Дәріс № Тақырыбы: Банк ұғымы
жүктеу/скачать 31.6 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Екінші белгі.
- ********** Әдебиетте банктер мен басқа несие мекемелері арасындағы айырмашылықты анықтауда тағы бір тәсіл бар.
| Бірінші белгі. Банктер борыштық міндеттемелерді қосарланған айырбастаумен сипатталады, яғни банктер өздерінің борыштық міндеттемелерін (депозиттер, салым куәліктері, жинақ сертификаттары және т.б.) орналастырады, ал осы негізде жұмылдырылған қаражат борыштық міндеттемелер мен басқалар шығарған бағалы қағаздарға орналастырылады.
Екінші белгі. Банктер заңды және жеке тұлғалар алдында белгіленген қарыз сомасы бар шартсыз міндеттемелерді қабылдаумен ерекшеленеді. Мысалы, клиенттердің қаражатын шоттарға және салымдарға орналастырған кезде, депозиттік сертификаттарды шығарған кезде және т. б. Бұл банктер әр түрлі инвестициялық қорлардан ерекшеленеді, олар өз акцияларын шығару, жарғылық капиталға ақша тарту негізінде ресурстарды жұмылдырады. Борыш сомасы бойынша тіркелген міндеттемелер банктер үшін барынша үлкен тәуекелге ие, өйткені олар нарықтық конъюнктураға қарамастан толық сомада төленуге тиіс, ал инвестициялық компания (қор) өзінің активтері мен пассивтері құнының өзгеруіне байланысты барлық тәуекелдерді өз акционерлері, зейнетақы төлемдерін алушылар арасында бөледі. Мысал үшін ерікті жинақтаушы зейнетақы қоры ұғымын келтірейін. Мәселен, "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 2013 жылғы 21 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының 1 – бабы 5) тармақшасына сәйкес ерікті жинақтаушы зейнетақы қоры - уәкілетті органның лицензиясы негізінде ерікті зейнетақы жарналарын тарту құқығымен инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушысы. ********** Әдебиетте банктер мен басқа несие мекемелері арасындағы айырмашылықты анықтауда тағы бір тәсіл бар. Банктік несие ұйымы мен банктік емес ұйымның арасындағы айырмашылық келесідей: тек банктік несие ұйымы келесі банктік операцияларды бірге жүргізуге айрықша құқылы: 1) салымдарға жеке және заңды тұлғалардың ақша қаражатын тарту; 2) көрсетілген қаражатты қайтарымдылық, ақылылық, мерзімділік шарттарында өз атынан және өз есебінен орналастыруды қамтамасыз етуге міндетті; 3) Жеке және заңды тұлғалардың банктік шоттарын ашу және жүргізу. Осы операцияларды жүйелі түрде орындау банктің жұмысы негізделетін негіз жасайды. Кейде оларды Банктің құрылтай операциялары деп атайды. Сонымен бірге банктер басқа банктік операцияларды орындауға құқылы. Банктік емес несие ұйым - жеке банктік операцияларды жүзеге асыруға құқығы бар кредиттік ұйым. Банктік емес несие ұйымдары: 1) банкаралық, валюта нарықтарында және бағалы қағаздар нарығында заңды тұлғаларға қызмет көрсетуді жүзеге асыруға құқылы; 2) пластикалық карталар бойынша есеп айырысуды жүзеге асыруға міндетті; 3) ақша қаражатын, вексельдерді, төлем және есеп айырысу құжаттарын инкассациялауды жүзеге асыруға міндетті; 4) заңды тұлғаларға кассалық қызмет көрсетуді жүзеге асыруға құқылы; 5) шетел валютасын қолма-қол емес нысанда сатып алу-сату жөніндегі операцияларды жүзеге асыруға құқығы бар. Несиелік мекемелерді ажыратудың маңыздылығын ескере отырып, коммерциялық банктер мен басқа несиелік мекемелер арасында "Қытай қабырғасы" бола алмайды және болмауы керек деп айтуға болмайды. Олардың қызметі бір-бірімен тығыз байланысты және кейбір бағыттар бойынша ынтымақтастықта және басқалардағы бәсекелестікте көрінеді. ********
жүктеу/скачать 31.6 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|