Тэма: ТЫПЫ СКЛАНЕННЯ НАЗОЎНİКАЎ і
I. НАЗОЎНİКАВАЕ СКЛАНЕННЕ
|
1. Назоўнікі 1 - га скланення:
1) ж. р. на -а (-я): хата, душа, нага, бабуля, сям’я;
2) аг. р. жан. полу на -а (-я): малайчына (İна), соня (Рая), ляўшá (Юля);
3) м. р. на націскны -á (-я ): суддзя İлья, тамадá Кузьмá;
4) аг. р. муж. полу на націскны -á (-я): сіратá Фамá, размазня Лукá
|
2. Назоўнікі 2 - га скланення:
1) м. р. з нулявым канчаткам: брат □, стол □;
2) н. р. на -о, -а, -е, -ё : акно, возера, поле, галлё;
3) 5 назоўнікаў н. р. на -мя: вымя, семя, цемя, полымя, бярэмя;
4) назоўнікі м. р. на -а з ацэначным суфіксам -ішч-: насішча, галасішча;
5) асобныя назоўнікі м. р. на -о: Пятро, Дняпро
|
З. Назоўнікі 3 - га скланення:
ж. р. з нулявым канчаткам: печ □, мыш □, сенажаць □
|
4. Рознаскланяльныя назоўнікі:
1) м. р. на ненаціскны -а (-я): ваявóда Даніла, дзядзя Вáня;
2) аг. р. муж. полу на ненаціскны -а (-я): запявáла (Мікіта), ціхóня (Віця);
3) тры назоўнікі н. р. на -мя: імя, племя, стрэмя;
4) назвы маладых істот з суфіксам -яц- у адз. л. і -ят- у мн. л. ва ўскосных склонах: дзіця, немаўля, кураня, сланяня, медзведзяня
|
5. Назоўнікі нулявога скланення (або нязменныя): фае, купэ, бра, кенгуру, Сухумі, фрау Элен, Гурлó, Ючкó, Сядых, Эдзіт Піяф
|
6. Па-за тыпамі скланення ( множналікавыя ): Пухавічы, сані, грудзі, Макарычы, абцугі, нажніцы
|
II. ПРЫМЕТНİКАВАЕ СКЛАНЕННЕ
1. Словы, якія перайшлі ў назоўнікі а) з прыметнікаў: Сталовая зачынена; б) з дзеепрыметнікаў: Камандуючы спыніўся; в) з парадкавых лічэбнікаў: Першы выйшаў, а другі застаўся; г) з абагульнена-якасных займеннікаў: Нашы прыляцелі. Перш чым на іншага ківаць, узорам сам павінен стаць.
2. Прозвішчы на -ы (-і), -ая (-яя), якія паходзяць ад якасных і адносных прыметнікаў: Каліноўскі (-ая), Добры (-ая), Гарны (-ая)
|
III. ЗМЕШАНАЕ СКЛАНЕННЕ ( НАЗОЎНİКАВА - ПРЫМЕТНİКАВАЕ )
(Не блытаць з рознаскланяльнымі! Назоўнікі змешанага скланення ў адных склонах маюць канчаткі назоўнікаў, а ў другіх – прыметнікаў).
Гэта прозвішчы, якія паходзяць ад прыналежных прыметнікаў з суфіксамі -оў, -аў, -еў, -ёў, -ін, -ын (-ов-а, -ав-а, -ев-а, -ёв-а, -ін-а, -ын-а): Іваноў, Сідараў, Гусеў, Сяднёў, Шамякін, Зорын, Паўлава, Злобіна…
|
Достарыңызбен бөлісу: |
