ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

6 

 

КІРІСПЕ 

 

 Зерттеу  тақырыбының  өзектілігі.  20  ғасырдың  аяғында  адамзат 

постиндустриалды  немесе  ақпараттық  деп  аталатын  даму  кезеңіне  өтті.  Адам 

үшін  ақпараттық  технологияның  мүмкіндіктері  шексіз  болып  келеді,  кәсіби, 

экономикалық және басқа да көптеген мәселелерді тиімді шешуге ықпал етеді. 

Жаңа  ақпараттық  кеңістікте  навигация  жасау  үшін  қажетті  білімі бар  адамдар 

бүгінгі техникалық және ақпараттық мүмкіндіктерді сауатты және кәсіби түрде 

қолдана алады. 

Ақпараттық білім беру технологиялары біздің өмірімізге тез ене бастады. 

Заманауи  ақпараттық  технологиялардың  рөлі  туралы  мәселе  жергілікті 

желілерде  де,  жаһандық  желіге  де  қол  жеткізе  отырып,  компьютерлерді  оқу 

процесінің тәжірибесіне енгізуге байланысты өзекті болды. 

Ақпараттық технологияларды бастауыш мектептен бастап оқу процесінде 

қолдану  оқушылардың  танымдық  және  ақыл-ой  белсенділігін  белсендіруге 

мүмкіндік  береді  [1].  Ақпараттық  технологиялар  оқу  жұмысының  формалары 

мен  әдістерін  өзгертуге  ғана  емес,  сонымен  қатар  білім  беру  парадигмаларын 

айтарлықтай  түрлендіруге  және  байытуға  мүмкіндік  береді.  Тіпті  бастауыш 

мектептерде  оқудың  және  жазудың  негізгі  дағдылары  өзгереді.  Жаңа 

сауаттылық  мультимедиялық  ортада  ақпараттық  ағындарда  шарлау  және 

гипермедиа объектілерін құру мүмкіндігін меңгеруді болжайды. Заманауи адам, 

мектепте оқып жүргенде де, дүниежүзілік ақпараттық кеңістікке қатысты оқып, 

жазуды үйренуі керек. 

Жаңа  ақпараттық  технологияларды  белсенді  енгізетін  білім  беру 

ұйымдары  оқытудың  заманауи  деңгейі  мен  білім  берудің  жоғары  сапасын 

қамтамасыз етуге деген ұмтылысын көрсетіп, ата-аналардың назарын аударады. 

«Ақпарат»  термині  (латын  тілінен  алынған  ақпарат  -  түсіндіру,  таныстыру) 

ғылымда  және  күнделікті  өмірде  ежелден  кең  қолданылып  келеді.  «Ақпарат  - 

кибернетиканың  негізгі  түсінігі».  «Ақпарат  -  бұл  ақпарат,  зат  немесе  қуат 

емес».  «Ақпарат  дегеніміз  -  ол  қатысты  аймақтың  белгісіздігін  төмендететін 

хабарлама»  [2].  Осылайша,  ақпарат  туралы,  егер  оның  болуы  пайдаланушы 

пайда  болғанға  дейін  болмаған  объект  туралы  осындай  білім  бергенде  ғана 

айтуға болады. 

Жоғарыда  келтірілген  анықтамалардан  біз  шын  мәнінде  ақпараттық 

технологиялар  тек  білім  беру  процесінде  компьютерді  қолдануды  көздейтін 

технология  емес,  шын  мәнінде  ақпаратты  өңдеумен  байланысты  кез-келген 

процесті  ақпараттық  технологиялар  деп  атауға  болатындығын  көреміз, 

дегенмен,  бұл  жағдайда,  біз  ақпараттық  технологиямыз  -  бұл  объектінің, 

процестің  немесе  құбылыстың  жай-күйі  (ақпараттық  өнім)  туралы  жаңа 

сападағы ақпарат алу үшін деректерді жинау, өңдеу және беру құралдары мен 

әдістерінің жиынтығы. 

Бүгін  олар  жаңартылған  білім  беру  мазмұнын  өзгерту  туралы, 

оқушылардың  ақпараттық  мәдениетті  игеру  қажеттілігі  туралы  -  жалпы 

7 

 

мәдениеттің құрамдас бөліктерінің бірі, білім берудің ең жоғары көрінісі, оның 

ішінде адамның жеке қасиеттері мен оның кәсіби құзыреттілігі туралы түсінеді.  

 Ақпараттық  білім  беру  технологияларының  дамуы  бір-бірінен  алыстағы 

адамдарға  бір  жобада  жұмыс  істеуге,  бірлескен  зерттеулер  жүргізуге  және 

нәтижелерімен  тез  алмасуға  мүмкіндік  береді.Кәсіптік  білім  беруде  білім 

берудің  ақпараттық  технологияларын  қолдану  саласындағы  зерттеулер  көптен 

бері жүргізіліп келеді. Осы уақыт ішінде АҚШ, Франция, Жапония, Ресей және 

басқа  да  бірқатар  елдердің  оқу  орындарында  білім  беру  мақсатында  көптеген 

компьютерлік жүйелер жасалды. 

Функционалды  мәселелерді  шешу  әдістерін  және  ақпараттық  процестерді 

ұйымдастыру  әдістерін  жетілдіру  мүлдем  жаңа  ақпараттық  технологияларға 

әкеледі, олардың арасында оқытуға қатысты мыналар ажыратылады: 

- 

электронды  оқулықтар,  тренажерлар,  тьюторлар,  зертханалық 

шеберханалар, 

тестілік 

жүйелерді 

қамтитын 

компьютерлік 

оқыту 

бағдарламалары; 

-  мультимедиялық  технологияларға  негізделген,  дербес  компьютерлерді, 

бейнежабдықтарды,  оптикалық  дискілерді  пайдалану  арқылы  құрылған  білім 

беру жүйелері; 

-  әртүрлі  пәндік  салаларда  қолданылатын  интеллектуалды  және 

дайындық сараптамалық жүйелер. 

Информатиканың  орта  білім  беру  жүйесіндегі  рөлі  ақпараттық  білімнің 

жаңа  ортадағы  кәсіпкерлік  қызметтің  негізгі  компоненті  болып  табылатын 

ақпараттық  орта  мен  адам  арасындағы  байланысты  үйлестіруде  және 

ақпараттық технологияны қалыптастыруда жүзеге асатындығымен қамтамасыз 

етіледі.  ақпараттық  қоғам,  сонымен  қатар  оның  әлемнің  жүйелік  ақпараттық 

картасын қалыптастыруда [3].  

Мектептерге  информатиканы  енгізу  қазіргі  ақпараттық  қоғаммен  сәйкес 

келеді.  Елдегі  ақпараттық  қоғамның  дамуы  оқушылардың  кәсіби 

бағыттылығының  қалыптасуымен  сипатталады.  Ал  ақпараттық  қоғамда 

оқушыларғатерге  қойылатын  басты  талап  -  оларға  ақпараттық  білімнің 

негіздерін  беру,  логикалық-құрылымдық  ойлауды  дамыту,  ақпараттық 

технологияларды  өзіндік  даму  және  оны  жүзеге  асыру  құралы  ретінде 

пайдалану дағдыларын қалыптастыру, бейімделу. 

Біздің  ойымызша,  ақпараттық  білім  беру  келесі  құзыреттіліктерге 

негізделген: 

- ақпараттық ұғымдар мен пайымдауларға сүйене білу; 

- қорытындылар шығару, ақылға қонымды мәлімдеу, білдіру, ақпараттық 

категориялар мен көрсеткіштерді қолдану мүмкіндігі;  

-  сонымен  қатар  компьютерлік  технологияларды  оқуда  және  олардың 

қызметінде еркін қолдана білуге үйрету;  

- ақпараттық технологияның мүмкіндіктерін игеру;  

-  өзінің  оқуы  мен  өзіндік  белсенділігінің  қалыптасуға  әсерін  бағалау 

мүмкіндігі;  практикалық  қызметке  байланысты  әр  түрлі  мәселелерді  шешудің 

тиімді жолдарын таба білу.  

8 

 

Сонымен  қатар  9-сыныптан  бастап  әр  оқушының  психологиялық-

физиологиялық  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  ақпараттық  білім,  білік  және 

дағдыларды меңгерудегі белсенділікті арттыру бойынша жұмыс жүргізген жөн.  

Ақпараттық  білімді  қалыптастыру  келесі  мәселелерге  әсер  етеді:  білім 

беру  мақсаттары,  болашақ  пен  ақпараттық  қоғамның  саясаты  мен  міндеттері; 

оқушылардың  ақпараттық  мәдениетін  қалыптастыру  жүйесі;  мектептің,  орта 

кәсіптік  білім  беру  мекемелерінің  материалдық-техникалық  базасы; 

оқушылардың  жас  ерекшеліктері;  оқушылардың  кәсіби  деңгейін  анықтау 

мүмкіндігі;  информатика  пәні  бойынша  мұғалімдердің  білімі  мен 

дағдыларының  деңгейіне,  білім  беру  бағыты  мен  ақпараттық  қоғам  бағыты 

арасындағы  тәуелділікке  байланысты  болады.  Осы  тәуелділіктерді  ескере 

отырып,  оқушыларды  даярлау  барысында  білім  мазмұнын  талдау  және  беру 

кәсіптердің  заманауи  түрлері  бүгінгі  күннің  өзекті  мәселелерінің  біріне 

айналуда. 

Ақпараттық қоғамдағы барлық қызмет салаларын ақпараттандыру бүгінгі 

күннің  басты  талабына  айналуда.  Осы  талапқа  сай  болу  үшін  осы  бағытта 

мамандар  даярлау  қажет  болады.  Сондықтан  бұл  қажеттілікті  шешкен  кезде 

ақпараттық қоғамға қандай мамандар қажет екенін талдап, қажетті мамандарды 

даярлау  тұжырымдамасын,  оқу  бағдарламасын,  оқу-әдістемелік  кешендер  мен 

қолданбалы бағдарламалық жасақтаманы әзірлеу қажет. 

Программалау  іскерлігін  үйрену  үшін  нақты  есептер  шығарып, 

программасын  жаза  білуі  қажет.  Ол  үшін  программалау  тілі  мен  оны  құру 

ортасын  меңгеру  керек.  Программалау  тілдерінің  негізгі  ерекшеліктері 

операторларының жазылуында, ал қалған бөліктері ұқсас болып келеді. 

жүктеу/скачать 1.28 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: