Сімдіктер экологиясы
– сурет. Әртүрлі климаттық белдеулердегі температураның
жүктеу/скачать 1.9 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- (Гренландияның солтүстік жағалауы).
| 10 – сурет. Әртүрлі климаттық белдеулердегі температураның
жылдық ӛзгерістері (Б.П. Алисов, О.А. Дроздов, 1952). Белгілер: 1-экваториальдық белдеу климаты; 2-субтропикалық батыс жағалау климаты (Лиссабон); 3-континентальды белдеу климаты; 4-арктикалық климат (Гренландияның солтүстік жағалауы). Аталған термикалық (жылулық) белдеулер ішінде темпера- туралық жағдайға және ӛсімдіктердің түрлері мен орналасуына байланысты тағы да зоналар мен аймақтарға бӛлінеді. ТМД территориясында топырақ-климат ерекшелігі және ӛсімдіктер жамылғысы бойынша тӛмендегідей аймақтар бар: а) тундра б) орманды аймақ в) далалы аймақ г) шӛлейт далалы аймақ д) шӛл дала аймағы Жер ғаламшарындағы экологиялық жағдайлар (жарық қуат- тылығы, температура, сумен қамтамасыздығы, топырақ-климат ерекшеліктері, жер бедері, яғни рельеф, т.б.) климаттық аймақ- тарда біркелкі емес. Әртүрлі экологиялық орталарға бейімделуі нәтижесінде және миллиондаған жылдарғы эволюция барысын- 29 да, ӛсімдіктердің орасан кӛп биологиялық түрлері қалыптасып, әртүрлі табиғи орталарды игерген. Температура – организмдер үшін ӛте маңызды экологиялық фактор, ӛйткені ағзадағы биохимиялық реакциялардың жылдам- дығы және бағыты температураға тәуелді. Ван-Гофф ережесі бо- йынша температура 10°С-қа кӛтерілгенде химиялық реакция- лардың жылдамдығы екі есеге артады. Мұндай әсердің ӛсімдік- тер организмі үшін маңызы зор. Ғалымдар әдепкі зерттеулерінде 0°С-тан жоғары, оң темпе- ратуралар қосындысын алған. Бірақ, кейінгі зерттеулерде алуан түрлі ӛсімдіктер ӛсіп дамуына әр түрлі температура мӛлшері ке- рек екені белгілі болды. Нәтижесінде физиологиялық ноль тем- пературасы түсінігі пайда болды. жүктеу/скачать 1.9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|