Дәріс 15. ХҮііі ғасырдың соңындағы Қазақстан және Орта Азия мемлекеттері



бет2/8
Дата20.03.2024
өлшемі2.63 Mb.
#496161
1   2   3   4   5   6   7   8
15-16 дәріс

Сырдария әскери шебiнiң құрылуы

  • Патша үкiметi әскерлерiнiң Ұлы жүз аумағына қарай iлгерi жылжуы Орынбор жағынан да орын алды.
  • 1833 жылы: Орынбор өлкесiнiң әскери губернаторы болып В.А. Перовский тағайындалды.
  • 1834 жылы: Маңғыстауда Новоалександровский қамалының негiзi қаланды.
  • 1847 жылы: Райым қамалы, ал 1848 жылы Қазалы бекiнiсi салынды.
  • Ресей 1853 жылы Қоқанның iрi бекiнiсi Ақмешiттi басып алғаннан кейiн, Сырдария бекiнiс шебi пайда болды.

Қоқанға қарсы әскери науқанның басталуы

  • Ресей империясы Ұлы жүздiң және Солтүстiк Қырғызстанның шекарасы аймағында 1859 жылы салды: Қастек бекiнiсi
  • 1860 жылы полковник Циммерман бастаған әскер Шу аңғарына келiп кiрдi. Қоқан хандығының Тоқмақ және Пiшпек бекiнiстерiн басып алды.
  • Ташкентте жалпы саны 20 мың адамға жететiн әскер құрылды, оның 40 зеңбiрегi болды. Қоқан әскерi Ташкенттi қорғап тұрды.
  • Ал полковник Колпаковскийдiң Верный маңындағы әскерінде бiр мыңға жуық адам болды.
  • 1860 жылы қазанда Ұзынағаш бекiнiсi түбiнде: Ресей VS Қоқан
  • 1864 жылы: Ресей Меркi әскери бекiнiсiн қарсылықсыз басып алды, одан кейiн Әулиеата, Шымкент, Түркiстан қалаларына шабуыл жасады.
  • Қазақстанның оңтүстiгiнде жаңадан құрылған Түркiстан аймағының әскери губернаторы генерал-майор Черняев Қоқан мен Бұхар хандарының Ташкентке ие болу үшiн жүргiзiлген өзара шиеленiстi күресiн пайдалана білді.
  • 1865 жылы: Ташкентті Ресей әскері басып алды

Ресей империясының Қазақстанды басып алуының салдары:

  • 1. Алым-салықтар мөлшерi арттырылды, ерiксiз жұмыстың алуан түрi енгiзiлдi.
  • 2. Ресейдiң әскери iс-қимылдарының барысында қазақтар Орта Азия хандықтарының езгiсiнен азат етiлдi. Сонымен қатар патша үкiметiнiң Жетiсу мен Оңтүстiк Қазақстан аумағына экспансиясы басталды.
  • 3. Ресей әскерлерi Түркiстан қаласына жасаған шабуыл кезiнде қала қатты қирады. Патша үкiметiнiң әскерлерi онымен де қоймай, бүкiл мұсылман қауымының қасиеттi жәдiгерi Қожа Ахмет Ясауи кесенесiн зеңбiрекпен атқылады.
  • 4. Ресей солдаттарының шектен шыққан жүгенсіздігі Шымкент, Әулиеата және Сайрам қалаларын басып алу кезiнде орын алды. Шоқан Уәлихановтың және бiрқатар прогресшiл орыс офицерлерiнiң генерал Черняевтен бөлiнiп кетуiнiң себебi осы жағдай едi.
  • 5.Түркiстан мен Шымкент басып алынғаннан кейiн Орынбор және Сiбiр шептерi бiр-бiрiмен жалғасты.
  • 6.Оңтүстiк өңiрдi жаулап алумен қазақтың дәстүрлi сотының жүйесiне өзгерiстер енгiзiлдi. Халық соты дiни қайраткерлердiң, яғни қазылардың ықпалында болатын.
  • 7.Өлкенiң Ресей империясының құрамына өтуi алым-салықты күшейтiп жiбердi.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет