І бөлім. Азамат тарихында білім берудің, мектептің және педагогикалық ой- пікірлердің дамуы
жүктеу/скачать 1.23 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- И. Бецковтың ұсынысы бойынша келесі мекемелер ашылды
- Н.И.Новиковтың тәрбие бағдарламасы. А.Н.Радищевтің тәрбие жөніндегі ойлары.
- Константин Дмитриевич Ушинский (1824-1870)
- Тәрбиеның ең басты мақсатын
- тәрбиеның пәні
| М.В. Ломоносов (1711 - 1765) алғашқы орыс ғалымы, табиғи сынаушы, ақын, философ, суретші, тарихшы, ағартушы. Негізгі жұмыстары: Риториканың қысқаша нұсқаулығы, Ресей грамматикасы, Ежелгі Ресей тарихы, Ресей халқын сақтау және көбейту туралы, Мәскеу гимназиясының жобасы және т.б. Елде әр түрлі ғылыми, техникалық және мәдени бастаудың бастамашысы, ғылым және ағарту ұйымдастырушысы болды. Оның есімі Мәскеу университетінің ашылуымен байланысты.
Тәрбие мақсаты патриот адамды қалыптастыру деп есептеді, оның негізгі қасиеттері жоғары адамгершілік, ғылым, білімге сүйіспеншілік, еңбексүйгіштік, Отанына адал ниетпен қызмет ету. Ресейде тұнғыш рет педагогикалық теориясын құрастырды, оның әдіснамалық негізі материалистік дүниені түсіну болды, ғылым және дінді бөліп қарастырды. Халық жағдайын мәдениет және ағартуды тарату арқылы жақсартуға болады деп есептеді. Университетке дейін білімнің сословиялық емес жүйесінің жақтаушысы болды. Білімділік және ғылыми білім қажеттілігін жоғары бағалады, одан жоғары адамзаттық бақытын көрді. И. Бецковтың ұсынысы бойынша келесі мекемелер ашылды: - Сурет (1764) және Ғылым (1765) академиясындағы ер балаларға арналған тәрбие училищесі; Жексенбілік монастыры жанындағы қыздар институты – Смольный институты (1764); Мәскеудегі саудалық училище (1772); Дворяндық отбасыдан шыққан қыздарға арналған институттың негізін қалау үшін француздық мәдени-ағартушылық тәжірибесі қолданылды. Н.И.Новиковтың тәрбие бағдарламасы. А.Н.Радищевтің тәрбие жөніндегі ойлары. Өз көзқарасы бойынша европалық типтегі Н.И.Новиков мемлекеттің гүлденуі және халықтың сәттілігі – білім және тәрбие арқылы берілетін – парасаттылыққа байланысты. Жанашыр азаматты, бақытты және Отанға пайдалы отансүйгіштерді, «құлдық жағдайға» қарсы күресушілерді тәрбиелеудегі ойдағы бағдарламаның өзегі Н.И.Новиков болды. Барлық сословиенің адамдары – дұрыс тәрбие нәтижесінде - өз міндеттерін табысты орындап, еңбекқор болады деп шешті. Сондықтан жасөспірімді тәрбиелеу әр ата-ананың және мемлекет басшысының маңызды міндеті. Н.И.Новиков өзінің педагогикалық көзқарастарын толығымен «Балаларды тәрбиелеу мен бағыттау» деген трактатында көрсетті. Оның ойынша, тәрбие өзіне негізінен үш бөлікті қосу керек: Балалардың денсаулығын жақсарту мақсатында жүзеге асырылатын – физикалық тәрбие; Рухани тәрбие – онсыз ешбір адам жан дүниесінде бақытты болмайды; Адамның және қандай да бір азаматтың өз міндеттерін атқаруға қажетті – ақыл-ойды қалыптастыру тәрбиесі. Н.И. Новиковтың көзқарасы бойынша жай ғана тәрбие емес, әділеттік идеал негізінде қоғамның өзгерісіне жан-жақты дайындалған адамның саяси тәрбиесі қажет. Константин Дмитриевич Ушинский (1824-1870) Тулада дүниеге келді, Чернилов губерниясындағы ата-анасының кішкене үйінде өз балалық шағын өткізді.«Педагогикалық әдебиеттердің пайдасы жайында» өзінің ең алғашқы педагогикалық мақаласында Ушинский, отбасы және мектеп тәрбиесі сұрақтарын әзірлеу мыналарды қалыптастыратынын көрсетті: Тәрбиеның ең басты мақсатын К.Д.Ушинский адамның рухани дамуынан көрді, ал оған халықтың мәдени-тәрихи дәстүрін,оның халықтың мінезінің ерекшеліктірін негізге алуынсыз жетуге болмайды. К.Д.Ушинский «Туған сөз»(1861) «Орыс мектептерін орыстандыру қажеттігі»(1867) «Біздің халық мектептерінің пайда болуына жалпы қөзқарас» (1870) жұмыстарында осы мәселелер қарастырылған. «Еңбек оның психикалық және тәрбиелік мәнінде»(1860) мақаласында Ушинский, еңбектің баланың дұрыс психикалық дамуы және оның тәрбиесінің факторы мәнінде негіздеме беруге тырысты.К.Д.Ушинскийдің өз ойынша, тәрбиеның пәні – адамның өзі болып табылады. Оның «Человек как предмет воспитания », «Опыт педагогической антропологии», бірінші таны Петербургте 1868ж., екіншісі – 1869ж.шыққан еңбектерінде бұл мәселе толық қарастырылған. К.Д.Ушинский бұл енбегі , орыс педагогика тарихы дәуірін қалады. Автор басталған жұмыстың мәнін толық колемін жұзеге асыра алмады; екі бөлім аяқталды «Физиологиялық бөлім»; Ушинский онда адамның организмы қызметінің физиологиялық заңдылықтарын және психикалық көріністерін қарастырады.Педагогикалық мәселелерге арналған үшінші том аяқталмай қалған еді.Ушинскийдің ең негізгі еңбек, оның балаларға бастауыш білім беру мәселесі еді, оның оған көп еңбектері арналған «О средствах распространения образования посредством грамотности»(1859) «Детский мир и хрестоматия. Книга для классного чтения ,приспособленная к постоянным умственным упражнениям и наглядному знакомству с предметами природы»(1861) «О первоначальном преподовании русского языка»(1864) мақаласы «Родное слово.Книга для учащихся» оқу кітабы, «Родное слово»(1864)оқу құралы бойынша ата-аналар мен қамқоршыларға туған тілін оқыту және т.б. жүктеу/скачать 1.23 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|