде дамуы. Ұрықтанудың барысында аналық безден келетін ұрықтанған жасуша жатыр түтігі арқылы жатырдың жоғарғы бөлігінедегі шырышты қабатқа жету керек. Жатырдан тыс жүктілік кезінде ұрықтанған жасуша тиісті жеріне жетпей, жарты жолда қалып қояды. Осының салдарынан отбасылардың балалы болу мүмкіндігі жойылады.
Жатырдан тыс жүктіліктің симптомдары
ЖТЖ алғашқы кезінде қалыпты дамиды, жүктіліктің алғашқы белгілері біліне басайды. Бірақ…
Жатырдан тыс жүктілік бар болса, уақыт өткізбестен мамандарға қаралып, оның зардаптарына қарсы тиісті шараларды қолдану керек.
ЖТЖ бар екенін анықтау үшін мынадай белгілерге көз жеткізу керексіз:
кезекті етеккірдің кешеуілдеуі (кейде бөлінетін қан аз болады);
6-10 аптадан кейін кіндік тұсында (жатыр түтіктеріне жақын маңда) шаншу пайда болады;
толғаққа ұқсас аурулар сезіледі;
қан қысымы төмендеп, құлап қалуы мүмкін;
кейін әйелдің жыныс мүшесінен қызыл-қоңыр түстес сұйықтық бөлінеді: ол ұрысқтың дамуына қажетті орта мен азықтың болмауынан ұрықтың өмір сүру мүмкіндігін жоғалтқанының белгісі.
Жатырдан тыс жүктіліктің себебі неде?
ЖТЖ-нің пайда болуына әйелдің суықтауы, жасанды түсік жасату, эндометриоз ауруы, босануды ауыр өткізу сынды жайлар себеп болады. Өйткені бұл аурулар асқынған жағдайда жатыр түтікшелерінде ауытқулар орын алуы ықтимал. Кейбір әйелдерде жыныстық жетілудің толық дамымауы, жатырдағы түтікшелердің тар болу жағдайлары кездеседі. Бұл да ұрықтың жатырға жетпей, түтікшеде қалып қалуына әкеп соқтырады.
Тағы басқа себептер қатарына экстракорпоралдық ұрықтандыруды (ЭКО), кіші жамбас аймағында болған қыбынбалы аурулардың салдарынан жатыр түтіктерінің өз қызметтерін атқаруға қабілетсіз болуларын жатқызуға болады.
Құрсақ аймағынан қан кету жағдайы ЖТЖ-ның аяқталғандығын білдіреді. Соның салдарынан әйелде кездесоқ ауыр тиетін аурулар пайда болып, талып қалу, сандырақтау болып, әйелдің ауруханаға түсуі мүмкін. Қиын жағдайға тап болған әйелге хирургиялық жолмен ота жасауға тура келеді.
Жатырдан тыс жүктіліктің диагностикасы
Қазіргідей заманда ЖТЖ-ны медицинада ультрадыбыстық зерттеу және қан құрамын тексеру арқылы ерте бастан анықтауға болады (алдымен қан арқылы жүктіліктің бар екенін анықтайды, кейін күдік тудырса, ульрадыбыстық қондырғымен жатырды тексереді. Егер жатырда ұрық болмаса, онда ЖТЖ бар деген сөз). Тәжірибелі гинеколог-дәрігер жатырдың көлемін сырттай сипап көру арқылы да біле алады, өйткені бос жатыр жүктілік мерзіміне сай болмайды. Жатыр түтікшелерінің көлемі ұлғаюы да күдік туғызады. Осы белгілер арқылы қатер ертерек анықталса, жатырдан тыс болған жүктілікті дәрі арқылы да тоқтатуға болады. Бұл кезде әйел дәрігер бақылауында болуға тиіс: стационарға жатқызылады, ұрық дәрігерлердің бақылауынан өтеді. Ал егер жүктілік 10 аптадан асып кетсе, онда ота жасатуға тура келеді. Жүктілік жағдайында кез-келген нәрсеге мұқият болу керек екендігін осыдан да ұғуға болады.
Егер дәрігер жатыр түтігінің жарылғанына күмәнданса, сізге қан кетуді тоқтату үшін шұғыл хирургиялық араласу қажет болады. Кейбір жағдайларда жатыр түтігі мен аналық безі зақымдануы мүмкін және зақымдануды жою қажет болады.
Егер жатыр түтігі жарылып кетпесе және жүктілік онша дамымаса, эмбрионды алып тастау үшін лапароскопиялық хирургия қажет болуы мүмкін. және зақымдануды қалпына келтіру. Лапароскоп - іш қуысында ұсақ тіліктер арқылы енгізілетін жұқа, икемді құрал. Бұл операция кезінде жатыр түтігінде кішкене кесу жасалады және эмбрион жойылады. Жатыр түтігінің тұтастығын сақтау өте маңызды. Кейбір жағдайларда дәрі-дәрмектер жүктілік тінінің өсуін тоқтату үшін қолданыла алады. Емдеудің бұл нұсқасы, егер одан да көп зақымданулар болса және жүктілік онша дамымаса, орынды болуы мүмкін.
Кейін эктопиялық жүктілік кезінде медициналық емдеуЖалпы, жатырдан тыс жүктілікке ұшыраған әйелге бүкіл эктопиялық жүктіліктің аяқталғанына көз жеткізу үшін қан анализі қажет болады.
Эктопиялық жүктіліктен кейін не болады?
Жатырдан тыс жүктіліктен кейін балалы болуды ойлаған әйел
Жатырдан тыс жүктілікке ұшыраған әйелдердің көпшілігінде болашақта жүктілік және босану қалыпты жағдайға келеді, тіпті жатыр түтігі алынып тасталса да. Егер жатырдан тыс жүктілік жыныстық жолмен берілетін ауру сияқты емделетін аурудан туындаған болса, жүктілік мүмкіндігін жақсарту үшін емдеу мүмкіндігі де сәтті.. Жатырдан тыс жүктілікті өткізгеннен кейін, қайтадан жүкті болудан 6-8 ай күту керек. бірақ сіздің нақты жағдайыңыз бойынша кеңес алу үшін дәрігеріңізге барыңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |