А. Эбшкаев З. Бейсенбайкызы казак tijiih о к; ы т у 0Д1стемес1 Алматы, 2014

- журнак 
непз сезге жалганып, оньщ лексикалык магынасын 
езгертш, не оны турленддрш, одан туынды туб ip жасайтын косымша 
екенднт,
- журнактар аркылы жасалатын сездер гылыми енбектерде туынды 
Ty6ip 
деп жэне олар курамына карай дара сездер деп аталатындыгы,
- туынды туб
1
рдщ туынды сезден айырмашылыгы жасалу 
тэсшнде екендш, ягни сезжасамнын синтетикалык тэсш аркылы 
жасалатын Typi - туынды Ty6ip деп, ал калган тэсшдер аркьшы жасалатын 
свздер туынды сез деп аталатындыгы,
- жана сез дсгеншг'з туб1рдщ немесе непздщ жана магынаны 
6mflipyi екендш,
- журнактар e3i жалганган сездершщ магынасын езгерту, 
езгертпеуше карай екпе: сез тудырушы жэне сез турлещцрупи болып 
бвлшетшдт,
- сез тудыратын журнактар e3i жалганган сезшщ магынасын 
езгертш, жаца магына тугызатындыгы,
- сез турлещирупп журнактар e3i жалганган сезшщ тупю 
магынасын езгертпей устеме гана рецк косатындыгы,
- сез тудыратын журнактардыц барлыгы да жаца сез жасауга 6ip 
децгейде катыса бермейпндт,
- жаца сез жасауга жш катысатын журнактар — ешмд1, ал сирек 
катысатындары ешмаз журнактар деп белшетшдйт,
- туынды сез аналитикалык, лексика-семантикалык тэсщдщ 
непзшде екшшшк (жана) магынага ие болатын сездер скендт,
- сездердщ Gipiryi белгш 6ip зацдылыкпен жасалатын , тутас 
лексикалык магынасы бар, грамматикалык кызмсп жагынан жай сезбен 
пара-пар келетш, 6ipaK олардан езшщ морфологиялык курамымен, 
фонетикалык курылымымен ажыратьшатын, ем немесе уш сездщ 
6ip 
тутас б1рлш болып, 6ip угым атауын бнццретшдН,
-сездерд1 косарлау тэсш1 непзшен 
грамматикалык (жинакшк, 
жалпы лык, кептж ) магына тугызатындыгын, косарлаудыц нэтижесшде 
жаца магына пайда 
болса гана оны сезжасам тэсин ретснде 
карастыратындыгы,
- сездерд1 кыскартып колдануда да жаца магына жок, ол тшдеп 
шартты алынган белп екендггш, егер жаца магына пайда болса гана 
сезжасам тургысынан карастыруга болатындыгы,
- т1ркескен сездер б1ртутас лексикалык магына беретш, 6ip суракка 
жауап 6epin, сейлемнщ 6ip гана Mymeci кызметш аткаратын, аралары 
белшбей, 6ip ыргакпен айтылатын сезжасамнын нэтижеа екендш,
- сездердщ 6ipiryi, TipKecyi, косарлануы жэне кыскаруы аркылы жаца 
магыналы сездщ жасалу жолы 6ip терминмен: аналитикалык тэсш деп 
аталатындыгы,
- сездердщ тулгалык езгерюке туспей-ак жаца магынаны 6kmipyi 
лексика-семантикалык тэсшге жататындыгы т.т.
80

Осы бшмнщ непзшде окушыларда мынадай дагды мен ккерлш 
калынтасуы тшс:
- сезд1 курамына карай ажырата алу,

жүктеу/скачать 6.25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: