Бронхылық демікпе. Жедел медициналық жәрдем станциясы деңгейінде көрсетілерін шұғыл көмек
Жүктілік және босану кезеңдеріндегі қан кетулер
жүктеу/скачать 171.45 Kb.
|
| 34. Жүктілік және босану кезеңдеріндегі қан кетулер. Жедел медициналық жедел жәрдем станциясы деңгейінде жедел көмек көрсету тактикасы.
Босанғаннан кейінгі қан кету - табиғи жолдармен босану кезінде 500 мл және одан көп, кесар операциясы кезінде 1000 мл және одан көп қан жоғалту. Жіктелуі: • Босанғаннан кейінгі ерте кезеңде қан кету - босанғаннан кейінгі алғашқы 24 сағат. • Босанғаннан кейінгі кеш кезеңде қан кету - босанғаннан кейін 24 сағаттан соң. Қауіп факторлары •Босанудың үшінші кезеңінің созылуы •Преэклампсия • Анамнезінде босанғаннан кейінгі қан кету • Көп ұрықтық • Босану жолдарының жұмсақ тіндерінің зақымдануы • Ұзаққа созылған босагу • Қынаптық оперативті босану • Плацентаның және оның бөліктерінің жатыр қуысында қалуы • Плацентаның төмен орнығуы •Тромбофилия • Ірі ұрық •Көп босанулар Алдын алу • Босанғаннан кейінгі қан кетудің ең тиімді алдын алуына босанудың үшінші кезеңін белсенді жүргізу, бұл қан кетуді 2,5-3 есе төмендетеді («Физиологиялық босану» протоколын қара). Қан кетудің диагностикалық критерилері: • босанғаннан кейінгі кезеңде қан кетудің белгілерін ерте анықтау • босанушы әйелдің жағдайын, АҚ, тамыр соғуын, ТАЖ бағалау Жоғалған қан мөлшерін анықтау • Гемотокрит деңгейін бастапқыдан 10%-дан азаюы • Визуалді әдіс (30% қате). • Гравиметриялық әдіс - операциялық материалды өлшеу (15% қате), • Өлшегіш ыдыспен өлшеу (кружка, градуирленген лоток). жедел көмек 1) Тынысалу жолдарының өткізгіштігін қамтамасызету, 60% оттегі ингаляциясы 2) Үш кататер орналастыру (магистральды қан тамыры, назогастральды, қуық кататеризациясы) 3) Гемостатикалық терапия: аминокапрон қышқылын 5%-100мл дазасы 100 мг/кг есеппен, Викасол 1-1% мл Инфузиялық терапия NaCI ерітіндісі, 2-4мл/кг, 60-80-тамшы/минутына 5) Көктамырішіне 10% кальци глюконат ерітіндісін көктамыр ішіне: жаңа туған нәрестелерге: 1-2мл/кг; 1-2жас – 0,5 г/кг; 2-4жас – 1 г/кг; 5-6 жас 1-1,5 г/кг; 6жастан жоғары балаларға 2-3 г/кг 6) Анестезиологиялық ем (кетамин, калипсол 3-5мг/кг) 7) Эндотелиотропты ем L – лизин эсцинат; 1жас -0,22мг/кг; 5жас-0,18 мг/кг; 10жас- 0,15 14жас-0,12мг/кг, 0,9% NaCI ерітіндісімен көктамыр ішіне. 35. Плацентаның төмен орналасуы, жіктелуі. Қалыпты орналасқан плацентаның мезгілінен бұрын ажырауы. Клиникалық белгілері. Жедел медициналық жедел жәрдем станциясы деңгейінде жедел көмек көрсету тактикасы. Плацентаның төмен орналасуы - жүктіліктің ең жиі және ең қауіпті асқынуларының бірі. Оның жиілігі 0,4-0,6% аралығында. Әдетте плацента ұлпасы жатырдың алдыңғы немесе артқы қабырғасына, ішкі жатыр мойын тесігінен 5-7 см жоғары орналасады. Плацентаның төмен орналасуы деп плацента ұлпасының жатырдың төменгі сегментіне жапсырылып, оның ішкі мойын тесігін тұтас немесе жартылай жауып жатуын айтады. Плацентаның төмен орналасуының екі түрі бар. 1. Толық төмен орналасу; 2. Жартылай төмен орналасу. Толық төмен орналасуында плацента ұлпасы жатырдың ішкі мойын тесігін түгелімен жауып жатады, бұл плацентаның орталық орналасуы деп аталады. Плацентаның жартылай төмен орналасуында жатырдың ішкі мойын тесігі жартылай жабылып, тек қана бір іргелес жағынан плацента ұлпасы анықталады. Плацента ұлпасының төмен орналасуының тағы бір сирек кездесетін түрі - оның төмен орналасуы (низкая плацентация). Мұнда плацента жатырдың төменгі сегментіне, жатыр мойнының ішкі тесігіне 5-7 см жетпей орналасады Себептері: бұл асқынудың пайда болуының негізгі себебі − жатырдың шырышты қабатының қабынуының салдарынан дегенеративтік өзгерістердің болуы. Осыған байланысты ұрық өзіне ыңғайлы орын іздеп, жатырдың төменгі бөлігіне қарай жылжып жабысады. Бұл асқыну көбіне (85-90%) бірнеше рет жүкті болған, көп түсік тастағанда, жүктілігін үзгеннен кейін жатыры қабынып ауырғанда, жатырында ісігі бар әйелдерде жиі кездеседі. Белгілері:бұл асқынудыңең бір өзіне тән белгісі − жатырдан қанның кетуі көбінесе жүктіліктің екінші жартысында, әсіресе, 27-28-апталарында кездеседі. Жүктіліктің соңғы айларында жатырдың төменгі сегменті пайда болады. Жүктілік өскен сайын төменгі сегмент ұлғая береді де, плацента жатыр қабырғасынан бірітіндеп ажырап бөлінеді, сөйтіп, сол жерден қан кетеді. Егер қан тамыры түйіліп, тромб пайда болса, қан тоқтайды, бірақ біраздан кейін тағы қайталануы мүмкін. Аққан қанның мөлшері әр түрлі болады, аз уақыттың ішінде 1-2 л дейін жетеді немесе шамалы етеккір сияқты болады. Қанның мөлшері әрқашан ұлпаның орналасу түріне байланысты емес, бірақ көп қан кету көбіне плацентаның толығымен төмен орналасқан түрінде кездеседі. Толғақ басталған кезде қағанақ суы кеткеннен кейін, қан ағуы бірден тиылуы мүмкін, себебі нәрестенің басы төмен жылжып, қан аққан тамырларды бітейді. Плацентаның төмен орналасуының келесі бір белгісі - жүктіліктің үзілу қаупі, нәрестенің жүрек соғысының нашарлауы, оның жатырда дұрыс жатпауы (көлденең не қиғаш, не болмаса құйрығымен жатуы). Оның себебі − нәресте басының төмен қарай жылжып, дұрыс орналасуына плацента ұлпасы кедергі жасайды. Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы(ҚОПУБА) Әдетте плацента нәресте туғаннан кейін бөлінеді, кейбір жағдайларда жүктілік босану кезеңдерінде плацента жатыр қабырғасынан бөлініп, ана мен баланың өміріне қауіп төндіреді. Жүктіліктің осындай асқынуын қалыпты орналасқан плацентаның мезгілсіз бөлінуі дейді. Жиілігі — 0,1—0,5% аралығында. Негізгі себептері: Жатыр қабаттарының аурулары—(ұзаққа созылған қабыну, ісік, жатыр тыртығы). Жатыр қабырғасының, созылуы (қаранақ суы көбейгенде, егіз жүктілікте). Плацентаның дегенеративтік өзгерістері (ұзаққа созылған жүктілікте). Жүрек-қан тамыр аурулары және гестоздар. Жатырдың жарақаттануы экстрагениталды аурулар (артериалды гипертензия, артериалды гипотония, жүрек ақаулары, бүйрек аурулары, қант диабеті, қалқанша без аурулары, туберкулез, мерез және т.б.); Жүктіліктің уақытынан көп жүріп қалуы. Түрлері: Симптомдардың сипаты плацента ажырау аймағына ғана емес түріне де байланысты. Шетінің ажырауры – бөлінген қан түсі қою қызыл, әйелдің және ұрықтың жағдайының ауырлығы қан жоғалту көлеміне байланысты. Орталық ажырау – жыныс жолдарынан қан кету болмайды, анасының жағдайы жедел нашарлауы және жүрек-қантамыр жүйесінің көрсеткіштерінің өзгерісі ішкі қанкетуді сипаттайды. Комбинирленген қанкетуде плацента ажырауы – ішкі және сыртқы қанкету байқалады. Жаnыр қабырғасынан ажырау аймағына байланысты: бөлшектік ажырау — үдемелі, үдемейтін; толық плацента ажырауы. ҚОПУБА клиникасы: Қан кету түрі жатыр ішіне жиналуы (бозаруы,АҚҚ төмендеуі,пульс жиілеуі) немесе сыртқа қарай кетуі мүмкін. Сыртқы қан кету қоңыр түсті, ұйындыларсыз Жатыр ішінде локальді ауырсыну,гематоманың орналасуына сай болуы мүмкін. Жатырдың гипертонусы анықталады Ұрықтың гипоксиясы белгілері дамиды. Клиникалық белгілері: іш ауырып жатыр қуысына қан құйылады. Бұл белгілердің айқындалуы қан кетуі мен плацентаның бөліну дәрежесіне байланысты. Әйелдің кенеттен іші қатты ауыра бастайды, басы айналып, әлсірейді, денесін тер басады. Өңі, еріндері бозарады, қан қысымы төмендеп, тамыр соғуы жиілейді. Жүкті әйелді қараған кезде жатыры қатайып, оның барлық жері не болмаса бір ғана бөлігі ауырып, пішіні өзгереді, көбінде қан сыртқа ақпайды. Жатырдағы нәрестенің жағдайы нашарлап, оның жүрек соғысы өзгереді. Плацентаның 50%-тейі мезгілінен бұрын бөлінген жағдайда, жатырдағы нәресте тұншығып, шетінеуі мүмкін. Диагностикасы: Анамнез жинау Шағымы Жалпы және акушерлік тексерудің көріністері Қан кету мөлшерін анықтау Айнамен арнайы қарау (жатыр мойны мен қынап патологиясы барма) Жәрдем дәрігерінің тактикасы: Жақын жердегі акушерлік стационарға жедел госпитализация Мүмкіндігінше 1-ші дәрежелі ауруханаға жеткізу. Транспортировка тек зембілмен. Ауыр науқасты әкеле жатқаны туралы алдын ала ескертіп қою. Қан тоқтату оперативті жолмен жүзеге асады (кесар тілігі, көрсеткіштер бойынша – ампутация, жатыр экстирпациясы). Бір уақытта гемокоагуляция жүйесін коррекциялау Жедел вена ішілік плазма алмастырушы заттарды (желатинол лакгасол, полиглюкин, реополиглюкин, рондекс, натрий хлориді, және т.б.) аскорбин қышқылымен (3-5 мл 5% ерітіндіге), кокарбоксилаза (100-150мг), төмен АҚ-да преднизолон (60мг), гидрокартизон (150-200мг) бірге енгізу. Жатыр жиырылу белсенділігін азайту үшін 10 мл 25%-тік магний сульфатын б.е-ке немесе 10 мл 20%-тік кормагнезин ерітіндісін б.е. Айқын ауырсыну синдромында азоттың шала тотығы мен оттегінің ½ қатынасымен маскалы наркоз беру. Наркотикалық аналгетиктер қолдануға болмайды (морфин, промедол, фентанил). Госпитализацияға көрсеткіш: Жыныс жолдарынан жүктілік кезінде қан кету болса экстренді госпитализация акушерия және гинекология бөліміне. жүктеу/скачать 171.45 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|