Жүрек жеткіліксіздігінің алдын-алу және алдын-алу
Жүрек жеткіліксіздігі бар науқастардың бес жылдық өмір сүру шегі — 50%. Ұзақ мерзімді болжам — айнымалы, бұл жүрек жеткіліксіздігінің ауырлығына әсер етеді, фон фоны, терапия тиімділігі, өмір салты және т. д. Ерте кезеңдерде жүрек жетіспеушілігін емдеу пациенттердің жағдайын толығымен өтейді; Жүрек жеткіліксіздігінің III кезеңінде нашар болжам бар.
Жүрек жеткіліксіздігінің алдын алу — оны тудыратын аурулардың дамуын болдырмау (Жүректің ишемиялық ауруы, гипертониясы, жүрек ақаулары және т.б.), сондай-ақ факторлар, оның пайда болуына ықпал етеді. Жүрек жеткіліксіздігінің дамуын болдырмау үшін дене белсенділігінің оңтайлы режимін құрметтеу қажет, тағайындалған дәрілік заттар, кардиологтың үнемі қадағалауы
Модуль 5. Орталық жүйке жүйесінің жедел бұзылыстары
Жағдайдың күрт нашарлауы - жеке жүйелердің қызметінің бұзылысы мен физиологиялық қызметінің бұзылыстарымен кездесетін науқастың жағдайы. Бұл кезде жүйелер өздігінен қалпына келе алмайды,олар толық немесе жартылай қалпына келтіруді талап етеді
Мидың зақымдалуында жағдайдың күрт нашарлау концепциясы: Ол науқастың біріншілік және екіншілік ми структурасының зақымдалуымен, жүйелі және гуморальды механизмге жауап беретін, сонымен қатар жедел шара қолдануды, интенсивті терапияны және реанимацияны қолдануды талап етеді.
Орталық жүйке жүйесінің зақымдалуына әкелетін этиологиялық факторлардың әр түрлі болғанына қарамастан, зақымдалу патогенезі біртипті. Мидың ГИПОКСИЯсы және ИШЕМИЯсы кезінде биохимиялық процестерінің ишемиялық «глютаматтық» реті қосылып, бас миының ісінуімен, дислокациясымен, жүйке жасушаларының өлуімен жүреді.
Әр түрлі клиникалық белгілері және терапияда әр түрлі жолы бар инсульт түрлерін геморрагиялық, ишемиялық және аралас деп қарастырамыз
Бас миының жедел қанайналым бұзылысында көбірек кездесетін-ишемиялық инсульт ,ол өзі пайда болу себебіне байланысты 5 ке бөлінеді.
Неврологиялық дефициттің айқындылығы мен болуына байланысты өтпелі ми қан айналым бұзылысының бірнеше түрін ажыратамыз-бір күннің ішінде қалпына келетін неврологиялық бұзылыстар,кіші инсульт-3 апта ішінде қалпына келеді. Және де тұрақты неврологиялық дефицит болған жағдайда қалдық көріністері бар тұрақты инсульт диагнозы қойылады.
МҚБ-на әкелетін аурулар мен патологиялық жағдайлар:
Атеросклероз
Гипертониялық ауру
Атеросклероартериалдық гипертензия
Вазомоторлық дистония (НЦД)
Артериалдық гипотония
Жүректегі патологиялық өзгерістер (жүрек жеткіліксіздігі)
Өкпелік-жүрек жеткіліксіздігі салдарынан дамыған мидағы веналық қанайналым өзгерісі (өкпе эмфиземасы)
Инфекциялық және аллергиялық васкулиттер
Ми қантамырының токсикалық зақымдануы
Эндокриндік жүйе аурулары
Ми қантамырының жарақаттық зақымдануы
Мидағы қысым жоғарылауы (омыртқа жотасындағы өзгерістер мен ісіктерге байланысты)
Қан аурулары
Ауруханаға дейінгі кезең-ми қан айналысының жедел бұзылысы кезінде жедел жәрдемнің алғашқы сатасы болып табылады. Жедел жәрдемнің тиімді жұмысы көптеген аурулардың алдын алады.
Уақыт-ми» концепциясы- инсульт кезіндегі көмек жедел болуы тиіс. Ауруханаға дейінгі кезеңнің негізгі мақсаты –миға қан құйылысының жедел бұзылысының диагностикасын тасымалдау кезінде минимальды уақыт тежеуі. Инсульт симптомдарының науқастың өзімен немесе туысқандарымен анықталуы алғашқы көмектің сипаты тасымалдау әдісі үлкен маңызға ие.
АНАМНЕЗ –кенеттен пайда болған жедел тұрақты неврологиялық дифицит қозғалмалы, сезімтал және сирек жағдайда 40жастан асқан адамдарда эмоциялық, физикалық күштен, ұйқыдан дереу оянғанда немесе ыстық ваннада, АҚ жоғары не төмен болуы, сөйлеу бұзлыстары МИ ҚАНАЙНАЛЫМ ЖҮЙЕСІНІҢ БҰЗЫЛЫСТАРЫ диагнозы коюға көмектеседі.
Науқасты қарау кезінде маңызды
Мидың жұмсақ тіндерін мұқият қарау және пальпациялау
Сыртқы есту және тыныс алу жолдарын қарау о
Ми қан айналысының жедел бұзылысын анықтау үшін ошақты немесе жалпы милық және менингияльды симптомдар науқаста қантамыр аурулар қатерімен және басқа аурулар болмаған жағдайда болады.
Бас ми жарақаты
Маңызы медико-әлеуметтік мәселе
Ересектерде негізгі себеп-жол көлік апаты және өндірістегі кездейсоқ жағдай,балаларда – қозғалмалы ойындар мен құлау.
Бас ми жатақатының емдеуін дамыту негізгі физиологиялық көрсеткіштерге, ісінуге қарсы терапия басішілік түзілістерінің көлемін тез диагностикалау, летальды жағдайды төмендетеді.
Науқастар жиі еңбекке жарамсыз болып қалады.
Бас миының ісінуі
Тіндерге жасушааралық сұйықтықтың көп жиналуы
Жасушаішілік сұйықтықтың көлемінің ұлғаюын бас миының дүмпиюі деп атайды
Ісік пен дүмпию терминдері мағынасы бір-патогентикалық механизмі ұқсас болып келеді
БМІ жергілікті(локальды, перифокальды) немесе жайылған(диффузды) юолады
Бас миы ісігі зақымдалудың екіншілік симптомына жатады.
Этиология
Бас ми жарақаты
Ісік-инсульт немесе бас миы абсцессі
Энцефалиттер немесе менингиттер
гипоксия
Оклюзионды гидрцефалияның әр түрлі формалары
Осмотикалық тепе-теңлік бұзылыстарының әр түрлі синдромдары
Жалпы интоксикация
Инфекциялар
Дене ісігі
қатерлі артериальды гипертензия
Клиникасы
Кей кезде ісіктің жайылуы мен ми ішілік қысымның дәрежесі арасында байланыс болады, бірақ барлық кезде емес.
Көп жағдайда ми ісігінің клиникалық көріністеріне қарап патологиялық процесстің түрін дифференциялау қиындық тудырады.
Басталып келе жатырған ісікті алғашқы ошақ өспей, өзгеріссіз қалса, науқастағы теріс неврологиялық динамика, тырысу статусы, естің бұзылыстарынан коматозды жағдайға дейінгі өзгерістерден анықтай аламыз.
Жалпы милық синдром
Клиникалық көрінісі негізінен бас ішілің қысымның жоғарылауымен көрініс береді, дәрежесіне байланысты ауырлығы әр түрлі болуы мүмкін.
Ересек адамның бүйірімен жатқан кездегі қалыпты бас ішілік қысымы 10—15 мм. сын. бағ. (100—150 мм су бағанасы) тең.
повышение ВЧД обычно сопровождается следующими симптомами: головная боль, тошнота и/или рвота, сонливость, отек дисков зрительных нервов
Бас ішілік қысымның жоғарылауы келесі симптомдармен көрінеді: бас ауру, лоқсу,құсу, ұйқышылдық, көру нерві дискісінің ісінуі.
Ең нашар көрінісі-ұйқышылдық.
Бас ішілік қысымның жай көтерілуі кезінде анық емес, көбінесе таңда байқалатын бас ауру мен құсу болады.
Көп жағдайда құсу лоқсусыз болады.
Бас ауруы құсудан кейін басылады.
Біртіндеп өзгеретін психика өзгерістері: мазасыздық, ашуланшақтық, қыңыр.
Ұйқысыздық байқалмайды
Бас миының қысымының жай көтерілуінің ерте көріністері- вена толымдығы және көру нерві дискісінің ісінуі, бас ішілің гипертензияның R-көріністері, түрік ершігінің остеопорозы, бас күмбезі сүйектерінің жұқаруы.
Бас ішілік қысымның тез көтерілуі кезінде бас ауруы ұстама тәрізді,пароксизмальды
Ауру созылмалы, ауыр, жеңілдік әкелмейтін құсумен бірге жүреді.
Менингеальды симптомдар байқалады, сіңірлік рефлекстер жоғарылайды, брадикардия көрінеді, моторлы реакциялардың тежелуі болады.
ІІІ және ІV бас сүйек нервтері жұптары бұзылыстарының әсерінен көз қозғалтқыш қызметі өзгеруі.
Бас ішілік қысымның әрі қарай дамыған кезде психика бұзылыстары: анық ұйқышылдық,ойданудың тежелуі,сойлеудің баяулауы,көз түбінде анық іркіліс, қан құйылулар және ақ ошақтар(екіншілік атрофия) көрінеді.
Декомпенсация фазасы естің жоғалуы және витальды симптоиъмдармен аяқталады.
Бас миы ісігі емі
витальды функция бұзылыстары коррекциясы — тыныс және жүрек қан тамыр жүйесі.
Ісік шақырған негізгі ауруды емдеу.
Патогенетикалық ем, ми гипоксиясын жою, перфузионды қысым мен су-электролитті балансты қалпына келтіру,бас ішілік қысымды төмендету.
Симптоматикалық ем, тырыспа синдромы мен гипертермияны жою.
Антибиотиктерді профилактикалық мақсатта тағайындау.
Соматикалық органдар қызметінің бұзылыстарын коррекциялау және бақылау
Адекватты парентеральды тамақтануды ұсыну.
интенсивті бақылау және науқасқа күтім жасау.
Достарыңызбен бөлісу: |