Дипломдық ЖҰмыс мамандығы 5В090700-Кадастр

32 
Зертханалық талдау және далалық материалдарды өңдеу негізінде, 
анықталатын ингредиенттері бойынша ластанған топырақтың картасхемасы 
құрылады.
Ластану картограммасын құру үшін картографиялық негізге әр бір 
талданатын ингредиент үшін үлгі алу нүктесіне оны бөлек енгізеді. 
Топырақты ластаушы химиялық заттардың әр қайсысы карталау бірлігі 
ретінде қаралады, оған бөлек картограмма құрылады.
Ластану дәрежесі бойынша градацияға сәйкес келетін мәліметтерді 
интерполяциялау жолымен нүктелерді анықтайды. Бірдей мәнді нүктелерді 
қосатын сызықтарды ластану дәрежесі белгілі топырақтың ластану ареалы 
береді [18, 15-19 бет]
Мәліметтерді интерполяциялау қолмен немесе арнайы компьютерлік 
бағдарламаларда жүргізеді.[13]
Картограммаларды өңдеу және безендендіру арнайы қабылданған 
стандартқа сәйкес жүргізіледі. Ластану деңгейіне сәйкес ерекшеленген 
ареалдар белгілі бір түспен белгіленеді.
Жердің ластануы 3 түрге бөлінеді: 
1. Аэрогенді ластану-ауа арқылы ластану; 
2. Агрогенді ластану-микроорганизмдер арқылы ластану; 
3. Гидрогенді ластану-жердің беткі қабатындағы және жер асты сулары 
арқылы жеткізілетін заттармен ластану. [30] 
Қарасай ауданының жерлерінің ластану картограммасы аяқталған 
контурлы картаға топографиялық ситуациясы түсіріліп көрсетіледі; әр түрлі 
деңгейде ластанған топырақтың ауданын бөлетін сызықтар құрамында, 
химиялық ластаушы заттары көп учаскелерге жоғары талап қою. 
Картограммда қоса белгіленген формада ластанған жерлердің экспликациясы 
беріледі, осыған сәйкес аудандарды есептеу жүргізіледі.
Мүмкіндігінше ластанған жердің картограммасы электронды түрде 
құрылады.
Жермен танысу кезеңінде алынған нәтиже бойынша жерді экологиялық 
аймақтау жүргізіледі, оның негізінде топырақтың ластану деңгейі алынған.
Бірінші кезеңді қысқаша есеп берумен аяқтайды, оның мақсаты аудан 
жері топырағының ластануын макродеңгейде бағалау және оған сыйпаттама 
беру.
Есеп 
беруде 
ластанған 
аймақтың 
сипаттамасы, экологиялық 
аймақтаудың нәтижесі, лабораториялық талдаудың мәліметтері, екінші 
кезеңде талданатын химиялық ластаушы заттардың тізімі, жерді зерттеу 
жұмыстарының реті, топырақтың ластанған картосхемасы бойынша жерді 
зерттеу жұмыстарының реті, жердің шаруашылықтық қолдануы мен адам 
денсаулығы үшін маңыздылығы.
Ауданның 
жерлерінің 
ластану 
картограммасы, 
стационарлы 
экологиялық алаң территориясының мониторингтік торын құру үшін керекті 
материал болып табылады.
Ластанған жерлерді зерттеуде камералды өңдеу технологиясы және 

33 
Алматы аудансы жерінің ластану картограммасын құру жоғарыда көрсетілген 
мәліметке аналогты сәйкес. 
Тағы бір ерекшелігі болып топырақ ластануының полиэлементтік 
көрсеткіші болып табылады.
Топырақтың ластану картограммасы негізінде жерді экологиялық 
аймақтау жүргізіледі, экологиялық аймақтау нәтижесінде топырақтың ластану 
деңгейі және сипаттамасы бойынша толық есеп беру құрылады.
Ластанған жерлер нәтижесі топырақтың ластану интенсивтілігі туралы 
мәліметтерді сақтау, үшін мониторингтік стационарлық бақылау пункттерінің 
жақсартылуын негіздеу болып табылады.
Ластанған жерлерді шаруашылықты қолдану уақытын белгілеу 
жұмыстары және келтірілген шығындардың көлемін өтеу үшін қолданылуы 
мүмкін.[25]

жүктеу/скачать 2.71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: